طراحی لباس شکلی از هنر است که به خلق پوشاک و دیگر اکسسوری‌ها اختصاص دارد. یک طراح لباس فردی خلاق و دارای دید هنری است که پوشاک و اکسسوری‌های مختلف را مطابق نیاز افراد و موقعیت‌های مختلف طراحی می‌کند. یک طراح لباس می‌تواند در حوزه‌های مختلف صنعت مد فعالیت کند؛ از طراحی لباس آماده (Ready to Wear) و فست فشن تا طراحی لباس و دوخت سفارشی برای مشتریان خاص یا اوت کوتور (Haute couture). دید و هنر طراحان لباس نه تنها بر ظاهر و پوشاک افراد جوامع اثر گذار است، بلکه فرهنگ و محیط اجتماعی جامعه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مطلب به بررسی کامل شغل طراحی لباس، میزان درآمد، مسیر شغلی، مزایا و معایب و آینده آن پرداختیم.
طراحی لباس چیست؟
فهرست سرفصل ها
طراحی لباس به فرآیند خلق پوشاک و اکسسوری از ایده پردازی تا اجرای نهایی گفته می‌شود که از زندگی روزمره گرفته تا رویدادها و موقعیت‌های خاص کاربرد دارد. طراحی لباس به اشکال مختلفی انجام می‌شود و در موقعیت‌های متنوع کاربرد دارد. یک طراح لباس ممکن است در صنعت فست فشن فعالیت کرده و در طراحی لباس‌های آماده و با قیمت و کیفیت متوسط نقش داشته باشد و یا به عنوان طراح لباس در تلویزیون، تئاتر و سینما مشغول به کار شود. اوت کوتور یا دوخت با کیفیت بسیار بالا نیز شاخه دیگری از طراحی لباس است که طرفداران و مخاطبان خاص خودش را دارد.
خاستگاه طراحی لباس
در سال 1846، چارلز فردریک ورث (Charles Frederick Worth) انگلیسی، خانه کوتور خود را در پاریس افتاح کرد. ورث در کنار خواهران کلوت، ژان پکین، ژاک دوثت و ژان لانوین، از اولین طراحان مد مدرن محسوب می‌شود. شهر پاریس بیش از 100 سال مرکز مد بین المللی بود و نقش تعیین کننده‌ای در ترند و مد اروپا و آمریکا داشت. نقش مهم فرانسه در مد با شروع جنگ جهانی دوم بسیار کمرنگ شد.
در طول جنگ جهانی دوم و با کمرنگ شدن نقش فرانسه در دنیای مد، طراحان آمریکایی بیشتر شناخته شدند. در این دوران لباس‌های اسپرت با عنوان سبک زندگی کژوال آمریکایی مورد توجه قرار گرفتند. با پایان جنگ جهانی دوم، صنعت مد و فشن رشد پیدا کرد و نقش طراحان لباس در این دوران دستخوش تغییر شد. در آمریکا، طراحان در همکاری نزدیک با بوتیک‌ها، سعی بر طراحی لباس‌هایی منطبق بر ترجیحات مصرف کننده داشتند که قدم‌های اولیه در صنعت مد امروزی را شکل دادند.
وظایف و مسئولیت‌های طراح لباس
یک طراح لباس مسئول خلق یک ظاهر خاص با مشخص کردن شکل، رنگ، فرم، جنس پارچه و دیگر جنبه‌های لباس و اکسسوری است. کار طراح لباس با ایده پردازی شروع می‌شود و طراح باید بتواند ایده را به طرح اولیه تبدیل کرده و در نهایت جزئیات اجرایی آن برای تبدیل شدن به یک لباس کامل و قابل استفاده را مشخص کند. به طور کلی مسئولیت‌های یک طراح لباس شامل موارد زیر می‌شود:
- تحقیق و بررسی ترندهای دنیای مد و تشخیص نیازهای مشتریان
- همکاری با تیم طراحی برای توسعه ایده‌های نو برای محصولات جدید براساس داده‌های تحقیق
- طراحی دستی (اسکچ) محصولات جدید
- ساخت الگوهای لباس جهت تولید انبوه
- تست و تصمیم‌گیری درباره پارچه، رنگ، طرح و بافت مرتبط با هر طراحی
- برقراری ارتباط با فروشندگان، تامین کننده‌ها و مدل‌ها
مهارت‌های مورد نیاز طراحان لباس
برای موفقیت در شغل طراحی لباس نیاز به ایجاد و تقویت یک سری مهارت‌ها در خود دارید:
- خلاقیت، نوآوری و دید هنری
- شناخت رنگ‌ها و جنس پارچه
- ایده‌پردازی و تفکر خارج از چارچوب
- دانش و مهارت کار با تکنولوژی‌های مرتبط
- توانایی طراحی دستی و نرم‌افزاری
- آگاهی نسبت به مدیریت و بازرگانی
- اعتماد به نفس و خودانگیختگی
- مهارت‌های ارتباطی خوب
- توانایی مذاکره و اثرگذاری در دیگران
- مهارت کار تیمی
- توانایی مدیریت زمان و سازماندهی
- مهارت های طراحی
تحصیلات و دوره‌های تخصصی مرتبط با طراحی لباس
رشته طراحی لباس در هنرستان با عنوان رشته “طراحی و دوخت” ارائه می‌شود. این رشته در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا با گرایش‌های مختلفی ارائه می‌شود. از جمله این گرایش‌ها در مقاطع مختلف می‌توان به “بافت پارچه” و “چاپ روی پارچه” اشاره کرد.
جهت فعالیت در صنعت مد لزوما نیازی به تحصیل در رشته طراحی لباس ندارید. دوره های تخصصی و باکیفیتی در این حوزه توسط آموزشگاه‌های مختلف به صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شوند که می‌توانید در آن‌ها شرکت کرده و مدرک معتبر دریافت کنید. این دوره‌ها باتوجه به حوزه‌های مختلف و گسترده طراحی مد ارائه می‌شوند. شما می‌توانید برحسب استعداد و علاقه خودتان در دوره ” الگو سازی و دوخت پیشرفته”، ” طراحی و دوخت تخصصی مانتو”، ” آموزش نقاشی و چاپ روی پارچه”، ” طراحی لباس صحنه”، ” طراحی مد” و غیره شرکت کنید.
طراحان لباس در چه حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند؟
طراحان لباس بسته به گرایش تحصیلی، علاقه و مهارت‌هایشان چندین گزینه برای انتخاب شغل پیش رو داشته و می‌توانند در این حوزه‌ها فعالیت کنند:
- طراحی برای برندها
- طراحی لباس تئاتر، تلویزیون و سینما
- آموزش طراحی در دانشگاه و آموزشگاه‌ها
- راه اندازی کسب و کار و برند شخصی
- طراحی پارچه و همکاری با نساجی‌ها
- همکاری با رسانه‌ها و مجلات به عنوان کارشناس مد و پوشاک
مسیر شغلی طراحی لباس
اولین قدم برای ورود به دنیای گسترده طراحی پارچه و لباس، یادگیری اصول طراحی در هنرستان، دانشگاه و یا آموزشگاه‌های معتبر است. پس از پایان دوره آموزشی، می‌توانید برای کسب تجربه بیشتر به کارآموزی در شرکت‌ها و موسسات مختلف پرداخته و نمونه کارهایتان را بیشتر کنید. هر چه تجربه و تخصص شما در این حوزه بیشتر باشد شانس بیشتری برای همکاری با مجموعه‌های مختلف خواهید داشت.
اگر قصد دارید به طور تخصصی به عنوان طراح لباس سینما و تلویزیون فعالیت کنید می‌توانید رشته طراحی لباس، گرایش “طراحی لباس سینما” یا “طراحی لباس صحنه” را انتخاب کنید و پس از پایان تحصیلات مستقیما در این حوزه شروع به فعالیت کنید.
همچنین پس از پایان آموزش می‌توانید اقدام به تاسیس مزون و برند شخصی نموده و به صورت مستقل در این حوزه فعالیت کنید. برای موفقیت در این مسیر نیازمند یادگیری مهارت‌های مدیریتی، بازاریابی و فروش و غیره هستید تا بتوانید از پس چالش های متعدد راه‌اندازی یک کسب و کار بربیایید.
