“درمان دارویی اسهال” + “درمان خانگی اسهال” + علت و علائم اسهال

فهرست سرفصل ها

درمان دارویی اسهال-دلایل ابتلا به اسهال-درمان خانگی اسهال بدون دارو
درمان دارویی اسهال-دلایل ابتلا به اسهال-درمان خانگی اسهال بدون دارو

اسهال چیست؟

اسهال نوعی ناراحتی یا عفونت دستگاه گوارش است. اسهال باعث تخلیه مکرر و بیش از حد روده ها در قالب مدفوع غیرطبیعی و درد معده می شود. در وضعیت اِسهال، فرد بیمار دست کم سه بار در روز دفع مدفوع روان یا آبکی دارد. این حالت می‌تواند چند روز به طول بیانجامد و موجب کم آبی بدن شود.

علائم اسهال چیست؟

  • حرکات مکرر روده، از جمله رفتن به حمام بیش از 1-2 بار در روز
  • مدفوع آبدار یا مدفوع شُل
  • دل پیچه و درد شکم، گرفتگی عضلات
  • گاهی اوقات تهوع و استفراغ
  • نفخ و تب
  • درد معده و گاهی اوقات از دست دادن اشتها، مشکل خوردن غذا و / یا کاهش وزن
  • افزایش تشنگی، به دلیل از دست دادن آب بیشتر از معمول

نکته: اگر در معرض هر کدام از علائم شناخته شده در بالا هستید، ممکن است دچار اسهال حاد شده باشید. “اسهال حاد” یک یا دو هفته طول می کشد، و در این حالت شما به طور موقت بیمار هستید، یا ممکن است “اسهال مزمن” داشته باشید که تا چندین هفته ادامه می یابد.

علت اصلی اسهال چیست؟

اصلی‌ترین علت اسهال، عفونت روده‌ها است. عفونت روده‌ ممکن است در پی این شرایط به وجود بیاید: ویروس، باکتری، انگل یا وضعیتی که به عنوان اسهال و استفراغ شناخته می‌شود. این آلودگی‌ها معمولاً از طریق غذا یا آبی حاصل می‌شوند که آلوده به مدفوع شده‌اند یا مستقیماً از فردی منتقل می‌شوند که به این بیماری آلوده شده‌است.

چه عوامل دیگری باعث بروز اسهال میشود؟

  • پرکاری تیروئید
  • عدم تحمل لاکتوز
  • بیماری‌های التهابی روده
  • عوارض مصرف برخی داروها
  • سندروم روده تحریک‌پذیر
  • حساسیت به برخی مواد غذایی
  • پرتودرمانی
  • بیماری های روده مثل کرون و ….

نکته: در بیشتر موارد، برای شناخت عامل اصلی به کشت مدفوع نیازی نیست.

انواع اسهال کدامند؟

1- اسهال آبکی کوتاه مدت که می‌تواند در پی آلودگی به وبا باشد.

2- اسهال خونی کوتاه مدت وضعیتی است که به عنوان دیسانتری هم شناخته می‌شود.

3- اگر به مدت بیش از دو هفته ادامه یابد، به عنوان اسهال پایدار شناخته می‌شود.

روش های پیشگیری از ابتلا به اسهال عفونی کدامند؟

  • رعایت بهداشت فردی و عمومی
  • مصرف آب آشامیدنی سالم
  • شستن دست‌ها با آب و صابون مخصوصا بعد از استفاده از سویس بهداشتی
  • شیردهی مادران باردار به مدت حداقل شش ماه، چرا که به عنوان واکسیناسیون روتاویروس عمل می‌کند.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ آویشن

آویشن خواص مرطوب کننده ، ضد اسپاسم ، ضد التهابی و درمان کننده مشکلات گوارشی دارد و می تواند برای درمان اسهال مورد استفاده قرار گیرد. برای این منظور می توانید دو شاخه آویشن تازه را در یک و نیم فنجان آب به مدت دو دقیقه بجوشانید و اجازه دهید تا به مدت 10 دقیقه خنک شود.این نوشیدنی را می توانید روزی 3 بار مصرف کنید.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ ریحان

ریحان، علاوه بر خواص ضد اسپاسم، داروی خوبی برای درمان اسهال و استفراغ است، همچنین ریحان می تواند معده را قوی تر کند و از بروز بسیاری از بیماری های اسهال و استفراغ جلوگیری کند.

