استارتاپها بیش از هر شغل دیگری باید تمام و کمال همه جوانب را رعایت کنند تا بتوانند سرعت رشد خود را افزایش دهند. یکی از اقداماتی که می‌تواند به آن‌ها کمک کند، تنظیم قرارداد است. استارتاپ‌هایی که به دلیل مدل شغلی خود ابهامات زیادی دارند، قرارداد می‌تواند تا حدی زیادی این چالش‌ها را برای آن‌ها به حداقل برساند. تصور نکنید که قراردادهای استارتاپی فقط یک حوزه خاص را پوشش می‌دهد، تنظیم قرارداد برای استارتاپها می‌تواند یک چارچوب امن و مطمئن در زمینه‌های مختلف را برای آن‌ها ایجاد کند. پس تنظیم قرارداد را دست کم نگیرید و کسب و کار خود را از ابتدا با اطمینان بیشتری پیش ببرید.
استارت‌آپ‌ها به چه قراردادهایی نیاز دارند؟
فهرست سرفصل ها
برای هر نوع استارت‌آپ، با توجه به موضوع کسب و کار می‌توان لیست بلند و بالایی از قراردادها را معرفی کرد. در واقع هر استارتاپ در بخشی از کار خود می‌تواند از یک قرارداد اختصاصی استفاده کند.
قراردادهای حوزه همکاری، مالکیت فکری، تامین محل فعالیت، گسترش کسب و کارها و… از جمله بخشی از قراردادهای استارتاپها هستند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین قراردادهای مورد‌نیاز استارتاپها می‌پردازیم:
قراردادهای همکاری
استارت‌آپ‌های مختلف با توجه به اندازه کسب و کار خود با افراد مختلفی همکاری می‌کنند. جزئیات این همکاری اگر در قالب یک قرارداد تنظیم شود، هر دو طرف به‌صورت شفاف‌تری از کارهایی که باید انجام دهند و مسئولیت‌هایی که دارند، مطلع خواهند شد. این قراردادها را می‌توان در سه دسته کلی تقسیم بندی کرد:
قرارداد کار
همکاری در قالب‌های مختلفی انجام می‌شود. برای مثال ممکن است شخصی به عنوان کارمند با استارتاپ فعالیت کند. در این قالب کاری، کارمند موظف به حضور در محل کار و رعایت ساعت و شرایط کاری مشخص است. از طرف دیگر کارفرما هم به او حقوق ثابت پرداخت می‌کند و باید کارمند خود را بیمه کند.
قرارداد پیمانکاری
شکل دیگری از همکاری که بیشتر در استارت‌آپ‌ها رایج است، فعالیت به‌صورت پروژه‌ای است. یعنی استارت‌آپ‌ها بدون استخدام کردن افراد، کارهای مختلف را در قالب پروژه واگذار می‌کنند. چیزی که بیشتر ما آن را به‌عنوان پیمانکاری می‌شناسیم.
فعالیت در قالب پیمانکاری می‌تواند با توجه به موضوع خود با تنظیم قرارداد اختصاصی انجام شود. از جمله پرکاربردترین قراردادهایی که استارتاپها در حوزه همکاری پروژه‌ای از آن استفاده می‌کنند، شامل موارد زیر است:
- قرارداد تولید محتوا
- قرارداد طراحی سایت
- قرارداد مشاوره
- قرارداد سئو
- قرارداد مدیریت شبکه‌های اجتماعی
- قرارداد حسابرسی
- و…
قرارداد مشارکت
استارت‌آپ‌ها معمولا توسط افرادی تاسیس می‌شوند که الزاما سرمایه کافی برای فعالیت ندارند. از طرف دیگر هم ممکن است برای توسعه خود نیاز به همکاری با افراد متخصص داشته باشند. یک راه ساده برای حل این دو مشکل، مشارکت با افراد سرمایه‌دار یا متخصص است.
استارت‌آپ‌ها می‌توانند با تنظیم قرارداد مشارکت، حد و حدود این همکاری را مشخص کنند و منافع و مسئولیت‌های خود و طرف مقابل را تمام و کمال در قرارداد بنویسند.
قراردادهای تامین محل فعالیت
برای شروع و ادامه فعالیت، پیش از هر چیز نیاز به تامین یک محل کار مناسب است. گزینه‌های مختلفی با توجه به بودجه اولیه شما وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
تامین محل کار می‌تواند در قالب خرید یا اجاره باشد. اجاره هم به شکل‌های مختلف امکان‌پذیر است که باز هم به بودجه و سایر شرایط شما بستگی دارد. اما وجه مشترک تمامی آن‌ها تنظیم قرارداد است.
