موارد مصرف و عوارض جانبی انواع “داروی ضد افسردگی”|لیست داروها
فهرست سرفصل ها
داروهای ضد افسردگی چیست؟
داروهایی که برای درمان اختلالات افسردگی اساسی و بیماریهایی همچون: اختلالات اضطرابی، اختلال وسواس فکری-عملی،انواع اختلالات خلقی و شخصیتی (افسردگی دوقطبی) ، اختلال خوردن، درد مزمن، دردهای نوروپاتیک ، افسردگی خفیف مزمن و در برخی موارد، قاعدگی دردناک، خروپف، میگرن، اختلال کمتوجهی – بیشفعالی، اختلالات اعتیاد، وابستگی و اختلال خواب استفاده می شوند، “داروهای ضد افسردگی” (Antidepressant) گفته می شود .داروهای ضد افسردگی ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروها تجویز شود.
داروهای ضد افسردگی برای اولین بار در دهه 1950 توسعه یافت. استفاده از آنها در 20 سال گذشته به طور فزاینده ای بیشتر شده است. استفاده از داروهای ضد افسردگی در زنان 2 برابر مردان است.
انواع داروهای ضدافسردگی
- سهحلقهای ها (TCA) (از این جهت سهحلقهای نامیده میشوند که در ساختار شیمیایی آنها سه حلقه وجود دارد)
کاربرد و موارد مصرف ایمی پرامین
ایمی پرامین یکی از داروهای ضد افسردگی سهحلقهای است که برای درمان برخی از اختلالات روحی همچون اختلال هراس، فوبی اجتماعی، دردهای عصبی و همچنین در مقدار کم برای کنترل شب ادراری (شبمیزی) در کودکان بزرگتر از ۶ سال بهکار میرود. این دارو در ابتدای مصرف ممکن است افکار خودکشی را تقویت نماید که این اتفاق در سنین زیر ٢۴ سال شایع تر است.برای جلوگیری از این موضوع توصیه میشود در چند هفته ابتدای مصرف این دارو مجدداً به ملاقات پزشک بروید این دارو در دو شکل قرص و آمپول موجود است. اما تزریق عضلانی دارو به ندرت مورد استفادهاست.
عوارض جانبی مصرف ایمی پرامین
مهمترین ناراحتیهایی که مصرفکنندگان ایمی پرامین ابراز میکنند آثار آنتی کولینرژیک (مانند خشکی دهان، تاری دید، کاهش ضربان قلب، یبوستو تأخیر در دفع ادرار است. خواب آلودگی و گیجی نیز از مسائل برخی از بیماران است. البته به مرور نسبت به این آثار تحمل ایجاد میشود. همچنین در مورد بیماران بالای ۴۰ سال پیش از تجویز دارو انجام الکتروکاردیوگرام برای ارزیابی کار قلب توصیه میشود.
موارد مصرف نورتریپتیلین
کاربرد اصلی نورتریپتیلین درمان بیماری اختلال افسردگی اساسی بوده و در برخی بیماریهای دیگر اعصاب و سایر بیماریهای مزمن همچون میگرن و همچنین سندرم خستگی مزمن، نیز کاربرد دارد. این دارو در درمان شبمیزی (شب ادراری) کودکان نیز مؤثر است. همچنین برای درد اعصاب گوش و سردرد های عصبی مفید می باشد. دارو پس از دریافت به سرعت و بصورت کامل جذب میگردد. متابولیزم آن کبدی و دفع، از طریق ادرار صورت میگیرد. دارای ۳ دوز ۱۰ و ۲۵ و ۵۰ میلیگرم میباشد. این دارو موجب خواب آلودگی میشود. در بیماران قلبی و عروقی بهتر است با پزشک در میان گذاشته شود.
همچنین بین مصرف “نورتریپتیلین” با داروهای بازدارندههای مونوآمین اکسیداز MAO باید حداقل 14 روز فاصله وجود داشته باشد . داروهایی مانند : ایزوکربوکسازید، لینزولید،متیلن بلو ،فنلزین سولفات (ناردیل ) ، ترانیل سیپرومین ، رازاگیلین ، سلژیلین و..
