به التهاب روده بزرگ یا کولون، کولیت گفته میشود. کولون بخشی از دستگاه هاضمه است که مواد دفعی در آن انباشته میشوند. رکتوم بخش انتهایی کولون پیش از آنوس (مقعد) است.
کولیت به اشکال مختلف شامل اولسراتیو یا زخمی، بیماری کرون ، کولیت عفونی ، کولیت با غشای کاذب و اسپاسمی روی میدهد.

در مبتلایان به کولیت اولسراتیو ، زخمها و التهاب دیواره داخلی کولون منجر به بروز علایم درد شکمی ، اسهال و خونریزی متناوب رکتوم میشود.
کولیت اولسراتیو طولانی مدت ، خطر سرطان کولون را افزایش میدهد. همچنین با التهاب مفاصل ، ستون فقرات ، پوست ، چشم و کبد ارتباط دارد.

علل کولیت اولسراتیو

علل این بیماری و بیماری کرون ناشناخته است. امروزه مدرک متقاعد کنندهای وجود ندارد که این دو بیماری به واسطه عفونت ایجاد شوند و هیچ یک هم مسری نیستند. کولیت اولسراتیو به وسیله فعال شدن غیرطبیعی دستگاه ایمنی بدن در رودهها ایجاد میشود. سیستم ایمنی شامل سلولهای ایمنی و پروتئینهایی است که این سلولها تولید میکنند و همراه با هم برای دفاع بدن در مقابل باکتریهای مضر ، ویروسها ، قارچها و دیگر مهاجمان خارجی عمل میکنند.
فعال شدن سیستم ایمنی باعث التهاب داخل بافتهای فعال شده میشود.
به طور طبیعی سیستم ایمنی تنها زمانی فعال است که بدن در معرض مهاجمان مضر قرار گیرد اما در مبتلایان به بیماری کرون و کولیت اولسراتیو ، ایمنی بدن به طور غیرطبیعی و در غیاب عوامل خارجی فعال میشود.
ادامه این فعالیت به ایجاد التهاب و زخم میانجامد. حساسیت به این فعالیت غیرطبیعی دستگاه ایمنی بدن ارثی است.
بنابراین بستگان درجه یک (خواهر و برادر، فرزندان و والدین) مبتلایان بیماری التهاب روده (IBD) ممکن است به این بیماری دچار شوند.

علایم کولیت اولسراتیو

نشانه های این بیماری شامل خونریزی از رکتوم و اسهال است اما طیف وسیعی از علایم را در میان بیماران دارد. تنوع نشانهها تفاوتهایی را در شدت بیماری و التهاب سبب میشود.
کولیت اولسراتیو براساس محل و شدت التهاب در روده به انواع مختلف تقسیمبندی شده است:
۱- پروکتیت اولسراتیو: التهابی که به رکتوم محدود میشود. گاهی تنها نشانه آن خونریزی متناوب رکتوم است. سایر بیماران با التهاب بیشتر درد رکتوم را نیز تجربه میکنند.
۲- پروکتوسیگوئیدیت: التهاب رکتوم و کولون سیگموئید (بخش کوتاهی از کولون و کنار رکتوم)
۳- کولیت سمت چپ: التهابی که در رکتوم آغاز شده و تا کولون چپ ادامه مییابد. علایم آن شامل کولیت با اسهال خونی، انقباضات شکمی، کاهش وزن و درد سمت چپ شکم است.
۴- پانکولیت: التهابی که همه کولون (کولون راست، چپ، عضله متقاطع و رکتوم) را تحت تاثیر قرار میدهد. نشانههای آن عبارتند از: اسهال خونی، انقباضات و درد شکمی ، کاهش وزن ، خستگی، تب و عرق شبانه. برخی بیماران علایم خفیفتری دارند که به سرعت به دارو پاسخ میدهند.
۵- کولیت بدخیم: نوع نادر اما شدید پانکولیت است. مبتلایان به شدت بیمار هستند و به درد شدید شکمی، از دست دادن آب بدن، اسهال خونی، و حتی شوک دچار میشوند. این افراد در معرض ابتلا به آماس سمی کولون و پارگی آن قرار دارند. درمان این بیماران تنها در بیمارستان و با داروهای قوی انجام میگیرد.
در صورت عدم پاسخ به درمان، جراحی و حذف کولون آسیب دیده برای جلوگیری از پارگی کولون ضروری است.

بر اساس مطالعه ای که اخیرا در نشریه بیولوژی لوکوسیت (گلبول سفید) به چاپ رسیده است، مصرف پلی فنل های سیب (دارای خاصیت آنتی اکسیدانی) فعالیت نوعی از سلول های ایمنی موسوم به سلول های T را مهار کرده و از بیماری کولیت (التهاب روده) پیشگیری می نماید.

این مطالعه برای اولین بار نقش سلول های T و پلی فنل ها را بر علیه یک بیماری خود ایمنی مورد بررسی قرار داده و نیز به ابداع روش های درمانی جدید بر علیه اختلالاتی همچون بیماری کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی شونده)، بیماری کرون و سرطان کولورکتال (بخش انتهایی روده بزرگ) کمک نموده است.

دکتر دیوید پاسکال، محقق دپارتمان ایمونولوژی و بیماری های عفونی دانشگاه ایالتی مونتانا می گوید: بسیاری از افراد مبتلا به کولیت به منظور کمک به درمان بیماری خود از مکمل های غذایی استفاده می کنند، اما میزان اثر بخشی این ترکیبات و مکانیسم آنها همچنان ناشناخته است. مطالعه اخیر نشان داد که برخی از مواد طبیعی موجود در پوست سیب می توانند از طریق مهار اثر التهابی سلول های T از التهاب روده پیشگیری نموده و مقاومت در برابر این بیماری خود ایمنی را افزایش دهند.

نتایج این تحقیق حاکی از این است که مصرف پلی فنل های سیب موجب کاهش سلول های T فعال در کولون (روده بزرگ) و در نتیجه محافظت در برابر بیماری کولیت می شود.

 

 

منبع :انجمن عروسانه