از جمله قراردادهایی که می‌توانید برای تامین محل کار استارت‌آپ خود، تنظیم کنید:
- قرارداد خرید و فروش ملک
- قرارداد اجاره دفتر کار
- قرارداد اجاره ملک
اما یک نوع محل کار دیگر هم وجود دارد که گزینه مناسبی برای شروع کار است و هزینه به‌صرفه‌تری هم دارد. اجاره فضای کار اشتراکی همان گزینه مناسب است که تا حد زیادی از بالا رفتن هزینه‌ها جلوگیری می‌کند و از سوی دیگر امکان تعامل بیشتری با سایر افراد در اختیار شما قرار می‌دهد. برای استفاده از این فضا هم می‌توانید از قرارداد اجاره فضای کار اشتراکی استفاده کنید.
قراردادهای حمایت از ایده
زیاد دور از ذهن نیست اگر بگوییم سرمایه اصلی بیشتر استارت‌آپ‌ها، ایده آن‌هاست. پس تمام تلاش یک استارت‌آپ باید رشد، گسترش و از طرف دیگر حمایت از ایده باشد. این کار گرچه در نگاه اول شاید ساده به‌نظر برسد ولی نیاز به هوشمندی زیادی دارد.
یک راه ساده و مطمئن برای گسترش و حمایت از ایده در حوزه فناوری، استفاده از قراردادهایی است که به همین منظور طراحی شده‌اند. قراردادهایی مثل قرارداد انتقال فناوری یا قرارداد اعطای لیسانس. با کمک چنین روش‌هایی می‌توان تا حد زیادی از امتیاز ایده‌ای که دارید، استفاده کنید. حتی فراتر از آن، می‌توانید از ایده شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های دیگر به‌صورت قانونی در جهت رشد خود بهره ببرید.
یک بخش دیگر هم به محصولات فناورانه شما اختصاص دارد. برای مثال در صورتی که به عنوان استارتاپ، نرم‌افزاری طراحی کرده‌اید، می‌توانید آن را به اشخاص دیگر واگذار کنید. برای شفاف بودن شرایط واگذاری هم تنظیم قرارداد فروش و پشتیبانی نرم‌افزار کمک زیادی به شما خواهد کرد.
قراردادهای توسعه استارت‌آپ
پیشرفت و توسعه کسب و کار اصلی‌ترین هدفی است که استارت‌آپ‌ها به دنبال آن هستند. به‌کارگیری تخصص و تلاش، شرط لازم توسعه و پیشرفت است. اما در این بین ابزارهایی می‌تواند به این تلاش سرعت بیشتری بدهد. از جمله مهم‌ترین ابزارها، بازاریابی و تبلیغ است. عناصری که می‌تواند تاثیر زیادی در توسعه استارت‌آپ داشته باشد. اما در این زمینه هم تنظیم قرارداد استارت‌آپ‌ها همچنان ضروری است. از جمله قراردادهای کاربردی در زمینه بازاریابی و گسترش استارت‌آپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرارداد بازاریابی
- قرارداد اجاره فضای تبلیغاتی
یک قرارداد استارتاپی مهم!
با وجود آنچه گفته شد، ضرورت تنظیم قرارداد برای استارتاپها را نمی‌توان به هیچ وجه نادیده گرفت. در بین تمامی این قراردادها، جای یک نوع دیگر بیش از هر جای دیگر در بین استارت‌آپ‌ها خالی است: قرارداد عدم افشای اطلاعات و منع رقابت!
قراردادی که می‌تواند تا حد زیادی حافظ منافع کاری شما در حوزه اطلاعات باشد. چرا که اطلاعات کاری به‌ویژه برای استارتاپها بسیار حیاتی هستند. با تنظیم قرارداد عدم افشای اطلاعات و منع رقابت می‌توانید تا حد زیادی مطمئن باشید که تضمینی برای اطلاعات و اسرار کاری شما وجود دارد.
تنظیم قراردادهای استارتاپی را دست کم نگیرید
استارتاپها بیش از هر کسب و کاری نیاز به حمایت و البته خود مراقبتی دارند. کسب و کارهایی که به دلیل نوع خود بسیار آسیب پذیر هستند. در نتیجه باید پیش از هر چیز به فکر پیشگیری باشند تا از چالش‌های مختلف به‌خوبی عبور و مسیر توسعه خود را هموار کنند.
تنظیم قرارداد برای استارتاپها یک ابزار مناسب برای پیشگیری از چالش‌های احتمالی است. پس به هیچ وجه آن‌ها را دست کم نگیرید.