عوارض نورتریپتیلین
سایر عوارض نورتریپتیلین
- تورم پستان و بزرگ شدن پستان در زنان و مردان
- افزایش سطح سروتونین بدن
- تیک های عصبی / حرکات غیر ارادی
- ناتوانی جنسی / کاهش میل جنسی / مشکل نعوظ / مشکل از دست دادن نعوظ بین رابطه جنسی / مشکل در ارضا شدن
- تهوع / استفراغ / سوزش سردل / درد معده / شکم درد
- مشکل در حفظ تعادل / مشکل در تغییر حالت از خوابیده و نشسته به حالت ایستاده /
- سرگیجه / سردرد / تشنج /
- درد قفسه سینه / افزایش ضربان قلب / احساس تپش قلب / احساس شنیدن صدای ضربان قلب /
- خشک شدن واژن / درد در زمان رابطه جنسی / مشکل در ارگاسم
- مشکل در صحبت کردن / کاهش سرعت حرف زدن / مشکل در پیدا کردن کلمات / مشکل در جمله سازی / فراموش کردن حرفی که در حال گفتن بودید
- مشکل ادرار / درد / سوزش / قطره قطره خارج شدن ادرار / تغییر رنگ ادرار / تکرر ادرار
- خونریزی لثه / خونریزی از واژن / خونریزی بیش از حد معمولا در دوران پریود و افزایش روزهای قاعدگی / تاخیر پریود
- زرد شدن پوست و چشم
- چاقی و افزایش وزن
- مشکل بینایی / دوبینی / تاری دید / دیدن هاله نور در اطراف اجسام نورانی / حساسیت به نور / مشکل تشخیص رنگ / درد چشم
- بی خوابی شبانه / کابوس دیدن / حرف زدن در خواب
- دیدن چیزهایی که وجود ندارد و شنیدن صداهایی که وجود ندارد / توهم
برخی از داروهایی که با نورتریپتیلین تداخل دارند
استامینوفن / هیدروکودون / ترامادول / متادون / ایبوپروفن / پیریلامین مالئات / گایافنزین / فنتانیل / آتروپین / کلرفنیرامین / هیوسیامین / سیتریزین / آزیترومایسین / اپرپیتانت / دیفن هیدرامین / لیپوفیکس / پالوسوئترون / قرص دمیترون / دکسترومتورفان و….
نکته: بین مصرف نورتریپتیلین با داروهای بازدارنده ی بازجذب سروتونین (SSRI ) باید حداقل 5 هفته فاصله زمانی وجود داشته باشد. داروهایی مانند: سیتالوپرام، اسکلیتوپام، فلوکستین، فلووکسامین، پاروکستین یا سرترالین
عوارض مصرف بیش از حد نورتریپتیلین
در صورتی که به اشتباه و یا به قصد خودکشی با نورتریپتیلین ، مقدار زیادی از این دارو مصرف کرده اید ، سریعا با اورژانس تماس بگیرید . اُوردوز و مسمومیت با نورتریپتیلین می تواند کشنده باشد و در صورت زنده ماندن می تواند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند . خودکشی نمایشی با نورتریپتیلین روش مناسبی برای جلب توجه دیگران نیست .
نکته: در دوره مصرف نورتریپتیلین ، از الکل استفاده نکنید . همچنین مصرف نورتریپتیلین می تواند باعث خواب آلودگی و یا اختلال در تمرکز شما شود . در دوره مصرف این دارو از رانندگی و کارهایی که به تمرکز حواس بالا نیاز دارد خودداری کنید . (در واقع اکثر داروهای ضد افسردگی خاصیت خواب آلودگی را دارند).
مصرف نورتریپتیلین دربارداری و شیردهی
در هنگام حاملگی و شیردهی نباید استفاده شود. مشخص نیست که آیا نورتریپتیلین از طریق شیر مادر به بدن نوزاد منتقل می شود و می تواند برای سلامت نوزاد مضر باشد یا خیر . در دوره مصرف نورتریپتیلین نباید به نوزاد شیر بدهید . در هر صورت تصمیم با پزشک شماست .
این داروها اولین دسته از داروهای ضدافسردگی هستند که پیدایش آنها تحول بزرگی را در درمان بیماران افسرده ایجاد کرد. عمل اصلی داروهای این گروه در مغز مهار بازجذب سروتونین و نوراپینفرین با بلوک نمودن عملکرد انتقال دهندههای سروتونین و نوراپی نفرین است؛ لذا موجب افزایش سطح مغزی سروتونین و نوراپینفرین میشوند. این داروها اثر بسیار کمی بر روی انتقال دوپامین دارند.
از محاسن این داروها اثربخشی بالا و قیمت ارزان آنهاست؛ ولی اثرات آنتی کولینرژیک از عوارض بارز این داروهاست که باعث میشود برخی از بیماران نتوانند آنها را تحمل کنند. همچنین این داروها ممکن است باعث کاهش فشار خون وضعیتی و طولانی شدن فاصله QT در نوار قلب شوند و به همین سبب استفاده از آنها در سنین بالا و در بیماران قلبی میتواند مخاطره آمیز باشد. در حال حاضر این داروها به عنوان خط دوم درمان یا در موارد مقاوم به درمان استفاده میشوند.
بازدارندههای بازجذب سروتونین
مهارکنندههای بازجذب “سروتونین” با نام مخفف اساسآرآیها (SSRIs) دستهای از داروهای ضد افسردگی هستند که برای درمان افسردگی و برخی از انواع اختلالات اضطرابی و اختلالات شخصیتی کاربرد دارند. اساسآرآیها پرتجویزترین گروه از “داروهای ضدافسردگی” در ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر هستند و تمام آنها به جز فلووکسامین برای درمان اختلال افسردگی اساسی پذیرفته شدهاند.
وحشتزدگی، اختلال وسواس فکری عملی، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اضطراب فراگیر و اختلال تنشزای پس از رویداد از دیگر بیماری هایی هستند که اداره دارو و غذای ایالات متحده یک یا چند نوع از این داروها را برای درمان آنها تایید کرده است. آنها بر این باورند که این داروها میزان سروتونین برون-سلولی را افزایش میدهند و این کار رااز راهِ جلوگیری بازجذب سریع سروتونین در گیرندههای عصبی پیش سیناپسی انجام میدهند. در نتیجه، غلظت سروتونین در شکاف سیناپسی بالا میرود و سروتونین بیشتری در اختیار گیرندههای پس سیناپسی قرارمیگیرد. اساسارآیها تا حدی بر انتقالدهندههای نوراپینفرین و دوپامین هم مؤثر هستند.
کاربرد بازدارندههای بازجذب سروتونین
کاربرد اصلی اساسآرآیها در درمان افسردگی بالینی است. اساسآرآیها غالبا برای اختلالات اضطرابی تجویز میشوند، مانند اضطراب اجتماعی، اختلالات هراس، اختلال وسواس، اختلالات خوردن، درد مزمن و گاهی اوقات، اختلال استرس پس از سانحه است. آنها همچنین اغلب برای درمان اختلال مسخ شخصیت استفاده میشوند. هر چند به طور کلی با نتایجی ضعیف همراه است.
تداخل دارویی بازدارندههای بازجذب سروتونین
مصرف همزمان اس اسآرآیها با مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs) خطرناک است و ممکن است منجر به بروز سندرم سروتونین حاد شود. توصیه میشود که حداقل ۲ هفته بین مصرف آخرین دوز MAOI و شروع داروهای SSRI فاصله باشد. ترامادول داروی دیگری است که در موارد نادری در مصرف همزمان با اساسآرها منجر به بروز تشنج شده است.
