زیستفراهمی اشکال مختلف ویتامین ث (اسید آسکوربیک)
فهرست سرفصل ها
در بازار رو به رشد مکملهای غذایی، ویتامین ث را میتوان در اشکال مختلف با ادعاهای متعدد در مورد اثربخشی یا زیستفراهمی آن یافت. زیستفراهمی به میزان دسترسی یک ماده مغذی (یا دارو) به بافت هدف پس از مصرف آن اشاره دارد. ما ادبیات علمی را برای نتایج تحقیقات علمی در مورد زیستفراهمی اشکال مختلف ویتامین ث بررسی کردیم.
اسید آسکوربیک طبیعی در مقابل مصنوعی
اسید ال-آسکوربیک طبیعی و مصنوعی از نظر شیمیایی یکسان هستند و هیچ تفاوت شناخته شدهای در فعالیت بیولوژیکی آنها وجود ندارد. احتمال اینکه زیستفراهمی اسید ال-آسکوربیک از منابع طبیعی با اسید آسکوربیک مصنوعی متفاوت باشد، حداقل در دو مطالعه انسانی بررسی شد و هیچ تفاوت بالینی قابل توجهی مشاهده نشد.
مطالعهای بر روی 12 مرد (6 سیگاری و 6 غیرسیگاری) نشان داد که زیستفراهمی اسید آسکوربیک مصنوعی (پودر حل شده در آب) بر اساس سطح اسید آسکوربیک خون، کمی بهتر از آب پرتقال است و بر اساس اسید آسکوربیک در لکوسیتها (گلبولهای سفید خون) تفاوتی ندارد. مطالعهای بر روی 68 مرد غیرسیگاری نشان داد که اسید آسکوربیک مصرف شده در بروکلی پخته شده، آب پرتقال، برشهای پرتقال و قرصهای اسید آسکوربیک مصنوعی، از نظر زیستفراهمی، بر اساس سطح اسید آسکوربیک پلاسما، برابر هستند.
اشکال مختلف اسید آسکوربیک
جذب گوارشی اسید آسکوربیک از طریق یک فرآیند انتقال فعال و همچنین از طریق انتشار غیرفعال انجام میشود. در غلظتهای پایین اسید آسکوربیک در دستگاه گوارش، انتقال فعال غالب است، در حالی که در غلظتهای بالای دستگاه گوارش، انتقال فعال اشباع میشود و فقط انتشار غیرفعال باقی میماند.
به طور نظری، کاهش سرعت تخلیه معده (به عنوان مثال، با مصرف اسید اسکوربیک همراه با غذا یا استفاده از فرم آزادسازی کند اسید اسکوربیک) باید باعث افزایش جذب آن شود.در حالی که به نظر میرسد فراهمی زیستی اسید اسکوربیک در اشکال پودری، قرصهای قابل جویدن یا قرصهای غیرقابل جویدن معادل است، فراهمی زیستی اسید اسکوربیک در تهیههای آزادسازی کند کمتر قابل اطمینان است.
مطالعهای بر روی سه مرد و یک زن نشان داد که 1 گرم اسید آسکوربیک از محلول، قرص و قرص جویدنی به یک اندازه خوب جذب میشود، اما جذب از کپسول زماندار 50 درصد کمتر بود. جذب با اندازهگیری دفع ادراری اسید آسکوربیک پس از دوز داخل وریدی اسید آسکوربیک و سپس مقایسه آن با دفع ادراری پس از اشکال دوز خوراکی ارزیابی شد.
یک مطالعهی اخیر سطح پلاسما ویتامین C (اسکوربیک اسید) را در 59 سیگاری مرد بررسی کرد که به مدت دو ماه با یکی از دو حالت زیر مکمل مصرف کردند: 500 میلیگرم در روز اسکوربیک اسید با رهایی آهسته، 500 میلیگرم در روز اسکوربیک اسید ساده یا یک دارونما.
