“تب روماتیسمی”|علت,علائم,تشخیص,عوارض و درمان تب روماتیسمی
فهرست سرفصل ها
تب روماتیسمی چیست؟
“تب روماتیسمی” حاد(به انگلیسی: Rheumatic fever) عارضه التهابی عفونت باکتریایی استرپتوکوک گروه آ بتا همولیتیک است که ممکن است ۲ تا ۶ هفته بعد از عفونت ایجاد شده و اعضای مهم بدن از جمله مفاصل، قلب، پوست و مغز را درگیر می‌سازد. علت ایجاد این بیماری وجود واکنش متقاطع میان آنتی بادی ضد باکتری با بدن فرد است.
علائم تب روماتیسمی
علائم تب روماتیسمی معمولاً پنج هفته پس از عفونت استرپتوکوکی درمان نشده گلو ظاهر می‌شوند.
- تب
- درد مفصل، التهاب مفصل، تورم مفصل، قرمزی مفصل
- درد شکم
- راش پوستی
علت تب روماتیسمی
“تب روماتیسمی” از یک عفونت استرپتوکوکی قبلی (معمولاً عفونت گلو) که ۶-۲ هفته قبل از بروز علایم تب روماتیسمی رخ می‌دهد ناشی می‌گردد. این اختلال، یک اختلال خودایمنی است که در آن پادتن‌های تولیدشده بر ضد باکتری استرپتوکوک بر ضد مفاصل و قلب نیز واکنش نشان می‌دهند.
تشخیص تب روماتیسمی
بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های خون، کشت گلو و نوار قلب و رادیوگرافی قفسه سینه و قلب باشد. هیچ آزمون اختصاصی برای تشخیص تب روماتیسمی وجود ندارد.
عوامل تشدیدکننده بیماری تب روماتیسمی
- تغذیه نامطلوب
- سابقه خانوادگی تب روماتیسمی
- زندگی در شرایط پرجمعیت یا غیربهداشتی
- داشتن استعداد ابتلای مکرر به عفونتهای تنفسی فوقانی
- عفونتهای استرپتوکوکی درمان نشده یا ناقص درمان شده
عوارض احتمالی تب روماتیسمی
- آسیب دایمی دریچه‌های قلب که منجر به نارسایی احتقانی قلب می‌گردد
- حملات بعدی تب روماتیسمی حاد در پی عفونت مجدد با استرپتوکوک
درمان تب روماتیسمی
عفونتهای استرپتوکوک معمولاً با درمان قابل علاج هستند. “تب روماتیسمی” قابل پیشگیری است ولی قابل علاج (درمان قطعی) نیست. این عارضه در عرض 2 تا 12 هفته فروکش می‌نماید. در موارد خفیف، مراقبت در منزل کافی است ولی در موارد شدید ممکن است بستری در بیمارستان لازم باشد. درجه حرارت بیمار و تعداد نبض او را روزانه اندازه‌گیری کرده و برای ارائه به پزشک ثبت نمایید. اگر بیمار گلودرد یا سرفه دارد از یک دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه مرطوب‌کننده را هر روز تمیز کنید.
در بعضی موارد، تب روماتیسمی ممکن است به دریچه‌های قلبی آسیب بزند. دریچه آسیب دیده را می‌توان با جراحی تعویض کرد. در موارد نادر تب روماتیسمی حتی با درمان هم می‌تواند کشنده باشد. داروهای ضد التهاب مثل آسپیرین یا استروئید (کورتون) التهاب را کم می کنند و به مدیریت بیماری کمک می کنند.
بیمارانی که آزمایش مثبت برای عفونت گلوی استرپتوکوکی دارند می بایست با آنتی بیوتیک درمان شوند. استفاده از پنی سیلین تزریقی هر ۲۸ روز یک بار به عنوان درمان پیشگیری کننده تا 5 سال و در صورت مشکل قلبی تا آخر عمر توصیه می‌گردد.
نحوه فعالیت در زمان ابتلا به بیماری تب روماتیسمی
تا هنگامی که بررسی‌ها نشان دهد بیماری فروکش کرده‌است بیمار باید در بستر استراحت نماید. مدت استراحت لازم به این منظور معمولاً 2 تا 5 هفته است ولی در برخی موارد به ماهها استراحت نیاز است. مهیا کردن یک لگن یا توالت کنار بستر باعث می‌شود که بیمار مجبور نباشد برای رفتن به توالت از بستر برخیزد.
