چگونه ناخن جویدن کودکان را ترک دهیم؟
فهرست سرفصل ها
ناخن جویدن
“ناخن جویدن” یا به اصطلاح، “خوردن ناخن” شایع ترین عادت رفتاری در کودکان است و بررسی ها نشان می دهد، حدود ۴۰ درصد از کودکان ۴ تا ۶ ساله به این عادت مبتلا هستند. گرچه عادت ناخن جویدن با افزایش سن کاهش می یابد اما این عادت در سنین دبیرستان و حتی جوانی نیز دیده می شود. به عبارتی ناخن جویدن در بین حدود یک چهارم دانش آموزان دبیرستانی و ۲۰ درصد جوانان شایع است.
علت جویدن ناخن در کودکان چیست؟
جویدن ناخن یک عادت نامناسب است و علت دقیق آن قابل بحث است. یکی از “دلایل ناخن جویدن” می تواند ریشه در فاکتورهای فامیلی داشته باشد، هرچند این علت که آیا فاکتورهای خانوادگی مربوط به تقلید رفتار ناخن جویدن در سایر اعضای خانواده و یا ریشه های ژنتیکی، تاثیر دارد یا خیر، هنوز ناشناخته است.
عوامل روان شناختی اصلی که با این رفتار مرتبط هستند شامل: استرس، نگرانی، اضطراب و خلق و خوی غیر متمرکز است. در واقع می توان گفت عادت ناخن جویدن در کودکان مکانیزمی است برای مقابله با شرایط استرس زا و از طرف دیگر هم، عدم فعالیت مناسب (فعالیت کم، خستگی) ، گرسنگی و یا پایین بودن اعتماد به نفس ممکن است باعث “ناخن جویدن در کودکان” شود.
تصور می شود که ناخن جویدن در کودکان یک رفتار خودکار و غیرعادی است.
محققان معتقدند که در برخی کودکان عادت ناخن جویدن با اختلالات روانپزشکی همراه است و حداقل یک اختلال مرتبط با روانپزشکی در بیش از دو سوم کودکانی که به کلینیک روانپزشکی مراجعه می کنند وجود دارد. جالب این که بیشتر از نیمی از والدین این کودکان، حداقل یک بیماری روانپزشکی به ویژه اختلال افسردگی حاد داشته اند.
بیماری های روانی که اغلب در رابطه با ناخن جویدن کودکان و نوجوانان به درمانگاه بهداشت ارجاع داده می شوند، شامل:
اختلال کمبود توجه، بیش فعالی، اختلال اضطراب جدایی، اختلال تومور، اختلال وسواس فکری، عقب ماندگی ذهنی، اختلال افسردگی حاد، اختلال اضطراب عمومی و اختلال هراس گزارش شده است.
بیش از یک چهارم کودکان و نوجوانان به یکی از این اختلالات دچار بوده اند. در نهایت، رفتارهای کلیشه ای مانند: لرزیدن لب، کوبیدن سر، برداشتن پوست و کشیدن مو در بیش از 60٪ کودکان مبتلا به ناخن جویدن هم مشاهده شده است.
عوارض ناخن خوردن
در اغلب موارد، عوارض ناخن جویدن بیشتر به صورت نامناسب شدن شکل ظاهری انگشتان بوده که این مورد در حوزه زیبایی جای می گیرد. با این حال، در برخی موارد شدت ناخن جویدن، بر کیفیت زندگی بیمار تاثیر می گذارد.
به طور اجتماعی ناخن جویدن عادت ناخوشایندی است که می تواند باعث تحقیر، سرکوب های احساسی و آسیب های اجتماعی شود. علاوه بر اثرات روحی روانی و سلامتی، ناخن جویدن به طور کلی از نظر دیگران نوعی رفتار ناخوشایند در نظر گرفته می شود.
از طرفی برخی افراد، به جویدن ناخن کفایت نکرده و ناخن را قورت می دهند و می خورند. این کار می تواند پیامد های بسیار بدی برای فرد داشته باشد. در واقع، ناخن خوردن می تواند باعث کوتاه شدن پایه ناخن و یا حتی درد های شدید معده و یا خونریزی معده شود. علاوه بر این، ناخن خوردن می تواند منجر به پارونیشیا، عفونت های باکتریایی ثانویه و ویروس هرپس سیمپلکس از ضایعات تبخال دهانی شود.
سایر اثرات فیزیکی ناخن خوردن مربوط به دهان و دستگاه گوارش است. بثورات پوستی، ناراحتی سیستم گوارش، مشکلات دندان و ترک های کوچک در ناخن ها از عوارض این عادت نامناسب است.
همچنین ناخن جویدن ممکن است باعث آبسه شده و به لثه آسیب برساند. یکی دیگر از عوارض ناخن جویدن این است که ممکن است عفونت ها و باکتری ها را از راه ناخن به دهان و در نتیجه به سایر قسمت های بدن منتقل کند.
