خواص داروهای گیاهی و خواص سدر برای پوست صورت و خواص سدر برای پوست و مو
فهرست سرفصل ها
گیاه شناسی سدر
سدر درختی است که ارتفاع آن تا 10 متر می‌رسد. این درخت، خاردار و دارای ساقه‌ای به رنگ تقریباً سفید است. برگ‌ها تقریباً بیضی شکل و در قسمت انتهایی مدور، ولی در قسمت مقابل کمی نوک‌تیز هستند که به صورت متناوب بر روی شاخه قرار می‌گیرند. کناره برگ‌ها دارای دندانه‌های کوچک است و سه رگبرگ در طول برگ به طور واضح دیده می‌شود.
گل‌ها پنج گلبرگ دارند و به صورت مجتمع و پوشیده از کُرک هستند. میوه گیاه به صورت سفت، گوشت‌دار، تقریباً کُرَوی و به اندازه گیلاس یا بزرگ تر از آن است. این میوه‌ها که زردرنگ و خوراکی هستند، اغلب طعمی ترش و مطبوع دارند، ولی گاهی هم شیرین‌اند.
درخت سدر حدود صد سال عمر می‌کند و در استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و دیگر مناطق جنوبی، از جمله بعضی جزایر ایرانی خلیج‌فارس رویش دارد و در بعضی نواحی جنوبی میوه آن جزء میوه‌های مصرفی مردم است. این درخت در مناطق دیگر جهان از جمله عراق، مصر، عربستان، حبشه، آفریقای شمالی، نیجریه و فلسطین نیز می‌روید.
داروشناختی و اثرات مهم
برگ سدر قابض و مقوی معده است. همچنین خاصیت ضد میکروب و ضد قارچ دارد؛ به همین دلیل از آن برای درمان انگل‌های موضعی (پوستی) استفاده می‌شود. جوشانده برگ آن در درمان علائم سرماخوردگی مۆثر است و فشارخون را افزایش می‌دهد. از ضماد برگ آن در قدیم برای نرم کردن و درمان ورم و زخم‌ها استفاده می‌کردند. شستشوی موی سر با سدر باعث تمیزی و تقویت رشد مو شده و هنوز هم به همین منظور از آن استفاده می‌شود؛ به طوری که بسیاری از صنایع آرایشی از عصاره برگ آن انواع شامپوها را تهیه می‌کنند. مصرف خوراکی میوه سدر برای درمان برونشیت، سرفه و سل مفید است. میوه سدر دارای طبیعت سرد و خشک می باشد و نارس آن قابض و نفاخ است.
سرخ‌کرده و بوداده میوه سدر بسیار قابض و برای اسهال و زخم‌های روده و تب مفید است. در گذشته از سدر بیشتر برای درمان زخم‌ها و شستشوی سر و بدن استفاده می‌کردند. در حیوانات آزمایشگاهی، کاهش قند خون با مصرف برگ سدر گزارش شده است.
ترکیبات مهم سدر
مهم‌ترین ترکیبات برگ سدر ترکیبات ساپونینی است. از مهم‌ترین ساپونین‌های گلوکزیدی آن می‌توان چهار جسم کریستینین‌های A، B، C و D را نام برد. از دیگر ساپونین‌های برگ، ابلین لاکتون می‌باشد که یک ساپونین استروئیدی و عامل کف‌کنندگی سدر است. از برگ سدر آلکالوئیدهایی از جمله آمفی‌بین‌های A، E و F، ماری‌تین A و C و اسپینانین A استخراج شده‌اند. همچنین در برگ سدر تانن و استرول‌های گیاهی از جمله بتاسیتوسترول وجود دارد.
خواص سدر برای زیبایی و شفافیت پوست در طب سنتی
سدر یكی از گیاهانی است كه در طب سنتی به آن قابض می‌گویند. همین خاصیت سدر باعث فشردگی و تقویت اعضا می‌شود و در اصل اعضا را از سستی و شلی درمی‌آورد. نام دیگر سدر كنار است كه گیاهی خوشبو و دارای مزاج سرد و خشك است. میوه این گیاه هم به شكل سنجد است و در مناطق جنوبی ایران موجود است. واقعیت این است كه اکثر اجزای سدر خاصیت دارویی دارد. میوه، برگ، شكوفه و حتی ریشه سدر قابل استفاده است.