درمان خانگی بیماران تب روماتیسمی
1- رژیم مایعات با غذاهای نرم در مراحل اولیه بیماری که به‌تدریج به یک رژیم عادی غنی از پروتئین، کالری و ویتامین‌ها تغییر داده می‌شود.
2- رژیم غذایی کم نمک در صورتی که بیمار دچار کاردیت (التهاب قلب) باشد، توصیه می‌شود.
3- مصرف منظم روغن کبد ماهی نیاز بیماران مبتلا به بیماری‌های التهابی مفاصل را به داروهای مسکن کاهش می‌دهد.
4- طی مطالعات انجام شده مصرف زیاد گوشت قرمز، ذرت، گندم، ادویه، نمک، شکر، آرد، چای، قهوه و قارچ علایم بیماری را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید تشدید می‌کند. این بیماران باید مصرف روغن های آفتابگردان، سویا و کنجد را کاهش داده و از مصرف سس و غذاهای سرخ شده پرهیز نمایند.
5- غذاهای گیاهی و برنامه غذایی فاقد اسید آمینه گلوتن موجب کاهش علائم و ارتقاء سلامت مبتلایان به روماتیسم مفصلی می‌شود.
6- انگور میوه‌ای پر انرژی است که در طب سنتی در درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید و روماتیسم کاربرد داشته‌است. انگور به دلیل داشتن پتاسیم حاوی خاصیت ادرار آوراست و همچنین این میوه به دلیل داشتن آنتی اکسیدان‌هایی همچون ELLAGIC ACID ضمن کاهش علائم بیماری التهاب مفاصل، عملکرد مواد سرطان زای بدن را نیز خنثی می‌کند.
7- مواد غذایی و میوه های سرشار از ویتامین C به مقابله با باکتری‌های ایجاد کننده “تب روماتیسمی” بسیار کمک می‌کنند. می‌توانید لیموشیرین، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، و سایر مرکبات را در رژیم غذایی خود قرار دهید. همچنین می توانید روزانه 3 الی 4 قاشق چای خوری آب لیمو بخورید.
8- بادام میزان مورد نیاز روزانه ویتامین E بدن‌تان را فراهم می‌کند. بادام به تقویت دستگاه ایمنی کمک می‌نماید؛ و از این طریق، فرایند درمان تب را سرعت می‌بخشد.
تعریف کلی از تب روماتیسمی
این بیماری گسترش جهانی دارد ولی از دهه 60 به بعد به خصوص در کشورهای پیشرفته شیوع آن کاهش یافته‌است. به‌طوری‌که شیوع آن در آمریکا 2 در 100 هزار نفر و در کشورهای در حال توسعه 100 مورد در 100 هزار نفر است. علت این کاهش، شیوع استفاده ازآنتی‌بیوتیک ها در درمان عفونتهای میکروبی است.
سن شیوع این بیماری در 6 تا 15 سالگی است که عفونت با استرپتوکوک گروه آ متداول است. این بیماری در کودکان زیر 4 سال و بزرگسال بالای 40 سال نادر است. بیماری حدود 2 تا 6 هفته بعد از عفونت گلو با استرپتوکوک شروع می‌شود (در عفونت پوستی تب روماتیسمی ایجاد نمی‌شود.).
ضایعه مشخص این بیماری التهاب نزدیک عروقی گرانولوماتوز است. درگیری قلبی می‌تواند خود محدود شونده یا پیشرونده باشد. بیشتر دریچه میترال (75-80%) و سپس دریچه آئورتی (30%) درگیر می‌شوند. دریچه‌های سه‌لتی و ریوی کمترین شیوع درگیری را در این بیماری دارند. التهاب مفصلی (آرتریت) می تواند با علائمی مانند: درد شدید، تورم، گرمی، و گاهی قرمزی مفصل همراه باشد که گاهی از 1 مفصل به مفصل دیگر منتقل می شود (آرتریت مهاجر).
شایعترین مفاصل درگیر عبارتند از: مچ دست، آرنج، زانوها و مچ پا. التهاب مفصلی معمولاً در عرض 10 الی 14 روز فروکش می‌کند ولی بدون درمان، سایر مفاصل نیز ممکن است درگیر شوند. بیماری توسط علایم (کرایتریای) جونز تشخیص داده می‌شود.
گردآوری از مجله اینترنتی همراه باعلم
منبع:020.ir