«صورتت جوش ميزند؟ خواهرزاده زنعموي مادرشوهر من هم مثل تو صورتش پر از جوش بود. بعد از کلي دارو و درمان آخرسر هم دکتر به او روآکوتان داد؛ صورتش شده عين آينه. برو به همين دکتر محلتان بگو برايت بنويسد. نميخواهد خودت را معطل اين دارو وآن دارو کني. از اول برو خانه آخر!» اين روزها همه روآکوتان مصرف ميکنند؛ شما چطور؟!
در محافل زنانه، آرايشگاهها و استخرها خانمها به يکديگر توصيه ميکنند که براي جوش صورتشان از روآکوتان استفاده کنند. از آنجا که اين دارو، يک داروي تخصصي است و داروخانهها فقط با نسخه پزشک آن را ارائه ميدهند،گويا برخي از پزشکان به درخواست افراد برايشان روآکوتان مينويسند اما واقعيت اين است که روآکوتان داروي پرعارضه و خطرناکي است که حتي توسط متخصصان پوست هم با احتياط تجويز ميشود و در طول دوره درمان هم عارضههاي زيادي از خود برجاي ميگذارد. دکتر ابراهيم سعادت، پزشک داروساز و دکتر مهرداد خاشيناصري، متخصص داخلي، پوست و زيبايي درباره بايدها و نبايدهاي اين دارو ميگويند.
گرگي در لباس ميش
ميترا يکي از مصرفکنندگان جوان روآکوتان است که اين دارو را به توصيه يکي از دوستانش تهيه کرده. او ميگويد:« جوشهاي صورتم واقعا کلافهام کرده بودند.داروهاي پزشک هم اثري نداشتند. دوستم روآکوتان مصرف کرده بود و مرا پيش دکتري برد که برايم اين دارو را نوشت. الان نزديک يک سال است که روآکوتان ميخورم و جوشهاي صورتم رفع شده است اما معدهام حسابي درب و داغان شده و حتي وقتي آب ميخورم تهوع ميگيرم!»
خدا نکند دارويي در نظر مردم مقبول بيفتد. ديگر حکم معجزه پيدا ميکند و هر پزشکي که آن را تجويز کند معجزهگر است. روآکوتان هم مدتي است به زمره دوستداشتنيها پيوسته؛ دريغ از اينکه مصرفکنندههاي آن اطلاعات کافي نسبت به اين دارو داشته باشند.
ايزوترتينوئين با نام تجاري روآکوتان يا آکوتان در بازار دارويي شناخته ميشود.
دارويي خوراکي براي درمان آکنههاي شديد و مقاوم به درمان اما متاسفانه اثرات آن بسيار زياد و خطرناک است؛ به همين دليل بايد زير نظر و با تجويز پزشک متخصص متبحر مصرف شود.
برخي داروها بايد دُز بالايي از آن و يا به مدت طولاني مصرف شوند تا عوارض جانبي داشته باشند اما روآکوتان به حدي خطرناک است که با مصرف کم، عوارض بزرگ دارد و در نهايت پيشنهاد ميشود بيشتر از ?? ميليگرم در روز آن هم با احتياط کامل مصرف نشود. همچنين دوره درمان اين دارو شش ماه است؛ بنابراين با عوارض آن روبهرو خواهيم شد. از طرفي مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ديگر ميتواند باعث ايجاد عوارض ديگري شود؛ به عنوان مثال داروي تتراسايکلين عوارض خطرناک روآکوتان را تشديد ميکند و اين دو نبايد همزمان با هم مصرف شوند و يا ممکن است فردي داروهاي کورتوندار را با تجويز پزشکي ديگر مصرف کند که اين نيز تداخلات زيادي با روآکوتان دارد. براي جلوگيري از تداخلات دارويي قبل از مصرف روآکوتان پزشک داروخانه را از همه داروهايي که مصرف ميکنيد مطلع سازيد.
ردپاي عميق روآکوتان
داروهاي پرعارضه بايد با احتياط و حساسيت بالا تجويز شوند. پيش از تجويز روآکوتان پزشک متخصص بايد به اين موارد توجه کند:
ابتدا از بيمار آزمايشاتي انجام شود. روآکوتان تاثير مستقيمي روي کبد و کليه دارد. بيمار نبايد هيچ مشکلي در کبد و يا کليه داشته باشد.