برای “درمان اسهال” و “”کاهش درد معده” می توانید 3 راهکار زیر را انجام دهید:

1- مقدار مساوی از آب ریحان و آب ریشه زنجبیل را ترکیب کرده و 2 یا 3 بار در روز میل کنید.

2- می توانید 10 تا 15 برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید تا کمی خیس شوند بعد ترکیب را صاف کرده و 2 بار در روز میل کنید.

3- می توانید چای ریحان را روزانه با مقداری عسل چند بار مخلوط کرده و نوش جان کنید.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ نعناع

نعناع خواص ضد میکروبی و ضد اسپاسمی دارد که به درمان گاز روده، نفخ، ناراحتی معده، تهوع و گرفتگی عضلات شکم و روده کمک می کند. 1 قاشق چای خوری برگ های نعناع خشک را به 1 فنجان آب جوش اضافه کنید و به مدت 10 دقیقه صبر کنید تا آب کاملا مزه نعناع را به خود بگیرد. برای طعم دار کردن این دمنوش می توانید کمی عسل به آن اضافه کنید. از این دم نوش گیاهی، 3 بار در روز و بین وعده های غذایی مصرف کنید. می توانید برای درمان نفخ و اسهال، از آدامس نعناع بدون قند نیز استفاده کنید.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ دارچین

ادویه دارچین مقوی معده می باشد، همچنین دارچین، ضد نفخ و ضد اسهال است. همچنین از آن به‌عنوان معطر کننده در ادویه‌جات استفاده می‌شود.

روزانه می‌توان 4 تا 2 گرم از پودر دارچین استفاده کرد. دارچین به‌صورت دیگر و به شرح زیر نیز مصرف می‌شود.

دم‌ کرده: به 2 تا 4 گرم از پودر دارچین یک لیوان آب جوش اضافه می کنیم و 20 دقیقه صبر می کنیم . بهتر است درب ظرف بسته باشد و یا پارچه‌ای روی لیوان قرار دهیم. سپس صاف کرده و صاف‌ شده را میل می‌کنیم. دم‌کرده برای “درمان اسهال”، ضعف کلیه و حالات سرماخوردگی مفید است.

احتیاط: استفاده آن در زمان شیردهی، مطالعه نشده است، لذا بهتر است در زمان شیردهی مصرف نشود و یا با پزشک مشورت کنید.

موارد منع مصرف:

در زمان حاملگی
وجود زخم‌های گوارشی
وجود تب‌های با منشأ ناشناخته

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ زنجبیل

مصرف زنجبیل به دلیل خواص ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی اَش، درمانی بسیار موثر برای بیماری اسهال و استفراغ است. از گیاه زنجبیل می توان برای پیشگیری و درمان عفونت معده و همچنین کاهش علائم مدفوع آبکی، تهوع، استفراغ و گرفتگی عضلات شکم نیز استفاده کرد.

1 قاشق چای خوری از ریشه زنجبیل تازه خرد شده را به 1 فنجان آب جوش اضافه کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه صبر کنید سپس در نوک قاشق غذاخوری عسل بریزید و با این دمنوش قاطی کرده و بنوشید. این دمنوش را 2 تا 3 بار در روز مصرف کنید تا زمانی که احساس کنید حالتان بهتر است.

شما همچنین می توانید کمی زنجبیل تازه را در آبجوش ریخته و چند بار در روز آن را بنوشید. حتی می توانید یک تکه کوچک ریشه زنجبیل تازه یا کپسول زنجبیل رابرای درمان اسهال و استفراغ بجوید.

هشدار: افراد دارای فشار خون بالا باید از زنجیبل استفاده نکنند.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ سرکه سیب

یکی از موثرترین درمان های خانگی، مصرف سرکه ی سیب است. برای درمان، ۱ قاشق غذاخوری سرکه سیب را با ۱ لیوان آب ترکیب کرده و میل کنید. سرکه ی سیب میتواند بسیاری از عفونت های روده ی شما را از بین ببرد و به درمان این بیماری کمک کند.