ناخن خوردن، همچنین می تواند به اختلالات مفصل تمپورومندیبولار (فکی–گیجگاهی) منجر شود. این عادت نادرست می تواند خطر ابتلا به عفونت دستگاه گوارشی را نیز افزایش دهد که این اختلال بیشتر در کودکان مشاهده می شود.
چه راههایی برای کمک به کاهش جویدن و خوردن ناخن وجود دارد؟
- اولین گام
جستجوی زمان و مکانی است که این عمل اتفاق افتاده که باید اقدامات درمانی صورت پذیرد. به عنوان مثال، کودک به هنگام تماشای تلویزیون، رفتن به مدرسه، زمان امتحانات و یا حین تنش والدین به جویدن ناخن می پردازد.
- دومین گام
آگاهی دادن به کودک دومین گام است که باید تلاش کنید تا کودک را متوجه عمل زشتش بکنید و سپس ناخن های سالم و زیبا را با ناخن جویده شده مقایسه و تعریف کنید تا کودک به این عمل خود پی برده و درصدد کاهش آن برآید.
می توانید با قرار دادن آینه مقابل کودک هنگام ناخن جویدن به کودک بفهمانید که این عمل صحیحی نیست و همچنین وادار کردن کودک به نقاشی کشیدن، بازی با دیگر کودکان و قرار دادن وسیله مورد نظر کودک در دستانش هم از دیگر “راههای کاهش ناخن جویدن در کودکان” هستند.
چه راههایی برای درمان ناخن جویدن کودک وجود دارد؟
به طور کلی، ناخن جویدن یک وضعیت حاد و نگران کننده نیست و این عادت اغلب به مرور زمان از بین رفته و خود به خود حل می شود ؛ بنابراین ممکن است در موارد خفیف، درمان خاصی لازم نباشد زیرا در موارد خفیف، ناخن جویدن منجر به عواقب جسمی یا اجتماعی مهمی نمی شود.
با این وجود، “ناخن جویدن” در صورتی که با سایر اختلالات همراه باشد، نیاز به مراقبت های ویژه دارد. برای درمان این عادت ، ابتدا سابقه پزشکی کودک (از جمله جنبه های روان شناختی) و معاینه کامل پزشکی صورت می گیرد.
هدف از روش های درمانی، مدیریت مواردی برای رفع استرس کودک و ارائه پشتیبانی، انگیزه و کمک به نگرانی های کودک است. کلید موفقیت این است که کودک یا نوجوان انگیزه لازم برای ترک این عادت را داشته باشد.
در درمان غیر دارویی معمولا مداخلات رفتاری در وسوسه ناخن جویدن در نظر گرفته می شود.با این حال، تغییر عادت، زیربنای درمان رفتاری بوده و اجزای اصلی تغییر عادت عبارتند از آموزش، آگاهی، آرام سازی، پاسخ رقابتی و جایگزینی.
مشغول کردن کودکان و یا ترغیب آن ها به انجام کارهایی که با دست انجام می شود مانند: نواختن موسیقی، تمرین و فعالیت های ورزشی یا استفاده از توپ های کوچک مخصوص می تواند موثر باشد.
آیا دارویی برای جلوگیری از خوردن ناخن وجود دارد؟
برای ترک عادت ناخن خوردن، علاوه بر درمان های رفتاری و غیر دارویی، از درمان های دارویی هم استفاده می شود. در این میان، مهار کننده های بازجذب سروتونین می توانند در مدیریت ناخن خوردن موثر باشند.
این مهارکننده ها به ویژه در موارد شدید موثر هستند. این داروی مهارکننده عوارض بدی نداشته و به خوبی در بیماران استفاده می شود. در گزارش های موردی، لیتیوم در کمک به بیماران افسرده و کودکانی که عادت به ناخن خوردن دارند ، برای غلبه براین عادت مزمن اثربخش است.
داروهای دیگری که ممکن است در درمان ناخن جویدن استفاده شوند شامل داروی N-acetylcysteine است که دارای اثرات آنتی اکسیدانی است و برای پیشگیری از اضطراب بیمار مفید است. اما باید اضافه کرد که اثربخشی این دارو تقریبا کوتاه مدت است.
در مورد بروز این عادت در کودکان باید اضافه کرد که کودکان از بزرگسالان آسیب پذیر تر و حساس تر بوده و در هرنوع اختلال و درمان، باید تمام موارد تحت نظر پزشک صورت یافته و جوانب احتیاط کاملا رعایت شود. درمان مداوم برای جلوگیری از پیامدهای منفی این عادت نادرست در کودکان به صورت پیگیری منظم و توجه به تمام رفتارهای فردی کودک است.
منبع: nabzema.com