فشار خون به مقدار فشاری گفته میشود که توسط خون در جریان، به دیواره رگها وارد میشود و از علائم حیاتی افراد به شمار میرود. فشار خون به وسیله دستگاهی به نام فشار سنج مورد بررسی و ارزیابی واقع میشود. فشار سنج، دارای انواع و اقسام مختلفی است. به طور کلی دستگاه فشارسنج به 2 روش کلی فشار خون را اندازه میگیرند. این روشها عبارتند از روشهای شنیداری و روشهای دیجیتالی.
روشهای سنجش فشار شنیداری خود شامل دستگاه فشار سنج جیوهای و دستگاه فشار سنج عقربهای هستند. روشهای فشار سنج دیجیتالی هم شامل دستگاه فشار سنج نمایشگر دیجیتالی بازویی، دستگاه فشار سنج نمایشگر دیجیتالی مچی و انگشتی هستند. سه نوع از فشار سنج در ایران بیشترین کاربرد را دارند که عبارتند از دستگاه سنجش فشار جیوهای، دستگاه فشارسنج عقربهای و دستگاه فشار سنج دیجیتالی.
در ادامه مقاله حاضر، سعی داریم به معرفی انواع فشار سنج بپردازیم.
انواع فشار سنج
فهرست سرفصل ها
1- دستگاه فشار سنج جیوهای
فشار سنج جیوهای یکی از مهمترین ابزار استاندارد در اندازه گیری فشار خون به شمار میرود. برای استفاده از این دستگاه و در موقع خواندن فشار خون، باید به اعدادی که در دو طرف ستون جیوه ارائه شده است دقت شود. استفاده از این دستگاه در سنجش فشار خون، امروزه کاهش بسیاری یافته است چرا که جیوه، مادهای سمی است که میتواند محیط را آلوده کند.
2- دستگاه فشار سنج عقربهای
دستگاه فشار سنج عقربهای، وسیلهای فنر دار است که میتواند با استفاده از فشار هوا، عقربهای را روی صفحه درجه بندی شدهای حرکت دهد. هر یک از درجههای مشخص شده این نوع از فشار سنجها، نشان دهنده یک میلیمتر جیوه است. دستگاه فشار سنج عقربهای نسبت به دستگاه فشار سنج جیوهای حمل و نقل بسیار آسانتری دارد و از نظر قیمت نیز نسبت به آن نوع از فشارسنجها، ارزانتر است.
به طور کلی فشار سنجهای جیوهای نسبت به حرکت و جابه جایی، بسیار حساس هستند و احتمال شکستن لوله شیشهای این فشار سنجها و نشت جیوه وجود دارد. بنابراین دستگاههای فشار سنج عقربهای امنیت بیشتری هم در هنگام حمل و نقل، دارند. اما از طرف دیگر فشار سنجهای جیوهای از نظر عملکرد، دقت بیشتری نسبت به فشار سنجهای عقربهای دارند.
نکته قابل ذکر در به کارگیری فشار سنجهای جیوهای و عقربهای این است که این دو نوع فشار سنج برای افرادی که دارای نوعی نقص شنوایی هستند مناسب نیستند. چرا که لازم است از طریق گوشی به صدای ضربان قلب گوش کنند.
3- دستگاه فشار سنج دیجیتالی
دستگاه فشار سنج دیجیتالی به طور کلی از دو بخش تشکیل شده است. این نوع دستگاه سنجش فشار، شامل یک مانیتور و یک کاف یا بازوبند است.
طریقه عملکرد این دستگاهها به این ترتیب است که کاف، با هوا پر میشود و پس از باز شدن به بازوی فرد گیرنده فشار، فشار وارد میکند. لایه بیرونی این بازوبند دارای چسب است که در محل خودش بسته و محکم میشود. وقتی باد کاف خالی میشود ضربان قلب و جریان خون به طور خودکار توسط دستگاه فشار سنج دیجیتالی اندازه گیری میشوند که به علت تغییر در حرکت خون در شریان هستند. به طور کلی مانیتورهای دیجیتالی که بر روی بازوی فرد بسته میشوند عملکرد دقیقتری را در سنجش فشار نشان میدهند.
به طور کلی دستگاههای فشار سنج دیجیتالی در سه نوع در بازار جود هستند. این سه نوع فشار سنجهای دیجیتالی مچی و فشار سنجهای دیجیتالی بازویی و دستگاه فشار سنج دیجیتالی انگشتی نام دارند. از میان این سه نوع فشار سنج، دستگاههای فشار سنج بازویی دارای اطمینان بیشتری هستند.
انواع فشار سنج دیجیتالی
1- دستگاه فشار سنج دیجیتالی مچی
دستگاه فشار سنج دیجیتالی مچی به طور کاملا اتوماتیک کار میکند. مچ بند به نحوی کاملا اتوماتیک پمپ میشود و سپس هوای درون آن تخلیه میگردد. البته در بعضی از طرحها و ساختهای دستگاه فشار سنج مچی، یک عدد مچ بند فشرده هم به همراه دستگاه، ارائه میگردد که شبیه به ساعت مچی است. دستگاههای فشار سنج مچی اگر به درستی مورد استفاده فشار گیرنده، قرار بگیرند نتایجی اطمینان بخش نیز خواهند داشت.
2- دستگاه فشار سنج دیجیتالی بازویی
دستگاه فشار سنج بازویی از نظر عملکرد به نوع مچی آن، شباهت دارد. تنها تفاوت این دستگاه با نوع مچی در این است که فشار سنج بازویی، 2 سانتی متر بالاتر از آرنج قرار داده میشود. از طرف دیگر در هنگام گرفتن فشار با دستگاه فشار سنج بازویی باید دست کاملا صاف قرار بگیرد و مچ دست نیز بسته نباشد تا نتیجه به دست آمده دقیقتر باشد.
3- دستگاه فشار سنج دیجیتالی انگشتی
یکی دیگر از انواع دستگاههای فشار سنج دیجیتالی نوع انگشتی این ابزار هستند. این دسته از فشار سنجهای دیجیتالی، اندازه گیری فشار را از طریق انگشت سبابه انجام میدهند و به طور معمول نیز نتایج اطمینان بخشی ندارند. اشتباه عملکرد این دستگاهها از اینجا ناشی میشود که فرد گیرنده فشار باید به نکاتی در این حین توجه کند که از جمله این نکات میتوان موارد زیر را نام برد.
هنگام سنجش فشار با این دستگاه باید انگشت سبابه حتما در ارتفاعی هم سطح با قلب فرد گیرنده فشار، قرار بگیرد تا نتیجه آن صحیح باشد. همچنین ممکن است در مواردی شریانهای کوچک انگشت به دلیل عواملی مانند سرد بودن دست، منقبض شده باشد و فشار خون را پایینتر از حد معمول آن، نشان دهد، بنابراین نتیجه را به درستی اعلام نکند.
فشار سنج ایزی لایف
ایزی لایف یکی از شرکتهای عرضه کننده انواع لوازم پزشکی و از جمله انواع دستگاه فشار سنج در ایران است. انواع مختلف دستگاههای فشار سنج دیجیتالی، عقربهای، جیوهای، بازویی و مچی به همراه گارانتی معتبر در این شرکت، ارائه میگردد.
منبع: طب ست – TebSet