مصرف اساسآرآیها ممکن است غلظت داروهایی چون وارفارین، ترکیبات ضد آریتمی، بتابلاکرها مانند پروپرانول، ضد افسردگیهای سه حلقهای مانند آمیتریپتیلین، بنزودیازپینها از جمله آلپرازولام ودیازپام، کاربامازپین، هالوپریدول، کلوزاپین، فنیتوئین، پیموزاید، تئوفیلین، متادون، لیتیوم را افزایش داده و منجر به مسمومیت شوند.
به طور کلی در بین داروهای این گروه سیتالوپرام و پس از آن سرترالین کمترین تداخل دارویی و فلووکسامین بیشترین احتمال تداخل را دارند.
عوارض جانبی بازدارندههای بازجذب سروتونین
این داروها عوارض جانبی کمتری از داروهای دیگر ضد افسردگی دارند. عوارض شایعتر اضطراب، بیخوابی، مشکلات گوارشی (به ویژه تهوع)، سردرد، کاهش اشتها، اختلال کارکرد جنسی (کاهش میل جنسی) هستند. در مصرفکنندگان فلوکستین کاهش وزن، مشکلات پوستی و بیقراری بیشتر دیده شده است. بیشترین درصد قطع مصرف دارو به دلیل عوارض نامطلوب مربوط به فلووکسامین و کمترین آن در سرترالین بوده است.
اُوردوز با بازدارندههای بازجذب سروتونین
این داروها سمیت کمی در هنگام مصرف با مقادیر بالا دارند و به همین جهت تجویز آنها برای بیمارانی که ممکن است با قرص خودکشی کنند انتخابیتر است. با این حال مواردی از خودکشی موفق با سیتالوپرام با دوزهای بسیار بالا (۸۴۰ تا ۱۹۶۰ میلیگرم) گزارش شده است.
اختلال هراس
تحقیقات بر روی این داروها در بیماران مبتلا به اختلال هراس نشان میدهد که اساسآرآیها به ویژه پاروکستین و سیتالوپرام میتوانند به عنوان داروهای خط اول برای درمان حملات هراس استفاده شوند. در برخی تحقیقات هر دو این داروها مؤثرتر از سهحلقهایها از جمله کلومیپرامین بودهاند.
بازدارندههای مونوآمین اکسیداز
“مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز” با نام اختصاری MAOI دستهای از داروهای ضد افسردگی هستند. این داروها بهدلیل عوارض جانبی و تداخلهای دارویی خطرناکشان کمتر تجویز میشوند اما در درمان افسردگی بسیار مؤثرند.
MAOI ها معمولاً به عنوان داروهای خط دوم برای افرادی که از سایر داروهای ضد افسردگی (از جمله سهحلقهایها و مهارکنندههای بازجذب سروتونین) خیری ندیدهاند، بهویژه مبتلایان به افسردگیهای غیرعادی (آتیپیک) و شدید تجویز میشوند. این داروها در درمان اختلال هراس، فوبیای اجتماعی، بیماری پارکینسون، جلوگیری از حملات میگرن و ترک سیگار نیز مؤثرند.
انواع جدیدتر این داروها از جمله سلژیلین و موکلوبومید عوارض و خطر کمتری دارند اما بهاندازه داروهای قدیمی مؤثر نیستند.
این داروها با مهار کردن مونوآمین اکسیداز آنزیمی که انتقالدهندههای عصبی را تخریب میکند، سطح سروتونین، اپینفرین، دوپامین و مونوآمینهای دیگر را درمغز بالا میبرند. از آنجایی که کاهش سطح این مواد یکی از عوامل افسردگی شمرده میشود، افزایش عملکرد آنها به کنترل افسردگی و برخی مشکلات روانی دیگر میانجامد.