آینده شغلی و بازار کار طراحی لباس
پیشرفت روز افزون تکنولوژی باعث تغییر شکل صنعت‌های مختلف از جمله مد و فشن شده است. امروزه طراحان گرایش بیشتری به استفاده از تکنولوژی برای خلق پوشاک و اکسسوری به‌روز و مطابق با نیازهای افراد دارند. همانطور که ماشین آلات تخصصی دوخت در گذشته صنعت طراحی لباس را دچار تغییر و تحول کردند، ظهور تکنولوژی روند طراحی لباس در آینده را دستخوش تغییری اساسی می‌کند.
هوشمندسازی لباس، کفش و کیف و اکسسوری‌ها و استفاده از پارچه‌هایی با قابلیت‌های منحصر به فردی مثل محافظت از پوست در برابر آفتاب، طرفداران بیشتری در آینده پیدا خواهد کرد. به عنوان یک طراح لباس، برای موفقیت در این دنیای پر از تحول باید خودتان را به‌روز نگه داشته و همواره “خلاقیت” و “کاربردی بودن” را در کارهایتان مد نظر قرار بدهید.
سطح درآمد طراحان لباس
به طور کلی طراحی لباس در دسته مشاغل با درآمد بالا قرار دارد. میزان درآمد طراح لباس بستگی زیادی به نوع و حوزه فعالیت، شهر و کشور و سطح تخصص دارد. برای مشاهده میزان دقیق حقوق، وظایف و مهارت‌های مورد نیاز طراح لباس روی اینجا بزنید.
به طور میانگین درآمد طراحان لباس تمام وقت در شهرهای بزرگ ایران بین 5 تا 10 میلیون تومان است. به عنوان یک طراح مستقل و پروژه‌ای، درآمد شما متغیر و بسیار بالاتر خواهد بود.
میزان درآمد طراحان لباس در خارج از کشور که در سطح بین المللی فعالیت می‌کنند، برحسب کشور و نوع فعالیت متفاوت است. به طور میانگین، طراحان مبتدی بین 20 تا 30 هزار دلار و طراحان حرفه‌ای بین 143 تا 190 هزار دلار در سال درآمد دارند. بیشترین میزان درآمد طراحان مربوط به کشور آمریکا و کمترین آن در کشور سوئد است.
مزایا و معایب شغل طراحی لباس
فعالیت در هر شغلی مزایا و معایب خاص خودش را دارد. در بیشتر مواقع اینکه چه موردی مزیت و چه موردی از معایب یک شغل به شمار بیاید بستگی زیادی به شخصیت، سلایق، مهارت و طرز فکر فرد شاغل دارد، اما به طور کلی، بخشی از مزایا و معایب فعالیت در شغل طراحی لباس شامل موارد زیر می‌شود:
مزایا
- نیاز به خلاقیت و نوآوری
- امکان فعالیت در حوزه‌های مختلف
- امکان کسب درآمد بالا
- امکان دورکاری و انجام کارهای پروژه‌ای
- جایگاه اجتماعی خوب
- امکان فعالیت به صورت مستقل (برندسازی)
- فرصت سفرهای کاری
معایب
- ثابت نبودن ساعات کاری
- درآمد متغیر
- در معرض انتقاد بودن
- نیاز به تغییر مداوم
- مواجه شدن با مشتریان سخت‌گیر
- رقابت بالا
جمع بندی
طراحی مد و لباس، صنعتی رو به رشد و نیازمند خلاقیت و به‌روز بودن است. یک طراح لباس در وهله اول هنرمندی است که ایده‌ها و باورهایش را در قالب پوشاک و اکسسوری برای شکل بخشیدن به فرهنگی خاص ارائه می‌کند. طراحان لباس در صورتی که خلاقیت و به‌روز بودن را سرلوحه کار خود قرار بدهند می‌توانند از درآمد و جایگاه اجتماعی خوبی بهره‌مند شده و بر جامعه اطراف خود اثرگذار باشند.
تغییرات تکنولوژی حتی روی دنیای مد هم تاثیر گذاشته به نظرم اکادمی های مطرح طراحی لباس مثل ساعت مد باید برن به سمت اداپت شدن با تکونولوژی و استفاده از قلم نوری و مهارت های طراحی با ایلاستریتور خیلی جدی تر تقویت بشه تا طراحی های سنتی با قلم