روش اورژانسی پیشگیری از بارداری و حاملگی ناخواسته

روشهای اورژانس پیشگیری از بارداری :

روش اورژانس پیشگیری از بارداری روشی است که پس از تماس جنسی بدون استفاده از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری و یا هر موردی که احتمال بارداری ناخواسته پس از تماس جنسی را داشته باشد، استفاده می شود .
میزان اثربخشی روشهای اورژانس :‌
اثر بخشی این روش با قرص های لوونورژسترل حدود 99 % و با استفاده از قرص های ترکیبی حدود 97 % است . اثر بخشی این روش با فاصله زمانی تماس جنسی تا آغاز استفاده از روش ارتباط قابل توجهی دارد . هر چقدر فاصله زمانی تماس تا آغاز استفاده از روش کوتاه تر باشد ، اثر بخشی آن بیشتر است .

نحوه استفاده از روش های اورژانس پیشگیری از بارداری:

زنان واجد شرایط تنظیم خانواده که قصد حامله شدن ندارند باید به فراخور شرایط خاص خود و با مشاوره با یک کارشناس بهداشت خانواده یا مامایی در پایگاه های بهداشتی شهری و یا بهورز زن خانه بهداشت در روستا ها از یکی از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده نمایند.
نکته بسیار مهم این است که این روش نباید مورد استفاده دایم قرار گیرد و لازم است که کاربرد آن در صورت وجود تماس جنسی محافظت نشده ، به موارد خاص محدود گردد:
1- استفاده نکردن از وسایل پیشگیری از بارداری
2- تجاوز
3- وجود شرایطی که  نشان دهنده استفاده نادرست یا شکست روش های پیشگیری باشد مانند:
– پارگی کاندوم
– خارج شدن کاندوم
– فراموشی خوردن قرص ترکیبی برای سه شب
– فراموشی خوردن قرص شیردهی به مدت بیش از سه ساعت
– تاخیر بیش از دو هفته در تزریق آمپول
– تاخیر بیش از یک هفته در تزریق آمپولهای ترکیبی
– استفاده نادرست از روش طبیعی
– خروج  ای یود دی در زمان به جزء دوران قاعدگی
– استفاده از روش طبیعی یا منقطع باشک به تماس جنسی که می تواند منجربه بارداری گردد.

عوارض روشهای اورژانس و چگونگی برخورد با آنها :

1 – تهوع و استفراغ حین مصرف :
بهتر است قبل و 6-4 ساعت پس از مصرف هر دوز از یک داروی ضدتهوع مانند دیفن هیدرامین استفاده شود. شربت دیفن هیدرامین 50-25 میلی گرم ( 4-2 قاشق غذاخوری کوچک ) که مصرف دوز اول آن نیم ساعت قبل از خوردن قرص و دوزهای بعدی ( در صورت نیاز ) با فاصله های 6 ساعته پس از آن است که در کاهش شدت تهوع و استفراغ موثر است .
2 – اختلال قاعدگی :‌
ممکن است قاعدگی بعدی چند روز زودتر یا دیرتر آغاز شود، طول مدت آن تغییر یافته و تغییر در مقدار خونریزی ایجاد شود. فرد باید در مورد بی خطر بودن این مسئله آگاهی داشته باشد .
3 – سردرد و سرگیجه : که خوردن مسکن در این مورد می تواند کمک کننده باشد.
زمان شروع و چگونگی استفاده از روشهای پیشگیری  اورژانس:
اگر بیش از 72 ساعت از زمان نزدیکی مشکوک نگذشته باشد ( مصرف اولین دوز این روش باید حداکثر در فاصله زمانی 72 ساعت از تماس جنسی مشکوک صورت گیرد) افراد می توانند با کاربرد یکی از روش های زیر از حاملگی ناخواسته جلوگیری کنند .
1 – قرص لوونورجسترل ، 2 عدد یکجا در اولین فرصت
2 –قرص ال دی ، 4 عدد در اولین فرصت و 4 عدد 12 ساعت بعد
4 – قرص تری فازیک ،‌ 4 عدد قرص سفید در اولین فرصت و 4 عدد قرص سفید 12 ساعت بعد
تذکرهای حین مصرف :
1 – بهتر است که قرص ها در اولین فاصله زمانی ممکن پس از تماس جنسی محافظت نشده خورده شود.
2- با شکم خالی خورده نشود .
2 –در صورت استفراغ تا 2 ساعت پس از استفاده از روش ، خوردن مجدد قرص ها ضروری است .
3 – اثر بخشی روش همزمان با استفاده از فنی تویین و ریفامپین کاهش می یابد در صورت استفاده همزمان از این دارو باید مصرف قرص لونورجسترول به 4 عدد افزایش یابد.
4-حداکثر دفعات مجاز استفاده از این روش در هر سیکل قاعدگی یکبار است و نباید بعنوان یک روش پیشگیری از بارداری از آن استفاده شود.
نکاتی در باره روش اورژانس پیشگیری از بارداری:
1. این روش فقط و فقط درموارد اورژانس به کار می آید و استفاده از آن به عنوان یک  روش معمول پیشگیری از بارداری مجاز  نمی باشد
2. این روش به نسبت روشهای دیگری عوارض بیشتری دارد (تهوع ، استفراغ ، سردرد و …) پس بهتر است حدالمقدور از این روش استفاده نکنید مگر در موارد ضرورت .
3. این روش می تواند باعث تغییر در زمان قاعدگی بعدی شود . معمولاً این تغییرات کم بوده و قاعدگی چند روز زودتر یا دیرتر اتفاق می افتد . اگر تاخیر قاعدگی بیش از 7 روز شود باید احتمال بارداری را در نظر داشت در این صورت بررسی فرد و معرفی برای انجام تست بارداری ضرورت دارد .

منیع : آوای سلامت

http://iec.behdasht.gov.ir