آنیزوسیتوز چیست ؟ علایم + دلایل و روش های درمان

آنیزوسیتوز ، وضعیتی است که در آن گلبول های قرمز دارای اندازه نابرابر هستند . آنیزو به معنی نابرابر است و  سیتوز اشاره به جنبش ، ویژگی ها و یا تعداد سلول دارد.

آنیزوسیتوز یک اصطلاح غیر اختصاصی است ، زیرا چندین راه وجود دارد که سلول ها می توانند نابرابر باشند.

این وضعیت در موارد کم خونی فقر آهن بسیار مهم است . آهن بیشتر در گلبولهای قرمز ذخیره می‌شود که به حمل و نقل و ذخیره اکسیژن در خون کمک می‌کند . کمبود آهن در خون ، موجب کاهش گلبول های قرمز می شوند .

انواع آنیزوسیتوز

کم خونی را می توان به سه نوع مختلف تقسیم بندی نمود:

ماکروسیتیک ، نورموسیتیک و میکروسیتیک

– ماکروسیتیک یا ماکروسیتوز : اشاره به زمانی دارد که گلبول های قرمز بزرگتر از حد معمول هستند.

– نورموسیتیک : این مشکل خونی به زمانی که یک فرد دارای گلبولهای قرمز با اندازه ی نرمال اما مقدار کم میباشد ، اشاره دارد.

– میکروسیتیک یا میکروسیتوز : زمانی است که گلبول های قرمز کوچک تر از حد معمول می باشند.

– آنیزوسیتوز :  زمانی که تنوع زیادی در اندازه سلول ها وجود دارد .

علائم آنیزوسیتوز چیست ؟

هنگامی که شکل و اندازه سلول های قرمز خون درست نیست ، اکسیژن به طور موثر در اطراف بدن حمل نمی شود و می تواند منجر به علائم زیر شود :

– خستگی

– تنگی نفس

– سرگیجه

– سردرد

– دست و پاهای سرد

– پوست کم رنگ یا رنگ پریدگی

– درد قفسه سینه

علت آنیزوسیتوز چیست ؟

عوامل مختلفی می‌توانند بر اندازه گلبولهای قرمز تأثیر بگذارند و باعث ایجاد آنیزوسیتوز شوند ، که عبارتند از :

– کم خونی

کم خونی با آنیزوسیتوز ارتباط دارد و شایع ترین بیماری در خون می باشد.

چندین علت باعث می‌شود افراد بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی باشند ، مانند :

– رژیم غذایی بدون آهن و ویتامین C

– مشکلات روده

– عفونت

– بارداری یا قاعدگی

– از دست دادن خون

برخی از بیماری های مزمن نیز خطر ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی ، بیماری‌های کلیوی ، بیماری‌های کبدی ، بیماری‌های تیروئیدی و سرطان را افزایش می دهند.

کم خونی انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر است :

– کم خونی فقر آهن :

شایع ترین نوع کم خونی است و زمانی توسعه می‌یابد که آهن کافی در خون وجود نداشته باشد و اغلب علت ، خونریزی است همچنین می تواند در جذب آهن ضعیف در طی زایمان ، حاملگی و جراحی بای پس معده نیز ایجاد شود.

– خونی کمبود ویتامین B12 یا اسید فولیک :

این کم خونی به علت رژیم غذایی ضعیف که باعث کاهش سطح اسید فولیک می شود ، ایجاد می شود.

– آنمی آپلاستیک:

یک بیماری نادر مغز استخوان است که وقتی بدن گلبول های قرمز را  تولید می کند ، پیشرفت می کند . عفونت ویروسی ، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی و اشعه و مصرف مواد مخدر می تواند کم خونی آپلاستیک ایجاد کند.

– کم خونی همولیتیک:

زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های قرمز خون شکسته می شوند ، این می تواند به علت بیماری های خود ایمنی ، عفونت و یا به صورت ارثی به ارث برده شود.

نوع دیگری از کم خونی ، کم خونی مربوط به بارداری است . این نوع در زنان باردار در سه ماهه دوم و سوم شایع می باشد.

بسیاری از زنان باردار در این زمان از کم خونی خفیف رنج می‌برند ، اما کم خونی شدید می‌تواند باعث ایجاد آنمی در جنین شود. هنگامی که یک جنین مبتلا به کم خونی می شود ، می تواند منجر به زایمان زودرس و کم وزنی شود و باعث خونریزی بیشتر در طول زایمان میشود و توانایی مبارزه با عفونت را کاهش می دهد .

سایر شرایط پزشکی

برخی از شرایط دیگر، بیماری ها و سندرم ها نیز می توانند منجر به آنیزوسیتوز شوند  که شامل :

– بیماری مزمن کبدی

– کمبود پروتئین

– تالاسمی و دیگر بیماری های ارثی خون

می باشد.

انتقال خون

بعضی از مردم ممکن است پس از انتقال خون آنیزوسیتوز ایجاد کنند ، که این به خاطر تغییر خون از اهدا کننده به گیرنده می باشد ، که موقت است.

تشخیص

روش تشخیص آنیزوسیتوز با اسمیر خون است . این کار توسط یک فرد حرفه ای و با تجربه که هماتولوژیست یا آسیب شناس است ، انجام خواهد شد.

نمونه خون گرفته می‌شود و سپس تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود که آیا سلول‌ها غیر طبیعی یا با اندازه نابرابر هستند.

رنگ آمیزی چند مورد را بررسی می کند از جمله :

– تعداد گلبولهای قرمز خون

– حجم سلول

– مقدار متوسط هموگلوبین در هر گلبول قرمز

– غلظت هموگلوبین در هر گلبول قرمز

– عرض سلول های قرمز خون

اگر گلبول های قرمز کوچکتر از حد طبیعی باشد ، این می تواند نشانه آنمی یا کم خونی سلول داسی شکل باشد .

اگر گلبول قرمز بزرگتر از حد طبیعی باشد ، علت می‌تواند کمبود ویتامین ، بیماری کبد یا تعدادی از شرایط دیگر باشد .

بنابراین ممکن است آزمایش های دیگری لازم باشد ، انجام دهید . زیرا آنیزوسیتوز ممکن است نشانه ای از وضعیت دیگری باشد . این آزمایش‌ها بر اساس آنچه پزشک فکر می کند مشکل است ، تعیین می شوند.

درمان آنیزوسیتوز

کم خونی می تواند با افزایش مقدار غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی درمان شود .

درمان به علت آنیزوسیتوز ، بستگی دارد . ضروری است که علت مشکل شناسایی شده تا درمان صحیح آغاز شود .

آنیزوسیتوز اغلب به کم خونی مرتبط است و کم خونی به طور معمول ناشی از کمبود آهن و یا ویتامین می باشد .

درمان معمول برای کمبود آهن ، مکمل‌های آهن و تغییر رژیم غذایی برای افزایش سطح آهن از طریق غذاهای غنی از آهن می باشد .

شایع ترین دارو ، مکمل سولفات آهن است که به عنوان قرص مصرف می شود .

مواد غذایی غنی از آهن عبارتند از:

– سبزیجات برگ سبز

– برنج قهوه ای

– حبوبات و لوبیا

– آجیل

– گوشت و ماهی

– تخم مرغ

– میوه خشک شده

گاهی بعضی از افراد با مصرف مکمل و تغییر در رژیم غذایی نیز می توانند با کمبود ویتامین مواجه شوند . در موارد شدید آنیزوسیتوز ، پزشک ممکن است انتقال خون را توصیه کند . این فرایند می تواند خون حاوی سلول های غیر طبیعی را با خون حاوی سلول های طبیعی جایگزین کند .

تهیه و انتشار : جابری / باعلم