توجه: باید 2 بار در روز این ترکیب را استفاده کنید تا وقتی که شرایط‌تان بهتر شود هم چنین سعی کنید هیچ وقت سرکه سیب را خالی نخورید و حتما آن را همرا با آب استفاده کنید.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ بابونه

گیاه بابونه به علت ضد التهاب، ضد میکروبی و ضد نفخ بودنش، برای درمان ورم معده و روده بسیار مفید است و نقش بسیار موثری برای سلامت دستگاه گوارش دارد. همچنین بابونه می تواند علائمی مانند: اسهال ، کرامپ های شکمی ، نفخ ، تهوع ، گازروده و معده را کاهش دهد. برای مصرف می توانید 2 قاشق چای خوری بابونه خشک شده و یا 1 قاشق غذا خوری گل بابونه تازه را به 1 فنجان آب گرم بریزید و 10 دقیقه بعد با آب لیمو و عسل بنوشید . این دمنوش را 2 یا 3 بار در روز و به مدت 3 روز بنوشید.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ تخم شنبلیله

تخم شنبلیله سرشار از لیزاب است، که گزینه‌ بسیار خوبی برای درمان اسهال شناخته می‌شود. 1 قاشق تخم شنبلیله را با 1 کاسه متوسط ماست و مقداری زیره ترکیب کرده و نوش جان کنید و یا می توانید تخم های شنبلیله را به تنهایی بجوید.

نکته: یادتان باشد این ترکیب را باید سه بار در روز مصرف کنید تا هرچه زودتر اسهالتان درمان شود.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ جوش شیرین

جوش شيرين اسيد معده را خنثی كرده و بعنوان يک آنتی اسيد طبيعی عمل ميكند که برای کاهش استفراغ و اسهال هم استفاده میشود. 1/2 قاشق چای خوری جوش شیرین، 1/2 قاشق چای خوری نمک و 4 قاشق غذاخوری شکر را در 1 لیتر آب مخلوط کنید و 2 یا 3 بار در روز بنوشید.

توجه: افرادی که دارای فشار خون بالا هستند باید از مصرف جوش شیرین بپرهیزند، چون حاوی سدیم است.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ بومادران

مصرف خوراکی بومادران، برای برطرف کردن مشکلات روده‌ای ، معده‌ای از جمله اسهال ، دل پیچه و دل‌ درد بسیار موثر است.

طریقه و مقدار مصرف

مقدار 2 تا 4 گرم از سرشاخه‌ های گل‌دار را با حدود 1 لیوان آب به مدت 10 دقیقه می‌جوشانیم، سپس صاف کرده و پس از سرد شدن مصرف می کنیم. این مقدار مصرف را می‌توان بین 1 تا 3 بار در روز (هنگام صبحانه، ناهار، شام) تکرار کرد. جوشانده گیاه بومادران بسیار تلخ است و می‌توان آن را با نبات یا عسل تا حدی تغییر مزه داد.

احتیاط: بهتر است در دوران حاملگی و شیردهی از این گیاه استفاده نشود.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ آنقوزه

آنقوزه منبع خوبی از خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتری و ضد ویروسی می باشد، آنقوزه با ویروس ها و باکتری ها مبارزه می کند و در نتیجه علائم اسهال و استفراغ را کاهش میدهد و تاثیرش سریع است. به علاوه، این ادویه به هضم غذا کمک کرده و باعث تقویت دستگاه گوارش می شود.

برای استفاده می توانید 1/2 قاشق چای خوری پودر آنقوزه را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید و خوب هم بزنید. 2 بار در روز و به مدت 2 تا 3 هفته استفاده کنید. همچنین برای جلوگیری از اسهال و استفراغ و سایر مشکلات گوارشی، کمی آنقوزه به ادویه کاری و مواد غذایی روزانه اضافه کنید.

نکنه: حتماً برای مصرف تمام گیاهان دارویی با متخصص داروی گیاهی مشورت کنید. آنقوزه را در دوران شیردهی و برای کودکان مصرف نکنید. کومارین‌ های موجود در این گیاه ممکن است با داروهای ضد انعقاد تداخل کند. در گزارشی آمده‌ است که مصرف 50 تا 100 میلی‌گرم این گیاه در افرادی که مشکل عصبی دارند باعث تشنج شده‌ است.

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ رازیانه

رازیانه خواص ضد التهابی دارد و می توان از آن برای درمان اسهال استفاده کرد. برای این منظور : 1 قاشق غذاخوری رازیانه را در 1.5 لیوان آب به مدت 2 دقیقه بجوشانید و اجازه دهید تا به آرامی خنک شود. سپس آن را صاف کرده و کمی عسل طبیعی به آن اضافه کنید و بنوشید. روزی 2 بار می توانید از این روش استفاده کنید.

