اگر به جراحی روی بیماران علاقهمند اید، اورولوژی یا جراحی کلیه و مجاری ادرار از جمله مناسب ترین تخصص ها برای شماست. بیشتر دانشجویان پزشکی تجربهی زیادی با اورولوژی نداشتهاند و صرفا جوک های بسیاری دربارهی “پدیدهی ویاگرا” شنیدهاند. این رشته، یکی از رشته های بسیار تخصصی پزشکی ست که به درمان بیماری هایی که ذات نسبتا حساسی دارند (سیستم مجاری ادراری و تناسلی مردان) میپردازد و پیامدهای درمانی خوبی دارد. در این تخصص، شما میتوانید روابط بلند مدتی با بیماران خود داشته باشید (اما با این حال پزشک مراقبت های اولیهی آن ها نباشید)، میتوانید به جراحی بپردازید ( اما از خواب شبانهی خوبی برخوردار باشید) و همچنین میتوانید واقعا به بهبود کیفیت زندگی بیماران خود، کمک کنید.
نمایی کلی از اورولوژی
اورولوژی یکی از رشته های تخصصی جراحی ست که بر مجاری ادراری زنان و مردان و همچنین دستگاه تناسلی مردان تمرکز دارد. دیدگاه رایجی دربارهی اورولوژی وجود دارد که تنها کار متخصصین این رشته، جراحی بر روی دستگاه تناسلی مردان است. اگرچه اورولوژیست ها واقعا جراحی های اندام تناسلی مردان (آلت تناسلی، بیضه ها و اسکروتوم) را انجام میدهند، تخصص اورولوژی چیزی بیشتر از این است. این متخصصین در تشخیص و مدیریت بیماری های درگیرکنندهی کلیه ها، حالب ها، پروستات، مثانه، پیشابراه و دستگاه تناسلی مردان، مهارت دارند.
اورولوژیست ها در هر چیزی که با عبور ادرار ارتباط دارد – از تولید آن در کلیه گرفته تا رهاسازی آن از پیشابراه – مهارت دارند. این متخصصین میتوانند از طریق جراحی، مشکلاتی مانند انسداد دریچه های پیشابراه خلفی در نوزادان پسر یا انسداد خروجی مثانه به علت هایپرتروفی خوشخیم مثانه در مردان مسن را اصلاح کنند. بخش بزرگی از بیماران مراجعه کننده به متخصصین اورولوژی، بیماران مبتلا به عفونت های مجاری ادراری – که در همهی گروه های سنی رخ میدهند و میتوانند بسیار تخریبگر باشند – هستند؛ به خصوص اگر این عفونت به عفونت نگران کنندهی خود کلیه منجر شده باشد (پیلونفریت). در واقع این عفونت ها، خود میتوانند نشانگر مشکلات زمینهای دستگاه ادراری باشند. در نتیجه، متخصصین اورولوژی با استفاده از تست های پیشرفته (آنالیز آزمایشگاهی ادرار، مطالعات جریان اورودینامیک، سیستوسکوپی)، به تشخیص رسیده و شروع به تنظیم برنامه های درمانی میکنند.
در جمعیت کودکان، تمرکز این رشته بر ناهنجاری های مادرزادی است. ناهنجاری های مادرزادی، دستگاه مجاری ادراری را بیش از هر دستگاه دیگری درگیر میکنند. این ناهنجاری ها شامل موارد ذیل میشوند: بیضهی نزول نکرده (کریپتورکیدیسم)، اتصال نامناسب حالب به مثانه به نحوی که سبب بازگشت ادرار به کلیه شود (رفلاکس وزیکویورترال)، اکستروفی مثانه و نواحی دچار بدشکلی کلوآک با دسترسی مشکل و دستگاه تناسلی مبهم. مطمئنا، یک اورولوژیست عمومی میتواند برخی از بیماری های خفیف تر را درمان کند، اما احتمالا موارد پیچیده تر را به متخصص اورولوژی اطفال ارجاع خواهد داد.
سنگ کلیه (نفرولیتیازیس) – که هم در زنان و هم در مردان ایجاد میشود – در حیطهی تخصص اورولوژی قرار میگیرد. برخی از نفرولوژیست ها نیز به درمان بیمارانی که دارای کلیه های سنگساز هستند علاقهمند اند، اما درصورتی که سنگ سبب انسداد مجاری ادراری شود، بیرون آوردن آن بر عهدهی متخصص اورولوژی خواهد بود. جراحی سنگ کلیه به نوشته های بقراط بازمیگردد. مطمئنا از آن زمان تا کنون تغییرات بسیاری ایجاد شده است. با ظهور تکنولوژی اندوسکوپی در سال های اخیر، میتوان با استفاده از روش های کم تهاجمی سنگ را خرد کرد. این خرده سنگ ها سپس بدون نیاز به ایجاد برش جراحی، از مجرا عبور میکنند. امروزه متخصصین اورولوژی از ابزارهای پیشرفتهای جهت درمان سنگ کلیه استفاده میکنند؛ مانند: یورتروسکوپی سخت و انعطافپذیر، خارجسازی پرکوتانئوس سنگ و لیتوتروپسی اکستراکورپورال با استفاده از امواج صوتی پرقدرت (بویژه اگر سنگ سبب انسداد و عفونت شده باشد). برای کسانی که به بازی های کامپیوتری علاقه دارند، هماهنگی چشم و دست در اینجا به کار میآید. خارجسازی سنگ ها با استفاده از جراحی باز، عمدتا دیگر انجام نمیشود.
