نقرس، نوعی آرتروز است که بر اثر تجمع بلورهای اسید اوریک در مفاصل ایجاد میشود. اوریک اسید، ترکیبی است که بر اثر تجزیه پورین، که بخشی از بسیاری از غذاهایی است که ما مصرف میکنیم، ایجاد میشود. وضعیت غیرعادی کنترل اوریک اسید و بلوری شدن این ترکیبات، میتواند عوارضی همچون حملات دردناک آرتروز ، سنگ کلیه، انسداد لولههای فیلتر کننده کلیه و در نهایت نارسایی کلیه شود. نقرس، یکی از بیماریهایی است که در طول تاریخ، به طور پیاپی و مکرر ضبط شده است.
علائم نقرس
فهرست سرفصل ها
حملات حاد نقرس، با شروع سریع درد در مفصل آسیبدیده، که با گرمی، تورم، تغییر رنگ به قرمز، و حساسیت معین همراه هستند شناخته میشوند. مفصل کوچک در قاعده انگشت شست پا رایجترین محل حمله است. سایر مفاصل، همانند مچ پا، زانو، مچ دست، انگشتان و آرنج، نیز ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند. در برخی افراد، درد و حساسیت آنقدر شدید است که حتی انداختن یک ملحفه بر روی پا، میتواند باعث ایجاد درد شدید شود. این حملات دردناک معمولاً بعد از گذشت چند ساعت یا چند روز، با یا بدون دارو فروکش میکنند. در موارد نادر، حمله میتواند برای هفتهها به طول انجامد. اغلب افراد مبتلا به نقرس حملات مکرر آرتریت نقرسی در طول سالها تجربه میکنند.
چه کسی تحت تأثیر نقرس قرار میگیرد؟
شیوع نقرس در مردان نه برابر بیشتر از زنان است. عمدتاً مردان بالغ، با نقطه اوج 75 سالگی، تحت این حملات قرار میگیرند. در زنان، حملات نقرسی معمولاً پس از یائسگی رخ میدهد. در میان جمعیت مردان ایالاتمتحده، حدود 10٪ افراد، دارای میزان بالای اسید اوریک در خون که با نام هایپراورسمی شناخته میشود هستند. با این حال، تنها بخش کوچکی از کسانی که هایپراورسمی دارند در واقع به نقرس مبتلا خواهند شد. اگر پدر و مادر شما نقرس داشته باشند، شما به احتمال 20% دچار نقرس خواهید شد.
عوامل خطر برای نقرس
چاقی، افزایش بیش از حد وزن به ویژه در جوانان، مصرف الکل، فشارخون بالا و اختلال کارکرد کلیه، از عوامل خطر ابتلا به نقرس محسوب میشوند. برخی داروها و بیماریها نیز میتواند باعث افزایش سطح اسید اوریک شوند. جالب است بدانید یک مطالعه اخیر، شیوع افزایش غیرطبیعی سطح هورمون تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) در بیماران مبتلا به نقرس را نشان داد.
نقرس چه شکلی است: انگشت بزرگ پا
مفصل قاعده انگشت شست پا، رایجترین محل برای حمله حاد نقرس است. این حملات، در صورت عدم درمان نقرس، ممکن عود کنند. حتی اگر درد نقرس شما از بین رفته است به پزشک خود مراجعه کنید. با گذشت زمان، آنها میتوانند به مفاصل، تاندونها و دیگر بافتها آسیب برساند.
نقرس چه شکلی است: انگشتان دست
مردم ممکن است به علت رسوب کریستال های اسید اوریک در انگشتان دست، نقرس را تجربه کنند. برای آرام کردن درد در حین حمله نقرس، مفصلی که درد گرفته است را حرکت ندهید.
نقرس چه شکلی دارد: آرنج
نقرس، میتواند مفاصلی همچون آرنج و زانو را نیز مورد حمله قرار دهد. به برآمدگی روی آرنج دقت کنید.
