ختنه «Circumcision» از واژه لاتین «circumcīsus» به معنای گرد بریدن است و به برداشتن قسمتی از پوست آلت تناسلی گفته میشود که معمولا در مردها انجام میشود و در ادیانی همانند یهودی و اسلام دارای ارزش بالایی است تا جایی که اگر شخصی که میخواهد به یکی از این ادیان بگرود حتما باید آلت خود را ختنه کند. در آمریکای شمالی با وجود بافت جمعیتی اکثراً مسیحی، ختنه تا حد زیادی مرسوم است. انجام ختنه در زنان فقط برای کاهش میل جنسی است و سازمانهای بینالمللی آن را برای سلامتی مضر و ناقض حقوق زنان میداند. این عمل در ایالات متحده آمریکا ممنوع است ولی در بسیاری از کشورها از جمله کشورهای خاورمیانه و آفریقا همچنان انجام میشود.
پوست ختنهگاه قسمتی از پوست آلت تناسلی است که تا حد زیادی کشسان است و سر آلت تناسلی مردانه را میپوشاند. از اعمال پایهی پوست ختنهگاه میتوان محافظت از سر آلت تناسلی و تحریک را نام برد. زمانی که نوزاد دنیا میآید پوست ختنهگاه به جلو آلت تناسلی وصل شده است. متصل بودن پوست ختنهگاه به سر آلت باکتری و عوامل خارجی را بیرون نگه میدارد. در حدود سنین ده الی یازده سالگی پوست ختنهگاه شروع به جدا شدن میکند. به علاوه پوست ختنهگاه از عصبهای تحریک جنسي نیز محافظت میکند تا در نتیجهی دمدست بودن زیاد استفاده نشده و بیحس نشوند. در پوست ختنهگاه حدودا ۷۳ متر تار عصبی وجود دارد که به عبارتی برابر است با دوهزار پایانه عصبی! پس پوست ختنهگاه تا حدودی توانایی انتقال پیامهای عصبی را در خود دارد.
باید در نظر داشت که ختنه بیشتر ریشه در سنت و مذهب دارد. ختنه اولین بار در نقاشیهای مصر باستان متعلق به ۲۰۰۴ قبل از میلاد ثبت شده. در طول زمان، در طول تاریخ و حتی تا به امروز در فرهنگهای مختلف ختنه ادامه داشته است. ختنه در طول تاریخ و به خصوص در عصر حاضر نه تنها جنبهی مذهبی خود را حفظ کرده، بلکه تا حد زیادی با عرف نیز در آمیخته. مردم بیشتر به شکل عامیانه دلایل مختلفی را برای ختنه عنوان میکنند. به عنوان مثال :
- اصولا پوست ختنه گاه کثیف است و باعث باقی ماندن کثیفی در محل میشود.
- آلت ختنه شده پاکیزهتر است و شست و شو و نظافت آن نیز به مراتب راحترتر است.
- ختنه از بیماریای مقاربتی جلوگیری میکند.
- آلت تناسلی ختنه شده ظاهر زیباتری دارد.
مورد اول و دوم به تنهایی نمیتواند دلیل کافی برای انجام چنین عمل دردناک و پر هزینهای باشد. به عنوان مثال پاک کردن گوش عملی سخت و گاهی دردناک است. ولی هیج کدام از ما اعتقاد نداریم که برای نظافت بهتر گوش ما باید آن را عمل کنیم تا نظافت آن آسانتر شود.
اما مورد سوم. بر اساس نتیجه برخی تحقیقات ختنه میتواند ما را در جلوگیری از بیماریهای مقاربتی یاری دهد. ولی در بسیاری از این تحقیقات استفاده از کاندوم در آمیزش جنسی در نظر گرفته نشده. کاندوم تا حدود ۹۹ درصد از منتقل شدن بیماریهاای مقاربتی جلوگیری میکند. اما در مورد ظاهر آلت؛ اصولا زیبا شناسی امری است نسبی و در جوامع مختلف تعاریف زیاد و چه بسا و متفاوت و متناقضی از زیباشناسی وجود دارد. اصولا رویکردی افراد به زیبایی آلت تناسلی در جوامع مختلف یکی نیست و میتوان گفت که در جامعهای آلت تناسلی مردانه ختنه نشده زیبا انگاشته میشود و در جامعهای دیگر ختنه شده. پس زیبایی آلت دلیلی کافی برای انجام عمل ختنه نیست.
در قسمت دوم متن سعی داریم تا دلایلی را برای شما برشمریم که آیا عمل ختنه با وجود دردناک بودن چه اثراتی دارد:
- ختنه در زنان: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت هماکنون حدود ۱۲۵ میلیون زن در جهان ختنه شدهاند که بیشتر آنها متعلق به کشورهای آفریقایی و خاورمیانه هستند. ختنه در زنان هیچ مزیتی برای سلامتی آنان ندارد بلکه باعث آسیب جدی به آنان شده و در واقع “خشونت و آزار جنسی” محسوب میشود. هرچند در مورد اثرات فرهنگی آن در جوامعی که مرسوم است، بحثهایی مطرح است.
- ختنه در مردان: ختنه در مردان عمل رایجتری است. بحث در مورد مزایا و معایب ختنه در مردان همچان ادامه دارد و محققان بسیاری در پی یافتن اثرات مثبت و منفی ختنه بر سلامت مردان هستند. گرچه تحقیقات گوناگون نتایج متفاوتی را نشان میدهند اما برآیند برخی از تحقیقاتی که به صورت یک مطالعه کلی در کتابخانه کوکرین (که در واقع آرشیوی از تحقیقات گوناگون را ارائه داده و برآیند تحقیقات را گزارش میکند) به شرح زیر است:
- ختنه در مردان دگرجنسگرا میزان بیماریهای عفونی مانند ایدز و سایر بیماریهای مقاربتی را کمتر میکند.
- ختنه در مردان هم جنسگرا میزان بیماریهای عفونی مانند ایدز و سایر بیماریهای مقاربتی را کمتر میکند، هرچند مکانیزم آن همچنان نامشخص است.
- اطلاعات کافی در مورد پیشگیری از بیماریهای عفونی دستگاه و مجاری ادراری وجود ندارد و بنابراین نقش ختنه در پیشگیری از اینگونه عفونت ها شناخته شده نیست.
- برآیند مطالعات نشان میدهد که ختنه در مردان به هیچ عنوان اثر سویی بر عملکرد جنسی، حساسیت جنسی و لذت جنسی ندارد و آن را کاهش نمیدهد.
توضیح مهم اینکه همه این موارد در صورتی صحیح است که این عمل کاملاً بهداشتی و تحت نظر متخصص انجام شود.