روآکوتان با ايجاد تغيير در پروفايلهاي چربي خون باعث بالارفتن آن ميشود و بايد پيش از مصرف از ميزان چربي خون فرد آگاه شد.
بايد ميزان ويتامين A و حساسيت به آن در بدن فرد سنجيده شود.
اين دارو تاثير مستقيمي روي مادر و جنين دارد و به سقط جنين ميانجامد. پزشک بايد شرايط بيمار را بسنجد و اگر احتمال و يا تصميم به بارداري دارد نبايد آن را مصرف کند. همچنين در دوران شيردهي نيز نبايد مصرف شود زيرا ممکن است باعث عقب افتادگي ذهني نوزاد شود.
مکاني که آکنه در آن به وجود آمده نيز براي تجويز روآکوتان بايد در نظر گرفته شود.
شرايط فرد، نوع پوست و حتي شرايط کاري او بايد در نظر گرفته شود. آکنه، پوست را نسبت به نور آفتاب حساس ميکند؛ بنابراين براي کسي که در معرض نور آفتاب فعاليت ميکند بايد با احتياط بيشتري تجويز شود.
وقتي مصرف ميکني
پزشک وظيفه دارد بيمار را از همه عوارض دارو مطلع کند. شما هم اگر درباره آن اطلاعات کافي داشته باشيد پزشک را مجبور نميکنيد در موارد غيرضروري روآکوتان برايتان تجويز کند. اگر اين دارو برايتان تجويز شده بايد بدانيد:
کپسولها بايد بلافاصله بعد از غذا ميل شوند. در صورت فراموش کردن يک وعده، اگر وعده بعد نزديکتر بود از وعده بعدي آغاز کنيد و هيچگاه دو کپسول را با فاصله زماني کوتاه نخوريد.
ابتداي مصرف روآکوتان ممکن است حضور آکنهها روي پوستتان بيشتر شود و اين به دليل واکنش پوست شما به دارو است که براي تعديل شرايط، چربي بيشتري توليد ميکند. بعد از هفته سوم به بعد آکنهها کمتر ميشوند.
به خانمها توصيه ميشود در طول درمان با روآکوتان از روشهاي پيشگيري از بارداري استفاده کنند. اگر احتمالا باردار شديد فورا دارو را قطع کنيد و به پزشکتان اطلاع دهيد.
پيش از آغاز درمان پزشک از شما آزمايش ميگيرد. در طول درمان به صورت منظم باز بايد مورد آزمايش قرار بگيريد تا ميزان کلسترول، تريگليسيريد و آنزيمهاي کبدي کنترل شوند. اگر آنزيمهاي کبدي از ?برابر بيشتر شد دارو بايد قطع شود.
هر دارويي داراي يک رشته فوائد و يک رشته عوارض نامطلوب است. روآکوتان نيز از اين قاعده مستثني نيست.
خشکي لب، خشکي دهان، بيني، چشم، خونريزي بيني، درد خفيف مفاصل و ماهيچهها به ويژه زانو، احساس خستگي و سردرد خفيف و افزايش ريزش مو از عوارض زودگذر اين دارو هستند و بعد از پايان دوره رفع ميشوند اما اگر عوارضي همچون حالت تهوع، استفراغ، سردرد شديد و مزمن، تاري چشم و اختلال در بينايي، احساس افسردگي شديد، اختلال در سيستم عصبي و اختلال در حافظه را مشاهده کرديد دارو را قطع کنيد و به پزشک خود اطلاع دهيد.
بدون مشورت پزشک دارو را قطع نکنيد و ميزان مصرف را نيز تغيير ندهيد.
در طول دوره درمان و يک ماه پس از آن از اهداي خون اجتناب کنيد.
و مهمتر از همه مصرف دارو را به هيچ کس توصيه نکنيد.
فرهنگ دارويي، داروي فرهنگي
پوستش آنقدر صاف و يکدست بود که زيبايياش را دو چندان کرده بود اما گفت در دوران نوجواني صورتش مملو از جوش بوده و وقتي راههاي درمانش را پرسيدم گفت: «پزشک برايم روآکوتان تجويز کرده بود. وقتي براي تهيه دارو به داروخانه رفتم با تعجب، پزشک داروساز گفت اگر ميخواهي اين ميزان روآکوتان مصرف کني، مطمئن باش بلايي سر کبدت خواهد آمد. من هم منصرف شدم و جوشها بعد از نوجواني با مصرف آنتيبيوتيک برطرف شد. برايم عجيب بود که چرا پزشکم هيچ حرفي درباره عوارض اين دارو نزده بود!»