انواع بازدارندههای مونوآمین اکسیداز
MAOIها را بر اساس برگشت پذیر بودن مهار آنزیم یا غیرقابل برگشت بودن مهار میتوان تقسیم کرد یا بر اساس اختصاصی یا غیراختصاصی بودن و مهار MAO-A یا مهار MAO-B تقسیم کرد. مهارکننده غیرقابل برگشت غیراختصاصی مانند فنلزین و ایزوکاربوکسازید، مهارکننده قابل برگشت اختصاصی MAO-A مانندموکلوبومید، قابل برگشت اختصاصی MAO-B مانند سلژیلین.
خطرات بازدارندههای مونوآمین اکسیداز
مصرف مواد غذایی که حاوی تیرامین (نوعی اسیدآمینه) هستند به همراه این داروها موجب بالارفتن فشار خون میشود زیرا تیرامین باعث آزاد شدن ذخایر مونوآمینی مانند دوپامین، نوراپی نفرین و اپی نفرین میشود. تعدادی از مهمترین غذاهایی که درصد بالایی تیرامین دارند: پنیر، برخی مشروبات الکلی مانند آبجو، پوست موز، خمیر لوبیا و سویا، ماهی، جگر، سوسیس، گوشت نمکسود،جینسینگ، میگو و مکملهای پروتئینی هستند.
تداخل دارویی بازدارندههای مونوآمین اکسیداز
سمپامیمتیکها، سهحلقهایها، گوانتیدین، رزرپین، آنتیکولینرژیکها، آنتیهیستامینها، باربیتوراتها، الکل، تریاک و شبه تریاکها، اکستازی، دکسترومتورفان، لودوپا مهمترین داروهایی هستند که مصرف همزمان آنها با MAOIها خطرناک است.
شایعترین عارضه این دسته از داروها عوارض جنسی است؛ مانند کاهش میل جنسی و تأخیر در رسیدن به اوج لذت جنسی. این عوارض کمتر برای آقایان مشکل آفرین است ولی در خانمها نیاز به درمان مستقل پیدا میکند. بوپروپیون میتواند به بهبود این عارضه کمک کند.
موارد مصرف بوپروپیون
-
افسردگی
بوپروپیون در درمان افسردگی با بسیاری از داروهای متداول بدون آنکه موجب افزایش وزن یا اختلالات جنسی در فرد شود، برابری میکند. این دارو در درمان اختلال پرخوابی و اختلال خستگی در افراد افسرده بیشتر از داروهای مهار کننده بازجذب انتخابی سروتونین (SSRI) اثر دارد. SSRI اندکی بیش از بوپروپیون در درمان افسردگی همراه با اضطراب مؤثر است، اما در درمان بیماران افسردهای که میزان اضطراب کم یا متوسط دارند میزان اثربخشی هر دو دارو برابر است.
-
میگرن
یکی از روشهای روانپزشکان در استفاده از این دارو اضافه کردن آن به داروی بیمارانی است که به SSRI جواب کامل ندادهاند. بهطور مثال اضافه کردن بوپروپیون به سیتالوپرام اثربخشی بیشتری نسبت به تعویض آن دارد و نیز افزودن آن به یک SSRI مانند فلوکستین یا سرترالین باعث ۷۰ تا ۸۰ درصد بهبودی بیشتر نسبت به استفادهٔ تنهای این داروها میشود.
بوپروپیون انرژی افرادی را که با مصرف SSRI از توانشان کم شدهاست، افزایش میدهد و همچنین خلق و انگیزش فرد را بالا میبرد. این دارو روی شناخت فرد اثر خوبی دارد و عملکرد جنسی را بهبود میبخشد. افرادی که از بوپروپیون استفاده میکنند، احساس بهتری دارند و آنرا بهتراز داروهای دیگر تحمل میکنند.
-
اضطراب
این دارو در درمان اجتماع هراسی(Social phobia) و اضطراب همراه با افسردگی مصرف میشود اما در حملات پانیک و آگورافوبیا مؤثر نیست. میزان ضداضطراب بودن آن با سرترالین و داکسیپن برابر است اما مانند متیل فنیدیت در برخی از بیماران در مصرف با دوز بالا سبب افزایش اضطراب میشود.