پس از دو ماه مکملداری، تفاوت معنیداری در سطح اسکوربیک اسید پلاسما بین گروه اسکوربیک اسید با رهایی آهسته و اسکوربیک اسید ساده مشاهده نشد. یک آزمایش دوم با کنترل دارونما نیز اسکوربیک اسید ساده را در مقابل اسکوربیک اسید با رهایی آهسته در 48 سیگاری مرد ارزیابی کرد.
شرکتکنندهها به مدت چهار هفته دو بار در روز 250 میلیگرم اسکوربیک اسید ساده، 250 میلیگرم اسکوربیک اسید با رهایی آهسته، یا دارونما را دریافت کردند. هیچ تفاوتی در تغییر غلظت پلاسما ویتامین C یا مساحت زیر منحنی پس از مصرف هر یک از فرمولهها مشاهده نشد.
آسکورباتهای معدنی
نمکهای معدنی اسید آسکوربیک (آسکورباتهای معدنی) اسیدیته کمتری دارند و بنابراین، “بافر شده” در نظر گرفته میشوند. بنابراین، آسکورباتهای معدنی اغلب به افرادی که مشکلات گوارشی (ناراحتی معده یا اسهال) با اسید آسکوربیک ساده را تجربه میکنند، توصیه میشود. به نظر میرسد تحقیقات علمی کمی برای تأیید یا رد این ادعا وجود دارد که آسکورباتهای معدنی برای دستگاه گوارش تحریک کمتری دارند.
هنگامی که نمکهای معدنی اسید آسکوربیک مصرف میشوند، به نظر میرسد که هم اسید آسکوربیک و هم ماده معدنی به خوبی جذب میشوند، بنابراین هنگام مصرف دوزهای بالای آسکورباتهای معدنی، توجه به دوز ماده معدنی همراه با اسید آسکوربیک مهم است. برای بحث زیر، باید توجه داشت که 1 گرم (g) = 1000 میلیگرم (mg) و 1 میلیگرم (mg) = 1000 میکروگرم (μg) است. آسکورباتهای معدنی در اشکال زیر موجود هستند:
-
آسکوربات سدیم:
1000 میلیگرم آسکوربات سدیم به طور کلی حاوی 111 میلیگرم سدیم است. به افرادی که رژیمهای کم سدیم دارند (به عنوان مثال، برای فشار خون بالا) به طور کلی توصیه میشود که کل سدیم دریافتی خود را به کمتر از 2500 میلیگرم در روز برسانند. بنابراین، مگادوزهای ویتامین ث به شکل آسکوربات سدیم میتواند به طور قابل توجهی مصرف سدیم را افزایش دهد.
-
آسکوربات کلسیم:
آسکوربات کلسیم به طور کلی 90-110 میلیگرم کلسیم (890-910 میلیگرم اسید آسکوربیک) در هر 1000 میلیگرم آسکوربات کلسیم فراهم میکند. به نظر میرسد کلسیم در این شکل به طور معقولی خوب جذب میشود. مقدار توصیه شده کلسیم رژیم غذایی برای بزرگسالان 1000 تا 1200 میلیگرم در روز است. کل کلسیم دریافتی نباید از UL تجاوز کند، که 2500 میلیگرم در روز برای بزرگسالان 19-50 ساله و 2000 میلیگرم در روز برای بزرگسالان بالای 50 سال است.
آسکورباتهای معدنی زیر به احتمال زیاد در ترکیب با سایر آسکورباتهای معدنی و همچنین سایر مواد معدنی یافت میشوند. ایده خوبی است که برچسبهای مکملهای غذایی را برای دوز اسید آسکوربیک و همچنین دوز هر ماده معدنی بررسی کنید. مقادیر توصیه شده رژیم غذایی و حداکثر سطوح بالای مصرف (در صورت وجود) پس از آسکورباتهای معدنی فردی در زیر ذکر شده است:
-
آسکوربات پتاسیم:
نیاز حداقل به پتاسیم بین 1.6 تا 2.0 گرم در روز تخمین زده میشود. میوهها و سبزیجات منابع غنی پتاسیم هستند و یک رژیم غذایی غنی از میوهها و سبزیجات ممکن است 8 تا 11 گرم در روز پتاسیم فراهم کند.