دکتر مهرداد خاشيناصري، متخصص پوست و زيبايي در اين باره ميگويد:« در درمان آکنه سه تا چهار مرحله را مد نظر ميگيريم. درمان با روآکوتان را در آخرين مرحله شروع ميکنيم. زماني که هيچ کدام از راههاي درماني جواب ندهد و يا آکنه به درمان مقاوم باشد روآکوتان را تجويز ميکنيم اما متاسفانه در سالهاي اخير مصرف روآکوتان شيوع پيدا کرده و اين مساله دو دليل دارد. اول فرهنگ مصرف دارويي مردم و ديگر سهلانگاري برخي پزشکان است.
متاسفانه پزشکان مراحل درمان را توضيح نميدهند. بيمار مرحله اول داروها را مصرف ميکند و اثري نميبيند و با فرض اينکه پزشک خوبي را انتخاب نکرده نزد متخصص ديگري ميرود. پزشک بعدي با تصور اينکه مرحله اول کامل شده مرحله دوم را آغاز ميکند و بيمار باز هم چون اثري نميبيند نزد پزشک ديگري ميرود. اين بار پزشک مصرف روآکوتان را که مرحله سوم است همان ابتدا آغاز ميکند و فرد ميپندارد دو پزشک قبلي متبحر نبودند و حال که جواب گرفته تنها اين پزشک کارش را بلد است.
متاسفانه براي اينکه اين اتفاق نيفتد برخي از متخصصين داخلي و پوست در درمان آکنه در همان مرحله اول روآکوتان را تجويز ميکنند تا بيمارشان را از دست ندهند.
در حقيقت خطر کم شدن بيماران باعث ميشود مراحل درماني درست انجام نشود. بنابراين اگر فرهنگ مصرف دارويي مردم تصحيح شود پزشکان هم از اين راهحل استفاده نميکنند و عوارض دارو گريبانگير مردم نخواهد شد. پيش از اين هم اتفاق افتاده و اين مساله فقط درباره روآکوتان نيست. سالها پيش که داروي سفيکسيم وارد بازار شد، به صورت زياد مصرف ميشد و پاسخگويي آن بالا بود و کمکم به خط اول درمان تبديل شد. اين قصه هم درباره روآکوتان در حال تکرار شدن است ولي غافل از اينکه عوارضش بسيار جدي است و بايد در موارد خاص مصرف شود.
تنها روآکوتان راهش نيست
بسياري از بيماران خودشان پيشنهاد ميدهند برايمان روآکوتان تجويز کنيد. دليلشان هم اين است که زود جواب ميدهد و يا داروهاي ديگر اثر ندارد اما ناراحتيهاي پوستي سرماخوردگي نيست که قرص سرماخوردگي براي آن تجويز شود. حتي همان آکنه انواع مختلفي دارد که تنها براي نوع مقاوم به درمان آن از روآکوتان آن هم در مرحله آخر استفاده ميشود.
روآکوتان باعث پوستهپوسته شدن و ريزش سطح پوست ميشود و اثر آکنهها را از بين ميبرد. براي درمان آثار آکنه بهتر است از ليزر استفاده کرد.
همچنين داروهاي موضعي ديگر همچون کرم ترتينوئين براي پوستهاي خشک و ژل ترتينوئين براي پوستهاي چرب اثر بهتري دارد و تحت کنترل است و از آنجا که موضعي مصرف ميشود عوارض آن صدها بار کمتر از روآکوتان است.
علاوه بر اين بسياري از آکنهها فقط در دوره نوجواني و جواني بروز پيدا ميکنند که با درمان در مرحله اول و دوم از بين ميروند و نيازي به استفاده از روآکوتان نيست.
در سنين بالاتر به ويژه خانمهاي 30 تا 50 ساله باز آکنهها بروز پيدا ميکنند که پيشنهاد ميشود قبل از شروع درمان با پزشک متخصص زنان مشورت شود و آزمايشهاي هورموني انجام شود. زيرا دليل بروز بسياري از جوشها در اين سنين اختلالات هورموني است و ابتدا پزشک زنان و سپس پوست بايد مراحل درمان را شروع کنند.
منبع : انجمن عروسانه