توجه : مصرف دارویی رازیانه در دوران بارداری باید فقط تحت نظر پزشک باشد .

درمان خانگی اسهال با داروهای گیاهی ؛ نمک

نمک یک الکترولیت است که حاوی سدیم می باشد و می تواند برای جلوگیری از کم آبی ناشی از اسهال و استفراغ مورد استفاده قرار بگیرد. به علاوه، نمک در مبارزه با عفونت ها به حفظ سطح pH  دستگاه گوارش کمک میکند. 1 قاشق چای خوری نمک به 1 لیتر و یا 4 فنجان آب فیلتر شده اضافه کنید ، سپس 2 قاشق غذاخوری شکر اضافه کنید و در فواصل زمانی کوتاه در طول روز بنوشید.

نکات کلیدی در مورد استفاده ازگیاهان دارویی

  • هیچگاه از دو روش مختلف به صورت همزمان استفاده نکنید.
  • قبل از استفاده از گیاهان دارویی ، حتما با پزشک خود مشورت کنید
  • در دوران بارداری به صورت خود سرانه از این روش ها استفاده نکنید
  • این روش ها ممکن است با برخی از داروهایی که در حال مصرف کردن هستید تداخل ایجاد کرده و باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته شود.
  • زمانی که اسهال هستید مقدار زیادی مایعات و مخصوصا آب بنوشید .
  • خوردن هویچ بسیار توصیه می شود.
  • میوه های حاوی ویتامین C زیاد مصرف کنید.
  • اگر اسهال شما سبز رنگ است به هیچ عنوان از این روش ها استفاده نکنید و سریعا با پزشک مشورت کنید.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟

1) اگر اسهال شما همراه با احساس تشنگی، خشکی زبان و چروکیدگی پوست شما باشد.

2) اگر با گذشت 48 ساعت، هیچ گونه بهبودی در حال شما رخ نداده است.

3) اگر اطرافیان شما هم به اسهالی مشابه شما دچار شده اند.

4) اگر درجه حرارت بدن شما به 38.5 درجه یا بالاتر رسیده یا مدفوع شما به شدت خونی شده است.

5) اگر کودک شما دچار اسهال شده است. فراموش نکنید که اسهال ویروسی به ظاهر ساده، هنوز هم شایع ترین علت مرگ و میر کودکان شهری و روستایی است. خردسالان به سرعت حجم آب بدن خود را از دست می دهند.

6) اگر شما بالای 50 سال سن دارید و اسهال شما همراه با دردهای شدید شکمی است. به خصوص اگر به تازگی از سی سی یو یا آی سی یو مرخص شده اید.

7) اگر در حال مصرف کورتون یا سایر داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستید و دچار اسهال شده اید.

درمان دارویی اسهال

محلول سرم خوراکی (ORS) که همان آب آشامیدنی به همراه مقدار متعادلی از نمک و شکر است نوعی درمان است که معمولاً در پیش گرفته می‌شود. محلول او آر اس (به انگلیسی: ORS) فراورده‌ای خوراکی است که در اسهال های متوسط برای جبران آب و نمک های از دست رفتهٔ بدن و پیشگیری از دهیدراسیون (کم آبی بدن) تجویز می‌شود.

نکات مهم درباره درمان اسهال

1- مواد غذایی که به آسانی هضم می‌شوند را میل کنید، مانند: برنج کته، سیب، عسل، کره بادام زمینی، ماست، شیر سویا، زیره اسیاب شده، موز و برخی از سبزیجات.

2- شما در حال از دست دادن آب بدن خود هستید، پس باید بدن خود را هیدراته نگه دارید و زیاد آب بنوشید.

3- فعالیت های سخت بدنی را کنار بگذارید و تا زمان بهبودی به خوبی استراحت کنید.

4- آب آلوئه ورا ، دانه تخم شربتی و روغن تخم کتان مصرف کنید.

5- از آنجایی که اسهال باعث می شود آب زیادی از بدن خارج شود می تواند بخش های مهمی از بدن را دچار کم آبی شدید کند و تهدید مهمی برای سلامتی می باشد. از این رو به درمان و رسیدگی نیاز دارد در غیر این صورت می تواند عوارض گوناگونی در بدن فرد ایجاد کند و در مواقع شدید حتی می تواند منجر به مرگ شود.