خواص سدر ، بهبود جای زخم
برای بهبود جای زخم هم می‌توان از سدر استفاده كرد. البته اگر جای زخم اسكار گذاشته و عمیق باشد نمی‌توان چندان امید داشت كه سدر كاری بكند اما اگر زخم سطحی باشد می‌توان پودر آن را با آب مخلوط كرد و روی زخم مالید و بعد از چند دقیقه بشویید. توجه داشته باشد دفعات زیادی باید این كار را انجام دهید.
خواص سدر ، درمان عرق سوزی
میوه سدر قبل از میوه شدن شكوفه‌ای می‌دهد كه ضماد آن را می‌توان برای رفع عرق‌سوز شدن پا در حمام استفاده كرد. روش استفاده از آن به این ترتیب است كه شكوفه را خشك كرده و بعد آسیاب می‌كنیم و پودر آن را با مقداری آب مخلوط می‌كنیم. اگر بخواهید پوست را هم همراه با عرق‌سوز درمان و تقویت كنید، بهتر است سه قاشق پودر شكوفه، دو لیوان آب و دو قاشق سركه را با هم مخلوط كرده و در حمام روی نقاط عرق‌سوز شده قرار دهید. بگذارید این تركیب 15 تا 20 دقیقه روی نقاط عرق‌سوز شده باقی بماند. این كار اگر دو بار در روز انجام شود بعد از دو تا سه روز عرق‌سوزی برطرف می‌شود.
خواص سدر ، داشتن پوستی نرم و شفاف
از خواص زیبایی این گیاه این است كه باعث نیكویی رنگ رخسار می‌شود. در صورتی كه مشكل پوست شما كِدِری آن است و می‌خواهید پوستی شفاف داشته باشید، بهتر است سدر را با روغن بادام تلخ مخلوط كرده یا با ماست تركیب كنید و تازه به تازه استفاده كنید. از آنجا كه روغن بادام تلخ چرب است مشكلی برای پوست ایجاد نمی‌كند و میتواند یكی دو ساعت روی پوست بماند.
برای این كار سدر را بجوشانید و آبش را با هم وزن خودش روغن بادام تلخ مخلوط كرده و روی شعله آهسته هم بزنید تا آبش بخار شود و عصاره سدر در بادام تلخ بماند. این كار را می‌توان با روغن زیتون هم انجام داد چون روغن بادام تلخ كمی گران است. در نهایت روی روغن زیتون كمی روغن بادام تلخ بریزید و بگذارید روی پوست باشد. این مخلوط هر چه بیشتر روی پوست بماند اثرش بیشتر است.
خواص سدر ، درمان شوره سر
شوره سر یكی از مشكلاتی است كه علل بسیاری میتواند داشته باشد اما یكی از راههای درمان شوره سر كه می‌توان برای آن در نظر گرفت، استفاده از سدر است. گیاه سدر صمغی دارد كه می‌توان آن را در آب حل و روی سر استفاده كرد. این تركیب در افرادی كه شوره سر دارند اثری معجزه آسا دارد. اگر بخواهید می‌توانید از شامپوهای آماده سدر برای این مشكل استفاده كنید.
خواص سدر ، جلوگیری از ریزش مو
“سدر مقوی مو” است و موها را تقویت می‌كند و برای جلوگیری از ریزش مو بسیار کمک می‌كند اما برای ریزش مو باید مو را طبقه‌بندی كرد. افرادی كه منافذ گشادی در پوست سرشان دارند و قطر موهای‌شان زیاد است، از آنجا كه گیاه سدر حالت قابض دارد، برای این تیپ ریزش ها ایده‌آل است اما افرادی كه پوست خشك دارند و منافذ موهای‌شان تنگ است، معمولا موهای نازكی دارند.
