یک وضعیت بدنی مناسب به لحاظ ساختار اسکلتی، کمترین خستگی و درد عضلانی را نسبت به وقتی که فرد دچار ناهنجاری در ستون فقراتش است، به دنبال دارد. بنابراین رعایت بهداشت حرکتی و درمان ناهنجاری های قامتی با حرکات اصلاحی و ورزش برای کسانی که در این زمینه مشکل دارند، ضروری است، چرا که از دردهای مزمن عضلات گرفته تا تنگی نفس، می‌تواند از عوارض یک وضعیت نامناسب اسکلتی باشد. در ادامه چند مورد ناهنجاری قامتی شایع را برای‌تان توضیح می‌دهیم.

گودی کمر

یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌ها در ستون فقرات، گودی کمر است که نام علمی آن لوردوز است. دلیل نام گذاری این عارضه به خاطرشباهت این انحنای کمر به نمای ظاهری لوردهای انگلیسی در حالت ایستادن است، به همین خاطر اصطلاح لوردوز برای این اختلال انتخاب شده است.

اگر در آیینه به صور نیم رخ به قوس‌های ستون فقرات‌تان نگاه کنید، 3 انحنا وجود دارد، یکی در ناحیه گردن، یکی درپشت و یکی در کمر، اگر این انحنا در ناحیه کمر، زیاد از حد باشد، یعنی دچار گودی کمر هستیم.

انواع ناهنجاری های قامتی در بالا تنه
انواع ناهنجاری های قامتی در بالا تنه

چگونه گودی کمر را تشخیص دهیم؟

کافیست که به یک دیوار صاف تکیه بدید، به نحوی که پاشنه، باسن؛ کتف و پشت سر با دیوار تماس داشته باشند، سپس در این حالت به آرامی دست را فضای بین دیوار و کمر عبور بدهید یا فرد دیگری برایتان انجام دهد. اگر دست به راحتی از این فضا عبور کرد، یعنی دچار گودی کمر هستید.

درمان گودی کمر چگونه است؟

برای درمان گودی کمر دو نکته حائز اهمیت است. اول رعایت بهداشت حرکتی است، یعنی نحوه خوابیدن، نشستن و راه رفتن ما، که باید کاملا صحیح و درست باشد، مورد دوم حرکات اصلاحی برای این عارضه است، که می‌تواند شامل کشش و تقویت عضلات ضعیف و قوی باشد، چرا که بالانس اعمال نیرو بر عضلات یک ناحیه باید به صورت مساوی رعایت شود.

ناهنجاری پشت گرد یا کیفوز

اگر انحنای ناحیه‌ی فوقانی پشت بیش از حد طبیعی باشد، فرد را دچار پشت گرد یا کیفوز می‌کند، این عارضه گوژپشتی هم نامیده می‌شود و می‌تواند هم اکتسابی باشد و هم مادرزادی.

عوارض ناهنجاری کیفوز

کسانی که دچار این ناهنجاری هستند، معمولا از درد و کشیدگی عضلات پشت خود شاکی هستند. همچنین کوفتگی و احساس خستگی در قسمت عضلات پشتی و حتی قفسه سینه خصوصا در هنگام فعالیت از دیگر عوارض آن است و مورد بعدی به دلیل افزایش قوس در ناحیه بالایی پشت، شانه‌ها چرخش رو به جلو داشته و گردن و سر رو به جلو می‌آیند. حتی شکم نیز تا حدی افتادگی پیدا می‌کند.

پیشگیری و درمان

برای پیشگیری از این ناهنجاری رعایت بهداشت حرکتی و همچنین قوی بودن عضلات ناحیه پشت و ستون فقرات اهمیت دارد. چنانچه این ناهنجاری خفیف باشد به راحتی قابل درمان است اما اگر شدید شود، ممکن است نیاز به بررسی تخصصی توسط پزشک داشته باشد.

حرکات اصلاحی برای درمان این ناهنجاری به این صورت است که عضلات حماتیت کننده ستون فقرات را تقویت و همچنین چون عضلات سینه ای در این عارضه کوتاه و منقبض می‌شوند باید مورد کشش و تقویت قرار گیرند و در کنار آن عضلات ناحیه ی خلفی پشت که شامل ذوزنقه، متوازی الاضلاع و راست کننده های ستون فقرات هستند، تقویت شود.

اسکولیوز چیست؟

اسکولیوز یعنی انحراف طرفی ستون مهره‌ها. به عبارت دیگر هنگامی که از روبرو به ستون فقرات یه فرد سالم نگاه کنیم ستون مهره مستقیم و در امتداد یک خط عمودی است. اما هر وقت این خط دچار خمیدگی به یک یا هر دو سمت ‌شود به آن مشکل اسکولیوز می‌گویند. به طور کلی انحنای بیشتر از ۱۰ درجه غیر طبیعی است.

اسکولیوز به طور ناگهانی پیش نمی‌آید، بلکه قبل یا در خلال بلوغ  بسیار مورد توجه است، یعنی زمانی که فرد در دوه جهش رشد است، در میان خانم ها نیز این هاهنجاری شایع تر است.

عوارض اسکولیوز

به طور کلی اسکولیوز باعث درد در ناحیه پشت، اختلال در عملکرد قلب و ریه، اختلالات عصبی، مشکل در راه رفتن، کاهش تحرک ستون فقرات و …. را به دنبال دارد.

درمان اسکولیوز

برای درمان اسکولیوز حرکات ورزشی بر پایه تمرینات قدرتی، استقامتی، کششی و تنفسی است، این تمرینات بهتر است زیر نظر متخصص و یا پزشک فیزیوتراپ انجام شود.

افتادگی شانه

اگر در حالت طبیعی به وضعیت شانه‌ نگاه کنیم، باهم قرینه هستند، اما وقتی یکی از آن‌ها از حالت قرینه خارج شود و یا حتی هر دوی آن‌ها افتادگی پیدا کنند، عارضه افتادگی شانه ایجاد شده است. علت آن نیز می‌تواند ناشی از عدم رعایت بهداشت حرکتی مثل غلط راه رفتن (طولانی) فعالیت زیاد با یک طرف بدن مثل ورزش بدمینتون که طرف دیگر بدن نادیده گرفته شود و یا حمل بار با یک طرف بدن باعث افتاگی شانه می‌شود.

عوارض افتادگی شانه

افتادگی شانه می‌تواند باعث خارج شدن شانه از وضعیت عادی، درد در اطراف گردن و شانه، ضعیف شدن عضلات اطراف کتف، کاهش تحرک مفصل و حتی کاهش عملکرد قلب و ریه شود.

درمان افتادگی شانه چگونه است؟

برای درمان افتادگی شانه اول رعایت بهداشت حرکتی باید مورد توجه قرار بگیرد، سعی کنید از یک طرف بدن فقط استفاده نکنید، حرکات کششی و تقویتی برای عضلات شانه و پشت انجام شود. البته تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی برای درمان افتادگی شانه نیز به صورت تخصصی روی رفع این ناهنجاری نقش دارند.