جرثقیل سقفی نوعی سازه است که از یک پل یا دو پل که بصورت موازی قرار دارند، تشکیل شده است. این سازه به صورت افقی در طول سالن حرکت می کند ، اما حرکت افقی آن در شش جهت بالا ، پایین ، چپ ، راست ، جلو و عقب می باشد.
از این جرثقیل برای حمل و جابجایی بار و یا برای تعمیر تجهیزات سنگین استفاده می شود. سازنده جرثقیل سقفی ، لازم است استانداردهای این کار را بطور کامل رعایت نماید.
معرفی و بررسی جرثقیل سقفی
فهرست سرفصل ها
جرثقیل چیست؟
نوعی وسیله است که برای جا به جایی اجسام دارای وزن سنگین استفاده می شود .
این سازه برای اولین بار در مصر باستان استفاده شد و مصریان باستان از آن برای جابجایی سنگ های بزرگی که برای ساختن اهرام ثلاثه مصر نیاز بود ، استفاده کردند.
اما در آن زمان شکل جرثقیل با جرثقیل های امروزی متفاوت بود و این سازه در آن زمان از طناب، قرقره و قلاب تشکیل شده بود و برای تکان دادن آن از نیروی دست انسان یا حیوانات استفاده می شد.
جرثقیل ها در طول زمان و با پیشرفت علم تغییر کرده تا امروزه به صورت این سازه ها در آمده اند. امروزه از این سازه ها برای جابجایی اجسام سنگین ، تامین نیاز کارخانه ها برای جابجایی خط تولید و غیره استفاده می شود.
انواع جرثقیل سقفی
به طور کلی جرثقیل های سقفی دارای چهار نوع می باشند که این طبقه بندی بر حسب شکل ، نوع کارکرد، مکانیزم عمل و نیروی بالا برنده آنها که ممکن است به صورت دستی ، برقی یا پنوماتیکی باشد انجام گرفته است و شامل موارد زیر است:
– جرثقیل سقفی تک پل
دارای ظرفیت ۵ الی ۵۰ تن هستند اما برای بالا بردن ضریب ایمنی و کاهش فرسایش جرثقیل درطول زمان ابتدا لازم است وزن بار مورد نظری که قرار است با آن جابجا شود را بدانید تا بتوانید جرثقیل را با ظرفیت و تناژهای بالا تر انتخاب کنید.
استفاده از این سازه ها در سالن هایی که دهانه آنها کمتر از ۲۵ متر بوده و همچنین بارهایی با ظرفیت کمتر از ۲۰ تن انجام می شود.
– جرثقیل سقفی دو پل
این نوع سازه ها می توانند بیش از ۵۰ تن بار را جابجا کنند و از این نوع جرثقیل ها بیشتر در سوله و کارگاه های سربسته برای جابجایی بارهایی که دارای دهانه بالاتر از ۲۵ متر می باشند و طول و عرض زیادی دارند ، استفاده می‌شود.
یکی از مزیت‌های جرثقیل های دوپل این است که می توان در امتداد پل ، راهروی تعمیراتی و همراه هندریل نصب نمود.
– جرثقیل های سقفی آویز
این جرثقیل ها دارای دو نوع می باشند که شامل آویزهای دارای شفت و آویزهایی که متصل به محل تعبیه هستند و با نام هوک شناخته می شوند، هستند.
در این نوع جرثقیل ها حرکت کالسکه و کلگی به صورت آویز است. این نوع ازجرثقیل ها دارای قیمت کمی بوده و فضای کمی را اشغال می کنند ، همچنین می‌توانند در مسیرهای منحنی حرکت کرده و یک تا دو تن بار را حمل کنند.
– سقفی مونوریل
مونوریل ها نوع دیگری از جرثقیل های سقفی می باشند.
مزایا و محدودیت های این نوع سازه ها چیست؟
جرثقیل های سقفی به دلیل هزینه های نگهداری و تعمیر کمی که دارند نظر اقتصادی مقرون به صرفه می باشند.
این سازه ها می توانند به تمامی نقاط تحت پوشش به صورت مستقل دسترسی داشته باشند.
مصرف انرژی در جرثقیل های سقفی بسیار کم و ناچیز است.
استفاده از این سازه برای جابجایی و حمل بارهای سنگین ایمن بوده و برای کار با این سازه، نیاز به مهارت خاصی نیست.
اجزای مکانیکی این نوع جرثقیل ها چیست ؟
-
راهبر طولی
راهبر طولی به صورت تک پل و جفت پل و مطابق با ظرفیت و دهانه سازه ساخته می شوند ، بطور کلی طول راهبرها به دهانه ، ظرفیت، ارتفاع ، سرعت حرکت طولی و تک پل یا جفت پل بودن جرثقیل سقفی بستگی دارد و شامل قطعات زیر می باشند :
– قوطی مستطیلی
این قسمت از ناودانی ، پروفیل و ورق جوشکاری ساخته می شود و دارای چرخ هایی با قطر ۱۶۰ و ۵۰۰ میلی متر می باشد که جنس آن ها از چدن آلیاژی با گرافیت کروی بوده و با نام صنعتی 70GGG شناخته می شوند . این چرخ ها نسبت به سایش مقاوم بوده و دارای حرکت مناسبی با صدای خیلی کم هستند.
راهبر طولی همچنین دارای پیچ هایی برای اتصال پل است که مقاومت زیادی دارند.
حرکت طولی راهبر توسط موتور گیربکس انجام می شود.
مهار ضربه در انتهای راه بر طولی توسط ضربه گیر که دارای قابلیت الاستیسیته بالا است، انجام می‌گیرد . این ضربه گیرها در انتهای راهبر طولی بسته می شوند.
-
کالسکه حرکت عرضی
جهت حرکت عرضی وینچ بالابر جفت پل باید بر روی آن سوار شود . گیربوکس نیروی موتور محرکه آن را تامین نموده و ظرفیت و ارتفاع وینچ بالابر ابعاد و توان کالسکه را مشخص می کند.
-
وینچ جرثقیل سقفی
این بالابر ها به دو دسته بکسلی و زنجیری تقسیم بندی می شوند . هنگامی وزن بار پایین و کمتر از ۲ تن می باشد استفاده از جرثقیل های زنجیری کاربرد زیادی دارد ،زیرا این نوع جرثقیل ها حجم و وزن کمی دارند . اما برای حمل و جابجایی بار با ظرفیت بالا استفاده از وینچ های بکسلی کاربرد دارند .
-
قلاب
مهمترین قطعه در جرثقیل سقفی قلاب است که توسط آن بلند کردن اجسام سنگین که توسط نیروی انسانی قابل جابجا شدن نیستند ، انجام می شود .
به عبارت دیگر قلاب باعث استفاده حداکثر از جرثقیل و سرعت بخشیدن به کارها می شود.
منبع : www. abiscrane.com
آبیس کرین