به طور کلی، اینورتر به دستگاهی گفته میشود که برق DC را به AC تبدیل میکند. اینورترها وظیفه کنترل سرعت یا به عبارتی گشتاور موتورهای الکتریکی را بر عهده دارند. به همین دلیل، امروزه در صنایع مختلف از آنها استفاده میشود. اینورترها تحت عنوان درایوها هم شناخته شدهاند و به دو گروه اصلی اینورتر سه فاز و اینورتر تک فاز تقسیم بندی می شوند. در این مطلب با اینورتر تک فاز و اینورتر خطی آشنا میشویم و در ادامه نحوه عملکرد هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
اینورتر خطی چیست؟
فهرست سرفصل ها
امروزه استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته در بازار لوازم خانگی بسیار رواج پیدا کرده و حرف اول را میزند. یکی از این فناوریهای پرطرفدار لوازم خانگی موتور اینورتر خطی یا به طور کلی اینورتر خطی است. این تکنولوژی تحت عنوان موتور خطی نیز شناخته میشود. در رابطه با کاربرد این اینورترها باید گفت که کمپرسورهای معمولی لوازم خانگی معمولا یا خاموش یا اینکه روشن بوده و با حداکثر توان کار میکنند. در بیشتر مواقع نیز موتور اینورتر برای تنظیم شرایط خود با موقعیتهای کاربری مختلف به صورت پیاپی روشن و خاموش میشود.
یخچال به عنوان یکی از لوازم خانگی با مصرف برق بالا یکی از شناخته شدهترین وسیلههایی است که از تکنولوژی اینورتر خطی در آن استفاده میشود. در یخچالهای قدیمی کمپرسورهای معمولی مصرف برق فوق العاده بالایی داشتند و به همین دلیل تولیدکنندگان با روی آوردن به فناوریهای جدید به دنبال افزایش کیفیت محصول و پایین آوردن انرژی مصرفی لوازم خانگی، موتور اینورتر خطی را معرفی نمودند. موتور اینورتر خطی نوعی کمپرسور گاز است که پیستونی در آن برای فشردهسازی و به حداقل رساندن تلفات انرژی تعبیه میشود و پیستون به این منظور در امتداد یک مسیر خطی حرکت میکند. پمپ بادی که از تکنولوژی اینورتر برخوردار است، همچون شتاب دهنده ماشین عمل میکند.
علاوه بر این، موتور اینورتر خطی در زمانهای مختلف با سرعت موتور قابلیت صرفه جویی در مصرف برق یخچال را تا ۴۰ درصد دارد. همچنین اینورتر خطی برخلاف کمپرسور معمولی، حتی در صورت رسیدن دما به درجهای ثابت، باز هم خاموش نمیشود. به این صورت، در ماههای گرم فصل تابستان که وسیله مورد نظر نسبت به سایر فصلهای سال به سرمای بیشتری نیاز دارد، کمپرسور خطی با حداکثر توان خود کار میکند تا سرمای موردنیاز را تأمین کند و در نتیجه برق بیشتری را مصرف میکند. این در حالی است که در فصلهای سردتر سال سرمای موردنیاز کمتر میشود و در این شرایط کمپرسور بر خلاف فصل تابستان از قدرت و برق کمتری استفاده میکند. این موضوع از جمله بارزترین تفاوتهای موتور معمولی یخچالهای قدیمی و موتور اینورتر خطی نیز محسوب میشود. با توجه به آن چه مطرح شد، از جمله مهمترین مزایای استفاده از موتور اینورتر خطی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- كاهش انرژی مصرفی
- تنظیم كننده سرعت موتور (كنترل دور)
- ایجاد سرعتی بیشتر از سرعت نامی موتور
- جلوگیری از گرم كردن و در نهایت سوختن موتور
- تغییر دهنده جهت دور به راحتی و بدون نیاز به كنتاكتور
- امكان كار موتور در شرایط تغییر ولتاژ ورودی
- روشن و خاموش نمودن موتور بدون نیاز به قطع و وصل برق اصلی
- حفاظت موتور در مقابل افزایش ولتاژ و جلوگیری از آسیب دیدن آن
اینورتر تک فاز چیست؟
اینورتر تک فاز به نوعی مبدل جریان برق گفته میشود که برق ورودی به آن تک فاز بوده و خرجی آن میتواند برق تک فاز یا سه فاز باشد. اینورتر تکفاز در نوع اول (ورودی و خروجی هر دو تک فاز) به موتور الکتریکی تک فاز متصل میشود. در این مورد اینورتر تک فاز برای کنترل دور، کاهش جریان راه اندازی و محافظت در برابر اضافه ولتاژ به کار گرفته میشود. در نوع دوم اینورتر تک فاز (با ورودی تک فاز و خروجی سه فاز) برای راه اندازی موتورهای سه فاز به کار میرود. اینورتر تکفاز معمولا برای شرایطی مفید است که انشعاب برق سه فاز در دسترس نداریم؛ اما موتوری که در اختیار داریم، سه فاز است. برای مثال، استفاده از اینورتر تک فاز به سه فاز در برخی پمپهای انتقال آب آتش نشانی، کارواش و آبیاری مزارع کشاورزی بسیار رایج است.
از جمله دیگر کاربردهای اینورتر تک فاز میتوان استفاده در الکتروموتورها و پنلهای خورشیدی، مصارف خانگی، جریان برق شهری و غیره را نام برد. به علاوه، اینورترهای تکفاز برای کاهش ولتاژ و فرکانس نیز مورد استفاده قرار میگیرند. اینورترهای آسانسوری تک فاز معمولا قیمت بسیار مناسبی داشته و به همین دلیل از کارایی بالایی نیز برخوردار هستند؛ اما در بیشتر موارد از آنها برای مصارف خانگی و کوچک استفاده میشود.
با توجه به آن چه مطرح شد، میتوان گفت که اینورترهای تکفاز جریان را از یک سیم هادی و یک سیم خنثی عبور میدهند و قادر به تنظیم سرعت موتور میباشند که این کار را با تغییر فرکانس ولتاژ انجام میدهند. همچنین این اینورتر میتواند جهت چرخش موتور را هم تغییر دهد و برای انجام این کار به تجهیزات جانبی نیاز ندارد. موتور الکتریکی نیز با استفاده از اینورتر میتواند بدون قطع و وصل شدن از منبع اصلی خاموش یا روشن شود که در نتیجه این امر عمر تجهیزات داخلی الکتروموتور افزایش یافته و استهلاک کمتری را خواهند داشت. در این مطلب به بررسی مفهوم اینورتر تکفاز و اینورتر خطی پرداختیم و دیدیم که هر یک چگونه کار میکنند و چه کاربردهایی در زندگی روزمره ممکن است داشته باشند. اگر شما نیز در زمینه کار با این اینورترها تجربه یا نظری دارید، آن را با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید.