علت يبوست نوزادان|”درمان یبوست نوزاد”|درمان خانگی یبوست نوزاد

علت يبوست نوزادان|”درمان یبوست نوزاد”|”درمان خانگی یبوست نوزاد”

شيرخوارانی که شيرمادر می خورند کمتر دچار يبوست می شوند، چون شير مادر به‌راحتی هضم می شود و ترکيب چربی و پروتئین آن‌ طوری است که باعث ابتلا به يبوست نمی شود. در روده کودکانی که شيرمادر می خورند، انواع مختلف باکتری های مفيد وجود دارد که توانایی شکستن و هضم پروتئين‌ های پيچيده شير را دارند درنتيجه در اين کودکان مدفوع نرم‌تر و حرکات روده راحت‌تر است. ميزان هورمون موتيلين که حرکات روده را افزايش می دهد نيز در اين کودکان بيشتر است.

هضم شيرخشک برای کودک سخت‌ است و بچه‌هایی که شيرخشک می خورند، معمولا بیشتر دچار يبوست می شوند . حرکات روده بچه‌ هایی که فقط شيرخشک می خورند، از بچه‌هایی که شير مادر می خورند، کمتر و مدفوعشان سفت و سبزرنگ است.

از کجا بفهمیم کودک دچار يبوست شده است؟

1- مدفوع سفت، خشک يا تکه‌تکه.

2- گريه و زورزدن هنگام دفع. (زورزدن تنها نشانه يبوست نيست.)

3- مدفوع‌ نکردن برای 2 تا 3 روز در کودکانی که شيرخشک می خورند و يک هفته برای کودکانی که شير مادر می خورند. (وقتی مدفوع نرم است، دفع يک‌بار در هفته به معنی يبوست نيست.)

4- اشتهاي کم، وزن نگرفتن و خونریزی از مقعد.

حرکات روده در شيرخواران

در ماه‌هاي اول تولد، روزي چند بار دفع يا حتي يک‌بار در هفته طبيعي است. در موارد نادر مي‌تواند بين هر بار دفع 3 هفته هم فاصله بيفتد. بچه‌هايي که شير مادر مي‌خورند، معمولا تا 2 تا 3 ماهگي حرکات روده زيادي دارند و مدفوعشان زردرنگ است. با شروع غذاي جامد، حرکات روده تغيير مي‌کند و ممکن است شکم کودک روزي چند بار يا هر 2 يا 3 روز يک‌بار کار کند.

برخي بچه‌ها به‌علت دريافت ترکيب‌هاي جديد موادغذايي، دچار يبوست خفيف مي‌شوند. اگر کودک غذاي جامد زياد مصرف کند، ممکن‌است به‌علت کم‌آبي دچار يبوست شود. يک بچه سالم که شير مادر مي‌خورد به‌ندرت دچار يبوست مي‌شود. بيشتر شيرخواران هنگام تغيير شير مادر به شيرخشک يا آغاز تغذيه تکميلي و شروع غذاي جامد، دچار يبوست مي‌شوند.

علت يبوست در شيرخواران

1. معمولا “علت يبوست کودکان” غذاست اما در برخي موارد مي‌تواند علامت يک بيماري جدي باشد. علت يبوست در نوزاداني که شير مادر مي‌خورند، اغلب مادرزادي است مانند سيستيک فيبروزيس، ديابت بي‌مزه، کم‌ کاری تیروئید و نقص‌های مادرزادی در روده و مقعد.

2. بيشتر شيرخواران هنگام شروع غذاي جامد يبوست را تجربه مي‌کنند. بعضي غذاها اگر زود يا به مقدار زياد استفاده شوند، يبوست ايجاد مي‌کنند. موز، برنج، نان سفيد، سيب‌زميني، ماست، پنير و پاستا غذاهايي هستند که باعث کندي حرکت روده شده وباعث یبوست میشوند.

در بچه‌هايي که شيرخشک مي‌خورند، مايعات کم، فيبر کم، تغيير نوع شيرخشک (غلظت بيشتر، بدون لاکتوز، حاوي کازيين) مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست شود.

3. یکی دیگر از دلایل یبوست کودکان کم شدن آب بدنشان است. وقتي بدن کودک کم‌ آب مي‌شود، از آنچه کودک مي‌خورد آب جذب مي‌کند و درنتيجه مدفوع سفت و خشک و دفع آن سخت مي‌شود.