بیاختیاری، هم افراد مسن و هم افراد جوان تری که دچار مشکلات نورولوژیک یا آسیب نخاع هستند را فارغ از جنسیت درگیر ساخته و میتواند زندگی بیمار را به شدت مختل کند. بیاختیاری یکی از مواردی ست که متخصص اورولوژی میتواند با درمان آن، تغییر قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد ایجاد کند. فرض کنید از ترس خیس کردن خود، نتوانید از خانه خارج شوید. این موضوع میتواند برای برخی ناتوان کننده باشد. متخصص اورولوژی میتواند با استفاده از روش های تشخیصی پیشرفته مانند مطالعات اورودینامیک به ارزیابی علت زمینهای بیاختیاری پرداخته و جهت خشک نگاه داشتن فرد، درمان های دارویی یا جراحی پیشنهاد دهد.
اختلال عملکرد جنسی بخش قابل توجهی از حرفهی اورولوژی را تشکیل میدهد. پیش از این اورولوژی بیشتر بر اختلال عملکرد جنسی مردان تمرکز داشت؛ اما پس از آنکه اورولوژیست معروف، جنیفر برمن، درمان اختلال عملکرد جنسی زنان را رایج نمود، اورولوژیست ها به دنیای پیچیدهی اختلال عملکرد زنان نیز وارد شدند. در دنیای مردان، برای ناتوانی جنسی درمان های دارویی – مانند ویاگرا – وجود دارد و در صورتی که درمان دارویی موثر واقع نشود، میتوان درمان های جراحی مانند پروتز آلت تناسلی را در پیش گرفت. در دنیای زنان، مداخلات دارویی و جراحی هنوز در حال بررسی اند. مسلم است که اصلاح اختلالات جنسی، از دیگر مواردی ست که تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیمار دارد.
پیوند کلیه و بازسازی تروماتیک، دو مورد از حیطه های نسبتا نادر اورولوژی هستند که میتوانند مورد توجه افراد با انگیزه قرار گیرند. برخی از متخصصین اورولوژی در دنیای پیوند کلیه نقشی را بر عهده میگیرند. این نقش میتواند جراح اصلی پیوند کلیه، و یا نقشی در تیم پیوند کلیه – برای مثال انجام نفروکتومی فرد دهنده – باشد. البته اینکه متخصص اورولوژی چه نقشی را بر عهده بگیرد، به مرکز پزشکی بستگی دارد. پیوند کلیه جزئی از حرفهی همهی متخصصین اورولوژی نیست و افراد علاقهمند، باید خود به دنبال آن بروند. تروما از دیگر زمینههای اورولوژی ست که آموزش آن در برنامه های آموزشی مختلف، یکسان نیست. در صورتی که بیمار دچار پارگی های پیشابراه یا آسیب کلیه شده باشد، متخصصین اورولوژی اعضای کلیدی تیم تروما در اتاق عمل به شمار میروند. آن ها میتوانند با استفاده از پیشرفت های به دست آمده در تصویربرداری مجاری کلیوی، به ارزیابی سریع مجاری ادراری جهت بررسی وجود هرگونه تروما بپردازند. جراحی بازسازی پیشابراه، جنبه های جذاب آناتومی اورولوژی و جراحی پلاستیک را در هم میآمیزد.
متخصصین اورولوژی در حرفهی خود با موارد بیشماری از بیماری های بدخیم نیز مواجه میشوند. سرطان پروستات در مردان – مگر آنکه به طور به خصوص به جنبه های دیگر اورولوژی مرتبط باشد- بزرگترین مشکل بالینی در رشتهی اورولوژی ست. بسیاری از مردان و زنانی که در ادرار خود خون مشاهده کردهاند، جهت بررسی سرطان مثانه یا کلیه، به اورولوژیست ارجاع داده میشوند. متخصصین اورولوژی سرطان بیضه یا آلت تناسلی را به وسیلهی جراحی درمان میکنند. باور بر این است که جراحی های بزرگ و اصلی اورولوژی بزرگسالان، در زمینهی سرطان انجام میشوند و این باور، دور از حقیقت نیست. اگر چه متخصصین اورولوژی رزکسیون آناتومیکی تومور را به وسیلهی جراحی انجام میدهند ( و یا دانه های پرتوزا را میکارند)، در هنگام تعیین برنامهی شیمیدرمانی، همکاری نزدیکی با انکولوژیست های بالینی دارند. همانطور که پیشتر ذکر شد، گاهی مراجعه به دو پزشک برای بیمار استرسزا ست و بنابراین، برخی از بیماران به بیمارستان آموزشی محلی خود ارجاع داده میشوند؛ زیرا در این مراکز، پزشک متخصص در رشتهی انکولوژی اورولوژی میتواند جراحی را انجام داده و پس از آن نیز خود به مراقبت از این بیماران بپردازد.
بسیاری از دانشجویان میدانند که متخصصین اورولوژی در زمینهی بیماری های پروستات تبحر دارند. اما پروستات همیشه دچار سرطان نمیشود؛ در حقیقت، بیشتر مردان مسن دچار هایپرتروفی خوشخیم پروستات (BPH) – بزرگی پروستات – هستند. بسیاری از این افراد به علت پروستات بزرگ خود، در تخلیهی مثانه دچار مشکل میشوند. این مشکل میتواند بسیار آزار دهنده باشد و حتی به احتباس ادراری حاد منجر گردد. بار دیگر، متخصصین اورولوژی میتوانند جهت آسانسازی عبور ادرار، درمان های دارویی و در صورت نیاز درمان های جراحی پیشنهاد دهند.
امیدوارم که به کمک این مقاله به خوبی با تخصص جراحی کلیه و مجاری ادرار یا اورولوژی آشنا شده باشید. برای مشاوره با پزشکان اورولوژیست به وبسایت درمانکده مراجعه کنید.