تشخیص نقرس
زمانی که بیمار، گزارش تاریخچهای از حملات آرتروزی دردناک، علیالخصوص در پایه انگشت شست پا، زانو و مچ پاها را میدهد، احتمال نقرس داده میشود. مطمئنترین روش برای شناسایی نقرس، تشخیص بلورهای اسید اوریک در مایع مفصلی است که از طریق آسپیراسیون مفصل به دست میآید. این عمل سرپایی، به وسیله استفاده از بیحسی موضعی انجام میشود. با استفاده از وسایل سترون شده، مایع از مفصل متورم شده به وسیله سرنگ و سوزن کشیده میشود.
تشخیص نقرس: آنالیز مایع مفصلی
زمانی که مایع مفصلی به دست آمد، آن را برای وجود کریستال های اسید اوریک و عفونت بررسی میکنند. همچنین، ممکن است دکتر شما از شما تست خون بگیرد تا میزان اسید اوریک خون شما مشخص شود.
چطور از حملات نقرسی جلوگیری کنیم
مصرف مقدار کافی مایعات، میتواند به افرادی که مبتلا به نقرس هستند در جلوگیری از ایجاد حملههای دردناک نقرس کمک کرده و خطر ابتلا به سنگ کلیه را در آنها کاهش دهد. همچنین، الکل نیز به عنوان عاملی که تأثیرات دیورتیک داشته و باعث کم آبی بدن و ایجاد حملات حاد نقرس میشود، شناخته شده است. بعلاوه، الکل میتواند بر روی دگرگشت اسید اوریک تأثیر گذاشته و باعث ایجاد هایپراورسمیشود. در این وضعیت، به علت دفع کمتر اسید اوریک در کلیه ها و ایجاد کم آبی در بدن، رسوب های کریستالی در مفاصل تشکیل شده و باعث ایجاد نقرس میشود.
فنهای پیشگیری بیشتر
تغییرات رژیم غذایی میتواند به کاهش سطوح اسید اوریک در خون کمک کند. از آنجا که مواد شیمیایی پورین ها توسط بدن به اسید اوریک تبدیل میشوند، باید از غذاهای غنی از پورین اجتناب شود. غذاهای سرشار از پورین عبارتاند از: گوشت سختپوستان دریایی همانند صدف و گوشت اندامهای داخلی بدن همانند: جگر، مغز و کلیهها. محققان گزارش دادهاند که مصرف گوشت یا غذاهای دریایی خطر حملات نقرس را افزایش میدهد، درحالیکه به نظر میرسد مصرف فرآوردههای لبنی این خطر را کاهش میدهد. کاهش وزن میتواند در کاهش خطر حملات مجدد نقرسی موثر باشد.
درمان نقرس با دارو
برخی از داروها، همانند داروهای ضد التهابی (ایبوبروفن، …) ، کلشیسین و کورتیکواستروئیدها، درد و التهاب حملات نقرس را کاهش میدهند. دیگر داروها سطح اسید اوریک در خون را کاهش داده و از رسوب اسید اوریک در مفاصل (آرتریت نقرسی)، کلیهها (سنگهای کلیه) و در بافت (tophi)، جلوگیری کرده و از حملات بیشتر و ایجاد عوارض جلوگیری میکنند. این داروها شامل آلوپورینول، febuxostat، و probenicid میباشند.
آینده چه چیزی را برای نقرس در پی دارد؟
پژوهشهای فعال در انواع زمینههای مرتبط به نقرس و هایپراورسمی در حال انجام است. دانشمندان دریافتهاند که پروتئینهای بالای حیوانی کمی خطر ابتلا به نقرس را افزایش میدهند. داروهای جدیدی در حال ایجاد هستند که ممکن است در درمان سطوح بالای اسید اوریک در بیماران مبتلا به نقرس مزمن، ایمن تر و پر استفاده تر از داروهای کنونی باشند.