تصور میشود که سمیت حاد و بالقوه کشنده پتاسیم (هیپرکالمی) در مصرف روزانه حدود 18 گرم پتاسیم در بزرگسالان رخ میدهد. افرادی که دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم مصرف میکنند و افراد مبتلا به نارسایی کلیوی (نارسایی کلیه) باید از مصرف قابل توجه آسکوربات پتاسیم خودداری کنند. خالصترین شکل آسکوربات پتاسیم موجود در بازار حاوی 0.175 گرم (175 میلیگرم) پتاسیم در هر گرم آسکوربات است.
-
آسکوربات منیزیم:
مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) برای منیزیم 400-420 میلیگرم در روز برای مردان بالغ و 310-320 میلیگرم در روز برای زنان بالغ است. سطح بالای مصرف (UL) منیزیم از مکملها نباید از 350 میلیگرم در روز تجاوز کند.
-
آسکوربات روی:
مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) برای روی 11 میلیگرم در روز برای مردان بالغ و 8 میلیگرم در روز برای زنان بالغ است. سطح بالای مصرف (UL) روی برای بزرگسالان نباید از 40 میلیگرم در روز تجاوز کند.
-
آسکوربات مولیبدن:
مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) برای مولیبدن 45 میکروگرم (μg) در روز برای مردان و زنان بالغ است. سطح بالای مصرف (UL) مولیبدن برای بزرگسالان نباید از 2000 میکروگرم (2 میلیگرم) در روز تجاوز کند.
-
آسکوربات کروم:
مقدار توصیه شده رژیم غذایی (AI) برای کروم 30-35 میکروگرم در روز برای مردان بالغ و 20-25 میکروگرم در روز برای زنان بالغ است. حداکثر سطح بالای مصرف (UL) توسط هیئت غذا و تغذیه ایالات متحده تعیین نشده است.
-
آسکوربات منگنز:
مقدار توصیه شده رژیم غذایی (AI) برای منگنز 2.3 میلیگرم در روز برای مردان بالغ و 1.8 میلیگرم در روز برای زنان بالغ است. سطح بالای مصرف (UL) منگنز برای بزرگسالان نباید از 11 میلیگرم در روز تجاوز کند.
آسکوربات منگنز در برخی از آمادهسازیهای گلوکزامین و کندرویتین سولفات یافت میشود و پیروی از دوز توصیه شده روی برچسب چنین مکملهایی میتواند منجر به مصرف روزانهای شود که از سطح بالای منگنز تجاوز میکند.
ویتامین ث با بیوفلاونوئیدها:
بیوفلاونوئیدها یا فلاونوئیدها ترکیبات پلی فنلی هستند که در گیاهان یافت میشوند. میوهها و سبزیجات غنی از ویتامین ث، به ویژه مرکبات، اغلب منابع غنی فلاونوئیدها نیز هستند. اثر بیوفلاونوئیدها بر زیستفراهمی اسید آسکوربیک اخیراً بررسی شده است.
نتایج 10 مطالعه بالینی که جذب ویتامین ث به تنهایی یا ویتامین ث در غذاهای حاوی فلاونوئید را مقایسه میکرد، هیچ تفاوت قابل توجهی در زیستفراهمی اسید آسکوربیک نشان نداد.
تنها یک مطالعه، که شامل پنج مرد و سه زن بود، نشان داد که مکمل 500 میلیگرمی اسید آسکوربیک مصنوعی، که در عصاره مرکبات طبیعی حاوی بیوفلاونوئیدها، پروتئینها و کربوهیدراتها داده میشود، کندتر جذب میشود و 35 درصد زیستفراهمی بیشتری نسبت به اسید آسکوربیک مصنوعی به تنهایی دارد، بر اساس سطح اسید آسکوربیک پلاسما.
