خطرات پشه برای سلامت انسان، بسیار بیشتر از فواید نیش پشه است. این گونه از بندپایان ناقل بسیاری از بیماری ها از جمله مالاریا هستند. اما از فواید نیش پشه بیشتر در صنعت پزشکی و مهندسی پزشکی بهره می گیرند، این حشره به واسطه اندام خرطومی شکلش بسیار مورد توجه این علوم است.
اما به صورت کلی این حشره برای سلامت انسان و حیوانات اطراف انسان بسیار خطرناک است. در ادامه انواع این حشره را همراه فوایدی که برای انسان دارد، به همراه محل های زندگی آن بررسی کرده ایم.
هشدار: اگر یک طبیعت گرد حرفه ای هستید و معمولا شب ها را در محیط باز سپری می کنید، توصیه می کنیم حتما از چادر مسافرتی کله گاوی بهره بگیرید این چادرها دارای پشه بند بوده و شما را از گزند حشرات حفظ نماید.
خواص پشه!!!
فهرست سرفصل ها
پشه ها به عنوان حشراتی خطرناک مورد توجه بسیاری از حوزه های علمی بوده اند. در ادامه به نقش های این حشره پرداخته ایم.
فواید نیش پشه در طبیعت
پشه ها نقش بسیار مهمی را در اکوسیستم طبیعت، بر خلاف ظاهر کوچکشان بازی می کنند. وجود این حشرات کوچک به قدری اهمیت دارد که در صورت نبود آنها مشکلات زیست محیطی بسیاری به بار می نشیند. این جانوران در ابتدای چرخه حیات هستند (یعنی ابتدای زنجیره غذایی). آنها غذای بسیاری از ماهی ها، پرندگان و … بوده و همچنین عامل گرده افشانی در طبیعت می باشند.
در صورت انقراض پشه ها، زندگی ما نیز به عنوان صدرنشین زنجیره غذایی با خطر روبرو می شود. در صورت منقرض شدن پشه ها در چرخه طبیعت زندگی ماهیان، پرندگان و رشد گل ها با اختلال و مرگ روبرو شده و در نهایت ما شاهد کمبود مواد غذایی در جهان خواهیم بود، پس وجود این حشره برای حیات زمین مهم است.
الهام گرفتن از پشه در تولید تجهیزات
از پشه ها در صنایع دفاعی نیز الهام گرفته شده است. بی وزنی این حشره در پرواز مورد توجه تولید کنندگان انواع کوادکوپتر کوچک و بزرگ بوده است.
خواص پشه در صنعت پزشکی
از این حشره کوچک در تولید برخی صنایع پزشکی از جمله انواع سرنگ و لوازم مکنده خون الهام گرفته شده است. علاوه بر این پروتئین موجود در بزاق این حشره سبب کاهش درد و انعقاد خون در محل گزش می شود. متخصصین با الگوگیری از این حشره به دنبال تولید داروهایی هستند که مانع انعقاد خون در حین جراحی ها طولانی شود.
پروتئین موجود در پشه به دلیل خاصیت ضد انعقادی می تواند برای بیماران دارای غلظت خون یا گرفتگی عروق نیز موثر باشد، البته این موضوع هنوز در حال آزمایش و بررسی توسط متخصصین می باشد.
مضرات نیش پشه چیست؟
در مرحله اول از مضرات نیش پشه می گوییم تا بدانید که این حشره خیلی هم دوست صمیمی ما انسان ها نیست؛ بنابراین اگر به طبیعت می روید، باید حتما از چادر کوهنوردی اسنوهاک یا یک برند معتبر استفاده کنید تا جای نفوذ هیچ پشه ای به داخل وجود نداشته باشد. این چادرها دارای توری بوده و زمانی که درب آن را باز می گذارید تا هوا داخل چادر جریان داشته باشد، این توری مانع ورود جانوران موذی می شود.
برای آشنایی با مضرات نیش پشه ها باید انواع این حشرات را بشناسید. سم پشه ها بر اساس گونه آنها می تواند تاثیرگذاری متفاوتی روی بدن انسان داشته باشد. مثلاً در سال 2018 بر اساس آمار 219 میلیون نفر در سرتاسر جهان مبتلا به نیش مالاریا شدند که متاسفانه 435000 نفر از آنها جان خود را از دست دادند.
در تمام دنیا 3563 گونه پشه وجود دارد که 70 گونه آنها در کشور ایران یافت شده اند. البته که همه این پشه ها خطرناک نیستند؛ مثلا از بین این آمار فقط 70 نوع آنها ناقل مالاریا بوده و از بین پشه هایی که در ایران زندگی می کنند نیز فقط 7 گونه آنها مالاریا را به انسان انتقال می دهند.
در کشور ایران در شهرهایی مثل سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان امکان ابتلا به مالاریا وجود دارد؛ بنابراین مردم این شهرها باید حین رفتن به طبیعت تمام توجه خود را جمع کنند و با استفاده از چادر مسافرتی کله گاوی یا چادرهای مسافرتی دارای توری پشه بند باکیفیت سفری ایمن را به خود هدیه دهند.
