رایج ترین دلایل اختلالات گوارشی و روش های درمان

اختلالات گوارشی، اختلال عملکردی هستند که ضایعه شناخته شده ای ندارند، اما عملکرد سیستم گوارشی را با مشکل روبه رو می کنند و انواع مختلفی دارند .

برخی از رایج ترین اختلالات گوارشی عبارتند از :

اختلالات گوارشی معده:

از دست دادن اشتها، تهوع، سوزش سر دل و آروغ زدن که اغلب با نام سوء هاضمه شناخته می شود

اختلالات گوارشی روده:

نفخ، گاز روده و… که مشکلاتی رایجی می باشند.
اختلالات گوارشی، با احساسات سنگین شدن یا باد کردن همراه با آروغ زدن و یا درد بالای ناف، که در طول یا بعد از غذا رخ می دهد ، در حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد در بزرگسالان دیده می شود.

هضم چیست ؟

هضم، پروتئین بیولوژیکی است که در آن غذاها تجزیه می‌شوند، و به مواد مغذی قابل جذب تبدیل می‌شوند، سپس از دیواره روده عبور می کنند تا وارد جریان خون شوند.
گوارش در دهان آغاز می‌شود، جایی که غذا خرد شده و با بزاق، مخلوط می شوند، سپس خرد شدن در معده ادامه می یابد که باعث می‌شود،شیره ای اسیدی، را ترشح کند.معده، چند ساعت به خرد کردن غذا ادامه می‌دهد.

در خروج از معده غذاهای هضم شده همچنان در روده توسط شیره های گوارشی از لوزالمعده و کیسه صفرا عبور می کنند سپس مواد مغذی از پوشش روده عبور کرده و برای استفاده بدن جذب می شوند. آنچه که جذب نشده است به سلول های مرده دیوار روده اضافه شده توسط روده بزرگ دفع می‌شود.

علل ایجاد اختلالات گوارشی

رژیم غذایی نامناسب یا احتمالاً پرخوری، علت اصلی ناراحتی های گوارشی می باشد. برای برخی افراد خوردن غذاهای چرب، شیرین، تند، نوشیدنی های الکلی و غیر الکلی، قهوه سیستم گوارش را تحریک می‌کند و باعث درد می‌شود. یک وعده غذایی که بیش از حد غنی است می تواند اختلالات گوارشی یا سوء هاضمه را ایجاد کند.

علائم اختلالات گوارشی متفاوت اند:

• احساس باد کردن که اغلب به دلیل مصرف بیش از حد غذا یا غذای بسیار چرب که باعث کاهش هضم میشود، ایجاد می شود.
• سوزش سر دل
• ریفلاکس معده به مری
• درد شکم
•  آروغ زدن ، که پس از وعده غذایی عادی است و شامل خروج هوا از قسمت فوقانی معده است که به طور مستقیم با مصرف هوا با غذا ارتباط دارد.

اما آروغ زدن می تواند با عوامل زیر نیز در ارتباط باشد:

مصرف بیش از حد هوا می‌تواند باعث سوزش معده شود.
نوشیدن نوشابه های گازدار، باعث آزاد شدن مقدار زیادی دی اکسید کربن می‌شوند.

جویدن آدامس

با این حال آروغ زدن ممکن است، مربوط به آسیب های مخاط معده یا مری( ازوفاژیت، ورم معده، زخم معده) باشد، و باید توسط یک پزشک متخصص توسط آندوسکوپی بررسی شود.

– سوزش سردل و درد در جناغ سینه که علامت اصلی ریفلاکس معده به مری می باشد.
– درد شکمی می تواند به خاطر پرخوری ایجاد شود، اما باید از نظر زخم معده نیز بررسی شود. این زخم، بر روی پوشش معده یا دوازدهه می باشد، که باعث درد و گرفتگی شکمی در فاصله ای از وعده های غذایی می شود.

سایر علت های شایع اختلالات گوارشی

هنگامی که علائم به طور ناگهانی رخ می‌دهند، و توسط ناخوشی عمومی همراه هستند، محتمل‌ترین علت عفونت گوارشی یا مسمومیت غذایی می باشد، که گاستروانتریت نامیده می شود.
علائم آن شامل: تهوع، استفراغ و اسهال می‌باشد. اختلالات مکرر، باید توسط یک متخصص گوارش به منظور تشخیص عارضه اسهال یا سایر علل های پزشکی و جراحی مانند آپاندیسیت بررسی شوند.
– بسیاری از داروها از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، آسپیرین یا داروهای مسکن (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) می‌توانند درد معده، اسهال یا یبوست ایجاد کنند.
اضطراب و استرس عواملی هستند که گاهی به اندازه کافی باعث اختلالات گوارشی می‌شوند.