این افراد نباید از سدر استفاده كنند و به جای آن تركیباتی كه عصاره گرم دارند مانند: سیر، فلفل یا عصاره بادام استفاده كنند. در این حالت منافذ پوست باز می‌شود و موها می‌توانند از این منافذ بیرون بیایند.
خواص سدر ، لایه‌برداری با برگ سدر
برگ سدر در تركیبات آرایشی و شامپوها زیاد استفاده می‌شود. از این برگ ضمادی تهیه می‌شود كه اگر بدن را با آن بشویند، به ترمیم زخم‌ها و پاكسازی پوست كمك می‌كند. استفاده از سدر در افرادی كه پوستی چرب دارند، راحت‌تر است. اگر بخواهید سدر اثر معمولی داشته باشد با آب و اگر بخواهید اثرش تقویت شود با كمی سركه و آب مخلوط كنید و خوب كه با هم قاطی کردید، روی پوست بمالید و بگذارید خشك شود بعد با دست به صورت دَوَرانی آن را ماساژ دهید و در اصطلاح اسكراب كنید. در واقع با این كار شما پوست را می‌سایید. این حركت كمک می‌كند لایه‌برداری خوبی انجام شود و علاوه بر این پوست تمیز شود.
خواص سدر ، تقویت اشتها
اگر زیادی لاغر هستید و می‌خواهید كمی چاق شوید بهتر است روی ریشه سدر حساب كنید. برای افزایش وزن و چاقی ریشه گیاه سدر را با آب بجوشانید تا به رنگ قرمز دربیاد بعد آن را نوش‌جان كنید. این معجون باعث چاقی می‌شود و برای افرادی كه لاغر هستند و می‌خواهند چاق شوند، استفاده می‌شود.
دیگر خواص سدر
همان‌طور كه گفته شد، قسمت‌های مختلف سدر میتواند در زیبایی صورت موثر باشد. میوه سدر هم از این قاعده مستثنی نیست. البته میوه سدر با وجود آنكه برای دستگاه گوارش مفید است، میتواند نفاخ هم باشد اما همین میوه ترش در كسانی كه جوش‌های صورت دارند یا پوست صورت‌شان چرب است اما بدن خشكی دارند میتواند موثر باشد.
میوه سدر مقداری نفاخ است و ممكن است برای حافظه هم ضرر داشته باشد بنابراین افرادی كه سابقه تشنج یا فلج دارند قبل از استفاده از این میوه باید با پزشك مشورت كنند. بد نیست بدانید كه مصلح سدر سكنجبین است و اگر سدر همراه با سكنجبین خورده شود، میتواند ضررهایش را كم كند.
- سدر قابض است.
- سدر ملین است.
- سدر مسکن است.
- سدر ضد التهاب، ضد انگل، ضد بیماری‌های مقاربتی، ضد سوزش مجاری ادراری و صفرا بر است.
نکات قابل‌توجه
1- چوب درخت سدر بسیار سخت و بادوام است و در قدیم برای ساختن اجزای مختلف خانه‌ها به کار می‌رفت. درخت سدر آفت ندارد و موریانه کمتر میتواند به آن آسیب برساند. همچنین زغال تهیه‌شده از چوب سدر جهت تولید حرارت ایده‌آل است.
2- بهترین زمان برداشت برگ سدر اواخر فصل تابستان می‌باشد.
3- در بسیاری از کشورهای اسلامی نظیر ایران، عراق، هندوستان (مسلمانان)، جنوب شرقی عربستان سعودی و نقاط دیگر، مرده‌های خود را با سدر و کافور که هر دو از درختان بهشتی هستند، می‌شویند. با این کار، گذشته از ضدعفونی و پاک شدن جسم مرده، عقیده بر این است که فرشتگان خشنود خواهند شد. در یکی از منابع آمده است که یهودیان هم در گذشته این عمل را انجام می‌دادند و در حال حاضر نیز به طور معدود انجام می‌دهند.
4- در منابعی اشاره شده که زنان قدیم مصر با شانه‌های چوبی ساخته‌شده از درخت سدر موهای خود را شانه می‌کردند.
گردآوری از مجله اینترنتی همراه باعلم
منبع : تبيان