زمین با سرعت ۱۰۴۰ مایل بر ساعت ( ۴۶۵ متر بر ثانیه ) دور محورش میچرخد و سیارات میچرخند. اما در این میان علم پرسشهایی را به میان میآورد و وقتی که اگر دربارهاش فکر کنید، سرگیجه میگیرید . برای درک آن میبایست به آغاز برگردیم. به چهار و نیم بیلیون سال قبل سامانهی خورشیدی ما با ابرهای هلیوم و هیدروژن (به نوعی شبیه سحابی)، شروع به شکل گرفتن کرد. همانطور که گازها بهصورت موجی در کیهان حرکت میکردند، بخشی چگالتر و بخشی رقیقتر، احتمالا در نزدیکی یک ابر نو اختر، چیزی سبب شد تا شروع به یکی شدن بکنند و همانطور که جاذبه این ذرات افزایش مییافت، آنها به سوی هم فرو افتادند و شروع به چرخیدن کردند.
جالب اینجاست که هر بار که این اتفاق میافتد چرخش در یک جهت مشخص جهت رخ میدهد؛ خلاف عقربههای ساعت. البته که جهت «بالا»یی در فضا وجود ندارد ولی اگر فکر کنید که حرکت زاویهای چرخش یک حرکت رو به جلوست؛ در این صورت بیشتر چیزها، زمین، مریخ و خورشید همه در جهت خلاف عقربههای ساعت میچرخند. چون همهی آنها اندازه تکانه زاویهای خود را حفظ میکنند . همینطور که گازها بهطور مداوم حرکت کرده و به سمت هم میل میکنند، به شکل یک خمیر پیتزای پرتاب شده درمیآیند. یک توپ در میانه که به آهستگی به شکل یک دیسک پخش میشود.
طبق یافتههای ساینتفیک اَمِریکن همانطور که ابرهای بین ستارهای چرخیده و در خودشان فرو میریزند، متلاشی میشوند و سپس همان ذرات کوچک دوباره و دوباره در چند صد میلیون سال بعدی فرو میریزند. همهی آن گازها جمع شده، بهصورت ستاره، سیارات و شهاب سنگ جوش میخورند و سرانجام پس از زمانی طولانی من و شما به وجود میآییم. در همهی این مدت اندازه تکانه زاویهای ابر اصلی حفظ شده و این اندازه تکانه زاویهای گازی، شرایط را برای همه چرخشها مهیا کرده و نیروی اینرسی باعث ادامهی این حرکت میشود. با این وجود در طول زمان (چرخش) آهستهتر میشود؛ یک روز در صد سال ۲ هزارم ثانیه بلندتر خواهد شد.
اما نهایتا ما میچرخیم مگر اینکه جسم بزرگی به ما اصابت کند. سیاره ناهید به طرز عجیبی جهت عقربههای ساعت میچرخد و مطمئن نیستیم که چرا چنین است. یا اینکه محور سیاره در نقطهای از بالا به پایین برگشته، یا اینکه چرخش خلاف عقربههای ساعت آهسته شده، ایستاده و شروع به چرخش در جهت مخالف کرده؛ که احتمالا بر اثر جو چگال و نزدیکیاش به خورشید بوده است. سیارهی ناهید تنها مورد عجیب و غریب نیست؛ اورانوس از پهلو ضربه خورده و چرخشش کاملا بهم خورده است
در مقیاس بزرگ، همه چیز میچرخد. اما کهکشانها از منظر زمینی در هر دو جهت عقربههای ساعت و خلاف جهت عقربههای ساعت میچرخند. گرچه کهکشانهای حلزونی شکل به همراه بازوهای دنبالهشان تمایل به چرخیدن دارند، اما این همیشه یک قانون مطلق نیست. در سال ۲۰۰۲ (تلسکوپ) هابل کهکشان ان جی سی ۴۶۲۲ را شناسایی کرد که بازوهایش آن را میچرخاند. اما دانشمندان معتقدند که این به علت آن است که این کهکشان با کهکشان دیگری در تعامل است.
در پایان، هر چیزی در این کیهان میچرخد. انرژی در طول زمان باید حفظ شود. وقتی که که یک اسکیتباز با بازوهای جمع شده میچرخد، تندتر خواهد چرخید. اما وقتی که بازوهایش را به طرفین باز کرده آهسته تر میچرخد. این یک قانون فیزیکی ساده است که در مقیاس کهکشانی هم عمل میکند.
ترجمه زیرنویس : مهران حمزه
Created by: Dnews
لینک ویدیو اوریجینال بدون زیرنویس فارسی
مشاهده ویدیو با کیفیت HD در Art of Science
مشاهده و دانلود در آپارات
دانلود با حجم ۹.۲۹ مگابایت از مدیافایر
گرانش دقیقا شبیه به یک شعله شمع عمل می کند و در حالتی که شمع ثابت است مقدار شعله در دو سمت شمع تقارن دارد ولی به محض حرکت شمع ، شعله آن تمایل به انتشار به سمت مخالف حرکت را دارد چون شعله شمع مستقل از شمع است و این مورد در مورد گرانش هم کاملا صدق می کند.
بنابراین همانگونه که با حرکت شمع ، شعله آن تجمع بیشتری در مخالف جهت حرکت پیدا می کند ، با حرکت اجسام هم اثر گرانش حاصل از آن جسم تجمع بیشتری در راستای مخالف حرکت جسم پیدا می کند و دلیل اصلی این قضیه این است که گرانش برای انتشار مانند نور محدودیت سرعت دارد و به صورت آنی و لحظه ای عمل نمی کند.
این یعنی همانطور که اگر یک شمع در حالت ساکن نتواند شمع های کناری خود را روشن کند ولی در حالت حرکت دسته جمعی شمع ها احتمال روشن شدن شمع های پشت سر بیشتر خواهد شد و برای انتشار گرانش هم دقیقا چنین رفتاری اتفاق می افتد و در بازوهای کهکشانی ستارگان موجود در بازوها به دلیل حرکت و چرخش بازوها تعادل انتشار گرانشی ستارگان تغییر کرده و هر ستاره ای نیروی گرانشی بیشتری بر ستاره پشت سر خود وارد خواهد کرد.
این قضیه ای بسیار ساده است ولی اثرات ترکیبی فراوانی را بر پدیده های کیهانی و نجومی می گذارد و موجب شکل گیری پدیده های زیبایی مانند تشکیل کهکشان های مارپیچی و تابدار شدن کهکشان ها و تخم مرغی شدن ستارگان غول پیکر و سرعت بالای چرخش سیاهچاله ها و دلیل چرخش کهکشان ها و غیره می شود:
https://geranesheharkati.blogsky.com