چه زمانی برای اختلالات گوارشی باید با پزشک مشورت کرد؟

اگرچه اختلالات گوارشی اغلب بی ضرر هستند، برخی از علائم هشدار دهنده باید سریعاً توسط پزشک بررسی شوند که عبارتند از:

1. ظهور وحشیانه اختلالات گوارشی بدون توضیح آشکار
2.  درد شدید شکم
3. ادامه دار بودن نشانه ها
4.  اگر علائم در هنگام بازگشت از سفر رخ می دهد.
5.  اگر علائم بعد از مصرف یک داروی جدید ایجاد می شود.
6.  مشکلات بلعیدن یا درد در هنگام بلع
7.  تهوع و استفراغ ناشی از عدم تحمل غذا
8. – از دست دادن وزن

نشانه های جدی تر مشکلات گوارشی شامل:

• وجود خون در استفراغ و مدفوع
•  تب
•  زردی یا زرد شدن رنگ سفیدی چشم
• از دست دادن آب بدن ( ادرار کردن غیر معمول، خشکی دهان، گرفتگی و…

علائم اختلالات گوارشی:

1. تصور سخت بودن هضم، درد بالای شکم همراه با حالت تهوع و باد کردگی
2.  از دست دادن اشتها نیز رخ دهد.
3.  درد متغیر در محل های مختلف شکم (مری، معده، روده)
4. نفخ
5.  گاز روده
6.  یبوست یا اسهال

چه افرادی در معرض خطر اختلالات گوارشی قرار دارند؟

همه افراد میتوانند، گاه به گاه دچار اختلالات گوارشی شوند، اما برخی از افراد در معرض خطر بیشتری قرار دارند:
زنان باردار، به دلیل اینکه رحم بر روی روده و معده فشار می آورد، اغلب باعث یبوست و سوزش سردل می شود.
افرادی که از اضطراب یا افسردگی رنج می‌برند. اگرچه مشکلات گوارشی تنها به دلیل روانی نیست، اما مطالعات مختلفی نشان داده که افراد مبتلا به افسردگی بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات گوارشی بوده‌اند.
افراد مبتلا به بیماری های مزمن دیگر، مانند دیابت نوع ۲ ، کم‌کاری تیروئید یا میگرن اغلب از اختلالات گوارشی رنج می‌برند.
افرادی که دارای اضافه وزن هستند.

عوامل خطر اختلالات گوارشی

• یک رژیم غذایی نا متعادل( استفاده کم از میوه ها و سبزیجات، وعده های سریع و ناسازگارو…)
•  شیوه زندگی ناسالم
• مصرف بیش از حد الکل
• سیگار کشیدن، که اختلالات گوارشی عملکردی را تشدید میکند.
• مصرف بیش از حد قهوه، شکلات، چای و…
• اضافه وزن

درمان های پزشکی اختلالات گوارشی عملکردی درمان

اختلالات گوارشی، آشکارا بستگی به علت آن دارد. به طور کلی این اختلالات موقت هستند و نیاز به درمان ندارند در چند روز خودشان ناپدید می شوند.
در صورت اختلالات گوارشی مداوم یا غیر معمول، قبل از استفاده از دارو بهتر است با پزشک مشورت کنید.
درمان اختلالات عملکرد معده
در صورت گرفتگی معده ناشی از انقباضات مکرر، ضد اسپاسم ها مانند (دی سیکلومین هیدروکلراید یا بنتیلول ها، spasfon، Duspataline، phloroglucinol ) می توانند درد را کاهش دهند.
در مقابل حالت تهوع و تنبلی معده ، داروهای محرک مانند متوکلوپرامید و Maxeran یا دومپریدون می توانند استفاده شوند.
برخی از اختلالات گوارشی گاهی اوقات می توانند با دوزهای پایین داروهای ضد افسردگی مانند دز پارمین، تسکین یابند.این داروها، احتمالاً بر سیستم عصبی گوارش اثر می‌گذارند.

تهیه و انتشار : جابری/ باعلم