قاعدتاً بهعنوان یک ماده محرک روان دارای خاصیت افزایش اضطراب است. این خواص متضاد آن کمتر قابل درک است و در تناقض با دیگر خواص آن قرار میگیرد.
-
ترک سیگار
بوپروپیون اشتیاق به نیکوتین را کم میکند و از علائم ترک آن میکاهد. پس از ۷ هفته از درمان تنها ۲۷ درصد افرادی که بوپروپیون مصرف کردهاند در مقایسه با ۵۶ درصد آنانی که از پلاسبو استفاده کردند مشتاق سیگار هستند. در همان مطالعه ۲۱ درصد مصرفکنندگان بوپروپیون در مقایسه با ۳۲ درصد از گروه پلاسبو دچار نوسانات خلقی شدند. در یک مطالعه مستقیم وارنیکلین (Varenicline) اثرات بهتری نشان دادهاست. پس از ۱ سال میزان ترک برای پلاسبو ۱۰ درصد، برای “بوپروپیون” ۱۵ درصد و برای وارنیکلین ۲۳ درصد گزارش شده است.
دوره درمان ۷ تا ۱۲ هفته طول میکشد. در ۱۰ روز اول فرد مصرف سیگار را قطع میکند. میزان مؤثر بودن آن مانند جایگزینی با نیکوتین است. بوپروپیون شانس ترک سیگار را پس از ۳ ماه دو برابر میکند.
-
اختلالات جنسی
بوپروپیون یکی از معدود ضد افسردگی هایی است که اختلال جنسی ایجاد نمیکند. مطالعات انجام شده نشان میدهد بوپروپیون داروی انتخابی در درمان اختلالات جنسی ناشی از مصرف SSRI است هر چند که این اندیکاسیون درمانی توسط FDA تأیید نشدهاست.
موارد منع مصرف بوپروپیون
- بیماری شدید کلیه
- فشار خون بالا
- تومورهای فعال مغزی
- همزمان با مصرف MAOIها (مهارکنندههای منوآمین اکسیداز)، در این مورد باید یک فاصله ۲ هفتهای بین مصرف MAOIها و بوپروپیون رعایت شود.
- در افرادی که افکار خودکشی دارند.
- صرع یا مواردی که آستانه تشنج کاهش یابد مانند ترک الکل یا ترک بنزودیازپین
- اختلال کبد
- آنورکسی نوروزا یا بولیمیا
- در افرادی که سابقه سوءمصرف مواد دارند.
- اطفال: بوپروپیون میتواند باعث افزایش تیک در کودکانی که دچار ADHD و سندرم توره هستند، شود.
- همچنین رابطهٔ نا شناخته ای میان مصرف این دارو و خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید به دست آمده که نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
تداخل دارویی بوپروپیون
- ریتوناویر ، لوپیناویر ، افاویرنز ، فنوباربیتال ، کارمازپین ، فنی توئین ، ونلافاکسین
- کلوپیدوگرل (پلاویکس) ، تیکلوپیدین ، اورفنادرین ، کلوتریمازول ، ریفامپین
- پاروکستین ، سرترالین ، فلوکستین ، دیازپام ، سیتالوپرام
علاوه بر داروهای شیمیایی، تعدادی از گیاهان دارویی وجود دارند که عارضه داروهای شیمیایی را ندارند. از جمله این گیاهان میتوان به زعفران، گل محمدی و لیموترش اشاره کرد. مواد مؤثره موجود در زعفران (کروسین و سافرانال) تأثیری مشابه داروی فلوکستین داشته و از بازجذب دوپامین، نوراپی نفرین وسروتونین جلوگیری میکند و بدین ترتیب اثر ضد افسردگی خود را اعمال مینماید. مطالعه بالینی در ۵۲ بیمار مرد نابارور در محدوده سنی ۲۱ تا ۴۸ سال، در سال ۲۰۰۷ انجام گرفت. بدین ترتیب که مایع منی ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از آخرین رابطه جنسی، مورد آزمایش قرار گرفت و اسپرمها براساس قدرت تحرک در ۴ کلاس (A, B, C, D) تعریف شده به وسیله سازمان بهداشت جهانی طبقهبندی و مورد بررسی قرار گرفت.