مطالعات باقیمانده یا هیچ تغییری را نشان ندادند یا سطح آسکوربات پلاسما کمی پایینتر در افرادی که ویتامین ث را با فلاونوئیدها مصرف میکردند در مقایسه با فلاونوئیدها به تنهایی نشان دادند. ارزیابی دیگر زیستفراهمی ویتامین ث، اندازهگیری سطح آسکوربات ادرار برای تخمین نرخ دفع ویتامین ث است.
یک مطالعه بر روی شش مرد جوان ژاپنی (22-26 ساله) کاهش قابل توجهی در دفع ادراری اسید آسکوربیک در حضور آب آسرولا، یک منبع طبیعی ویتامین ث و فلاونوئیدها، نشان داد. با این حال، سه مطالعه جداگانه نشان داد که سطح ویتامین ث ادرار پس از مصرف کیوی، آب توت سیاه یا آب پرتقال افزایش یافته است. به طور کلی، تأثیر فلاونوئیدها بر زیستفراهمی ویتامین ث ناچیز به نظر میرسد. با این حال، نیاز به مطالعات کنترل شده دقیق با استفاده از عصارههای فلاونوئیدی خاص وجود دارد.
آسکوربات و متابولیتهای ویتامین ث (Ester-C®):
Ester-C عمدتاً حاوی آسکوربات کلسیم است، اما حاوی مقادیر کمی از متابولیتهای ویتامین ث، اسید دهیدروآسکوربیک (اسید آسکوربیک اکسید شده)، ترئونات کلسیم و مقادیر کمی از زایلونات و لیکسونات نیز میباشد.
تولیدکنندگان در ادبیات خود بیان میکنند که متابولیتها، به ویژه ترئونات، زیستفراهمی ویتامین ث را در این محصول افزایش میدهند و نشان میدهند که مطالعهای در انسان انجام دادهاند که افزایش زیستفراهمی ویتامین ث را در استر-ث® نشان میدهد.
این مطالعه در یک مجله داوری همتا منتشر نشده است. یک مطالعه کوچک منتشر شده در مورد زیستفراهمی ویتامین ث در هشت زن و یک مرد، هیچ تفاوتی بین Ester-C® و قرصهای اسید آسکوربیک موجود در بازار از نظر جذب و دفع ادراری ویتامین ث نشان نداد. استر-ث® نباید با آسکوربیل پالمیتات، که به عنوان “استر ویتامین ث” نیز به بازار عرضه میشود، اشتباه گرفته شود.
-
آسکوربیل پالمیتات:
آسکوربیل پالمیتات یک آنتیاکسیدان محلول در چربی است که برای افزایش ماندگاری روغنهای گیاهی و چیپس سیبزمینی استفاده میشود. این یک مولکول آمفیپاتیک است، به این معنی که یک سر آن محلول در آب و سر دیگر آن محلول در چربی است.
این حلالیت دوگانه به آن اجازه میدهد تا در غشای سلولی گنجانده شود. هنگامی که آسکوربیل پالمیتات در غشای سلولی گلبولهای قرمز خون انسان گنجانده میشود، مشخص شده است که از آنها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت میکند و از آلفا-توکوفرول (یک آنتیاکسیدان محلول در چربی) در برابر اکسیداسیون توسط رادیکالهای آزاد محافظت میکند.
با این حال، اثرات محافظتی آسکوربیل پالمیتات بر غشای سلولی فقط در آزمایشگاه نشان داده شده است. مصرف خوراکی آسکوربیل پالمیتات احتمالاً منجر به گنجاندن قابل توجهی در غشای سلولی نمیشود زیرا به نظر میرسد که بیشتر آن قبل از جذب در دستگاه گوارش انسان هیدرولیز میشود (به پالمیتات و اسید آسکوربیک تجزیه میشود).
اسید آسکوربیک آزاد شده توسط هیدرولیز آسکوربیل پالمیتات به نظر میرسد به اندازه اسید آسکوربیک به تنهایی زیستفراهمی دارد. وجود آسکوربیل پالمیتات در مکملهای خوراکی به محتوای اسید آسکوربیک مکمل کمک میکند و احتمالاً به محافظت از آنتیاکسیدانهای محلول در چربی در مکمل کمک میکند.
نقشهای ویتامین ث در تقویت سنتز کلاژن و به عنوان یک آنتیاکسیدان باعث ایجاد علاقه به استفاده از آن روی پوست شده است. آسکوربیل پالمیتات اغلب در آمادهسازیهای موضعی استفاده میشود زیرا نسبت به برخی از اشکال آبی (محلول در آب) ویتامین ث پایدارتر است. آسکوربیل پالمیتات به عنوان “استر ویتامین ث” نیز به بازار عرضه میشود، که نباید با Ester-C اشتباه گرفته شود.
-
اسید دی-ایزواسکوربیک (اسید اریتروبیک)
اسید اریتروبیک یک ایزومر اسید آسکوربیک است. ایزومرها ترکیباتی هستند که انواع و تعداد اتمهای یکسانی دارند، اما آرایش مولکولی متفاوتی دارند. تفاوت در آرایش مولکولی بین ایزومرها ممکن است منجر به خواص شیمیایی متفاوت شود. اسید اریتروبیک در ایالات متحده به عنوان یک افزودنی غذایی آنتیاکسیدان استفاده میشود و به طور کلی ایمن شناخته میشود.
تخمین زده شده است که روزانه بیش از 200 میلیگرم اسید اریتروبیک به ازای هر نفر وارد سیستم غذایی ایالات متحده میشود. برخلاف اسید آسکوربیک، به نظر نمیرسد که اسید اریتروبیک فعالیت ویتامین ث را اعمال کند، به عنوان مثال، از اسکوربوت در خوکچههای هندی (یکی از معدود گونههای حیوانی غیر از انسان که اسید آسکوربیک را سنتز نمیکند) جلوگیری نکرد.
با این حال، مطالعات خوکچه هندی نیز نشان داد که افزایش مصرف اسید اریتروبیک، زیستفراهمی اسید آسکوربیک را تا 50 درصد کاهش میدهد. در مقابل، مجموعهای از مطالعات در زنان جوان نشان داد که مصرف حداکثر 1000 میلیگرم در روز اسید اریتروبیک به مدت 40 روز به سرعت از بدن پاک میشود و تأثیر کمی بر زیستفراهمی اسید آسکوربیک دارد، که نشان میدهد اسید اریتروبیک زیستفراهمی اسید آسکوربیک را در انسان در سطوح مصرف مرتبط از نظر تغذیهای کاهش نمیدهد.
سایر فرمولاسیونهای ویتامین ث
PureWay-C® از ویتامین ث و متابولیتهای لیپیدی تشکیل شده است. دو مطالعه کشت سلولی با استفاده از PureWay-C® توسط همان محققان منتشر شده است (18، 19)، اما دادههای درون تنی (in vivo) در حال حاضر وجود ندارد. یک مطالعه کوچک در بزرگسالان سالم نشان داد که سطح سرمی ویتامین ث هنگام مصرف یک دوز خوراکی واحد (1 گرم) از PureWay-C® یا اسید آسکوربیک تفاوتی نداشت.
فرمولاسیون دیگری از ویتامین ث، ویتامین ث محصور شده در لیپوزوم (به عنوان مثال، ویتامین ث لیپوسفریک™)، اکنون به صورت تجاری در دسترس است. یک گزارش نشان داد که ویتامین ث محصور شده در لیپوزوم ممکن است بهتر از ویتامین در فرم غیر محصور جذب شود.
مطالعات فارماکوکینتیک در مقیاس بزرگ برای تعیین اینکه زیستفراهمی این فرمولاسیونهای ویتامین ث چگونه با اسید آسکوربیک مقایسه میشود، مورد نیاز است.
منبع:
تارنمای Oregonstate