4. مصرف داروهايي مانند ایبوپروفن، آنتی بیوتیک، استامينوفن يا ابتلا به بيماري‌هايي مانند سرماخوردگی مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست شود.

5. مکمل‌هاي آهن (البته آهن موجود در شيرخشک يبوست ايجاد نمي‌کند).

6. آلرژي غذايي نیز از دیگر علل ابتلاء کودکان به یبوست است.

7. اختلالات متابوليکي

براي درمان يبوست نوزاد چه کنيم؟

اگر نوزاد دچار يبوست شد، به پزشک مراجعه کنيد و اگر سن کودک بيشتر است، اقدام‌هاي زير را انجام دهيد:

1- علاوه بر شيردهي روزي چند بار، آب جوشيده سرد به کودک بدهيد. از 60 تا 120 ميلي‌ليتر آغاز و طبق ميل کودک مقدار آن را کم يا زياد کنيد. به ياد داشته باشيد آب نبايد جايگزين شيردهي شود.

2- اگر کودک 4 تا 6 ماه دارد، مصرف حريره‌بادام و پوره ميوه يا سبزي را به رژيم غذايي او اضافه کنيد. اين غذاها فيبر زيادي دارند و از يبوست پيشگيري مي‌کنند. خوردن آب‌آلو ناشتا نيز از يبوست پيشگيري مي‌کند.

3- اگر آب کمک نکرد، در کنار رژيم غذايي معمول، براساس نياز کودک روزي يک يا چند وعده آب سيب، هلو يا آلو به فرزندتان بدهيد.

4- اگر کودک غذاي جامد مي‌خورد، به او پوره هلو و آلو و به جاي برنج، جو بدهيد.

5- حمام گرم مي‌تواند کودک را آرام و به دفع راحت‌تر کمک کند. مي‌توانيد در حمام شکم کودک را ماساژ بدهيد. براي اينکه مدفوع سفت راحت‌تر دفع شود، با مقداري وازلين اطراف مقعد را چرب کنيد.

6- دستانتان را چرب کنيد و شکم کودک را از قسمت پايين به سمت بيرون و در جهت عقربه‌هاي ساعت ماساژ دهيد. اگر کودک احساس راحتي و آرامش کرد و از اين کار لذت برد، ماساژ را ادامه دهيد.

7- کودک را به پشت بخوابانيد، پاهايش را بگيريد و به‌آرامي ‌‌به شکل دايره‌اي حرکت دهيد. اين کار باعث حرکت عضلات شکم، فشار ملايم به روده و تسهيل حرکت آن مي‌شود.

8- اگر به کودک شيرخشک مي‌دهيد، طبق دستورالعمل شير را تهيه کنيد. اضافه‌کردن مقدار بيشتري شير مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست يا مشکلات ديگر شود.

9- اگر يبوست طولاني شد، با تغييرات غذايي برطرف نشد و علايم ديگري مانند خون در مدفوع، وزن نگرفتن، استفراغ و تحريک‌پذيري به آن اضافه شد، به پزشک مراجعه کنيد. اما ممکن است پزشک براي درمان يبوست مزمن، ملين‌هاي خاصي تجويز يا در مواردي که يبوست شديد است، شياف گليسيرين تجويز کند.

درمان یبوست نوزاد با کمک غذا

یبوست یکی از شایع‌ ترین و رایج‌ ترین اختلالات دوران نوزادی است که معمولا به دلیل رعایت نکردن رژیم غذایی مادر در نوزاد بروز می‌کند. چرا که هر آنچه مادر در طول روز مصرف می‌کند از طریق شیر او به نوزاد منتقل می‌شود. از این رو درمانگران هنگام ابتلای نوزاد به یبوست ناشی از عدم رعایت پرهیزهای غذایی مادر به مادران توصیه می‌کنند که از غذا‌ها و خوراکی‌های ملین مانند آلو، اسفناج، بامیه و غذاهایی که با این سبزیجات و میوه‌ها تهیه می‌شوند مصرف کنند تا این مواد ملین از طریق شیر او به نوزاد منتقل شده و یبوست او را برطرف کند.

منبع:هفته نامه سلامت