اما گفتیم که برای شناخت مضرات نیش پشه باید انواع آنها را بشناسید. آیا می دانید که نیش هر گونه از پشه های خانگی چه مضراتی را به همراه دارد؟
پشه کولکس
بسیاری فرق کولکس با آنوفل را نمی دانند، چون این پشه ها با اندازه تقریبا یکسانی در طبیعت یافت می شوند. خوشبختانه کولکس در ایران ناقل بیماری های خیلی مهمی نیست و نیش آن فقط خارش و قرمزی را برای پوست به همراه دارد؛ بنابراین نیاز به نگرانی زیاد از بابت نیش کولکس ندارید.
خطر پشه آئدس
پشه آئدس بر خلاف کولکس می تواند بسیار بیماری زا باشد. این پشه 4 نوع ویروس را به بدن انسان انتقال می دهد:
- دنگی: هر ساله 400 میلیون نفر در دنیا مبتلا به دنگی می شوند و برخی از آنها حتی جان خود را برای این بیماری از دست می دهند.
- زیکا: اگر شما به عنوان یک مادر به زیکا مبتلا شوید و آن را به فرزند خود انتقال دهید، نوزاد متولدشده از شما می تواند دچار مشکلاتی مثل کوچکی مغز یا میکروسفالی شود.
- چیکن گونیا: این بیماری ناتوانی فرد و درد در ناحیه مفاصل و استخوان ها را به همراه دارد.
- تب زرد: این بیماری باعث اختلال شدید کبد شده و در برخی موارد منجر به مرگ می شود.
سایر فواید نیش پشه چیست؟!
بندپایان فایده زیادی برای چرخه طبیعت دارند و بدون وجود آنها حیات کره زمین تقریبا غیر ممکن می شود. در دنیا بیشتر از 1 میلیون بند پا نیز وجود دارد که هر کدام از آنها به نوعی تاثیر مثبت خود را بر اکوسیستم می گذارند. مثلاً تولید بسیاری از محصولات کشاورزی به همین بندپایان وابسته بوده و بدون آنها این صنعت رونق زیادی نخواهد داشت.
در تمام دنیا همانطور که متوجه شدید، صدها گونه پشه داریم که فقط 100 گونه از آنها می توانند خطرناک و مرگبار باشند. در ضمن فقط پشه های ماده مضر هستند و آسیب می رسانند. در نقطه مقابل انواع پشه ها می توانند برای محیط زیست تاثیرگذار باشند و در پژوهش های پزشکی حتی به پزشکان و محققان کمک کنند.
هر چند بسیاری از ما فکر میکنیم که پشه ها فقط از خون ما انسان ها تغذیه می کنند، اما این حشرات از گرده گل ها نیز تغذیه کرده و باعث گرده افشانی هم می شوند. پشه ها در اغلب موارد در اطراف گل ها و گیاهان آبی هستند تا از آنها تغذیه کنند.
مقابله با پشه ها به صورت طبیعی
البته نگران ازدحام پشه ها نباشید، چون همانطور که ما انسان ها نقش به سزایی در کنترل تعداد آنها روی کره زمین داریم، حیواناتی مانند قورباغه ها، پرنده ها، عنکبوت ها و ماهی ها نیز از پشه ها تغذیه کرده و رشد آنها را به صورت طبیعی کنترل می کنند.
پشه ها مضر هستند یا مفید؟
با بررسی مضرات و فواید که پشه ها و نیش آنها برای ما به همراه دارند، اکنون شاید شما هم در پاسخ این سوال بمانید که بالاخره پشه ها مفید هستند یا مضر؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در وهله اول باید حتماً به گونه پشه توجه داشت. برخی پشه ها کاملاً برای بدن انسان مثل آئدس مضر بوده و با انتقال بیماری های مرگ بار او را به کام مرگ می برند. اما برخی از پشه های بی خطر نیز داریم که در صنعت پزشکی از آنها استفاده می کنند.
به طور کلی باید بگوییم که شما باید حتما در برابر پشه ها خود را حفظ کنید و بدنتان را در معرض نیش آنها قرار ندهید. از آنجا که تشخیص گونه پشه برای افراد معمولی مشکل است، بنابراین تنها راه حل این می تواند باشد که تا جای ممکن خود را از پشه ها دور نگه دارید.
فواید نیش پشه که می تواند به رشد صنعت پزشکی کمک کند
با آگاهی از مضرات و فواید نیش پشه حتما متوجه شده اید که این حشره می تواند به پیشرفت صنعت پزشکی کمک زیادی کند. هر چند برخی از گونه های آن مرگبارند، اما برخی گونه های دیگر بی خیر بوده و برای آزمایش های علمی بهترین گزینه هستند. با آگاهی از فواید حتماً متوجه شده اید که خلقت این بندپایان بی دلیل نبوده و می تواند ثمرات زیادی برای زندگی انسان ها داشته باشد.
اگر اهل کمپینگ در طبیعت هستید، حتما از انواع چادرهای کوهنوردی در این طبیعت گردی بهره بگیرید. اکثر این چادرها مجهز به پشه بند هستند، به این ترتیب زمان حضور شما در طبیعت مشکلی برایتان ایجاد نمی شود. فروشگاهایی چون زیبا کمپ و کوه شید معمولا ارائه کننده بهترین محصولات کمپ در ایران می باشند.