سپس بیماران به مدت ۳ ماه و هر هفته ۳ بار، mg 50 زعفران محلول در شیر دریافت کردند. پس از پایان این زمان، آزمایش مجدد مایع منی انجام گرفت و تجزیه و تحلیل دادهها این نتایج را نشان داد: میانگین درصد اسپرم با ریختشناسی نرمال قبل از درمان ۴/۶ ± ۵۰/۲۶٪ بوده و پس از درمان به ۴۵/۱۰ ± ۹/۳۳٪ افزایش یافته که به معنی افزایش ۴/۷٪ اسپرمهای با مورفولوژی نرمال پس از درمان بودهاست. همچنین استفاده از زعفران منجر به افزایش تحرک اسپرم به میزان ۴/۶٪ در کلاس A، ۸/۷٪ در کلاس B و ۶/۵٪ در کلاس C شدهاست.
اثر ضد افسردگی گل محمدی از طریق تغییر رهاسازی آمینهای موجود در نورونهای پیش سیناپسی میباشد. ماده مؤثر (ژرانیول) موجود در گل محمدی اثر مهاری بر روی آنزیم مونو آمینو اکسیداز داشته و از تجزیه مونو آمینها جلوگیری کرده و سبب افزایش رهاسازی مونو آمینها میشود. این گیاه از طریق مهار بازجذب نوروترانسمیترهای مونو آمین شامل ۵-هیدروکسی تریپتامین و نورآدرنالینسبب افزایش میزان این نوروترانسمیترها شده و بدین ترتیب خاصیت ضد افسردگی خود را اعمال مینماید.
با توجه به اینکه تحریک جنسی سبب رهاسازی گاز نیتریک اکسید (NO) از اعصاب پاراسمپاتیک میشود، “NO” به عروق خونی بافت اسفنجی نفوذ کرده و آنزیم گوانیلات سیکلاز را که باعث تبدیل “GTP” به “cGMP” میشود فعال میکند. همچنین “cGMP” سبب افزایش خون رسانی به بافت میشود. کاهش “cGMP” توسط آنزیم فسفو دی استراز ۵ موجب کاهش خون رسانی میشود. مواد مؤثر (ژرانیول) گل محمدی با مهار آنزیم فسفو دی استراز ۵ سبب افزایش و تداوم خون رسانی و در نتیجه افزایش میل جنسی میگردد.
طبق مطالعات انجام شده با استفاده از آنتاگونیستها و آگونیستهای گیرندههای مختلفی مانند گیرندههای بنزودیازپینی، سروتونینی،آدرنالینی و دوپامینی و نیز با استفاده از تستهای رفتاری نشان دادهاست که تأثیر ضد افسردگی اسانس لیموترش اساساً به مسیر سروتونرژیکی خصوصاً گیرنده “5-HT1A” مربوط میشود. علاوه بر این آنالیز میزان نوروترنسمیترها در نواحی مختلف مغزی نشان دادهاست که اسانس لیموترش احتمالاً از طریق تغییر سیستمهای دوپامینرژیک و سروتونرژیکی فعالیت ضد افسردگی خود را اعمال میکند.
عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی
اصولاً اغلب این داروها به دلیل اثر بر روی میانجیهای عصبی مختلف عارضه دار هستند ولی عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی معمولاً با گذشت زمان به تدریج کاهش مییابد. معمولاً کمترین عوارض را مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین دارند و بیشترین عوارض را بازدارندههای مونوآمین اکسیداز.
معمولاً از روشهای روان درمانی نیز برای درمان انواع گوناگون افسردگی استفاده میگردد.
گردآوری از مجله اینترنتی همراه باعلم
منبع: pamuh.com