همه ما در یک خانواده متولد می شویم. خانواه ای که ما در آن متولد می شویم بر همه ابعاد زندگی ما از اولین لحظه تولد تا آخرین لحظه تاثیرگذار است. خانواده تاثیر می گذارد که فرد بهتر شود یا بدتر، کلماتی و واژگانی که یاد می گیریم. آداب و رسومی که یاد می گیریم. یاد می گیریم که چگونه عشق بورزیم، و چگونه با دیگران تعامل کنیم. بنابراین بسیار مهم است که وظایف مشاور خانواده خوب و مرکز مشاوره خانواده تشریح شود.
اگر در یک خانواده سالم بزرگ شویم احتمالا تعامل درست با دیگران را یاد خواهیم گرفت، اگر خانواده و رفتار خانواده ناسالم باشد، احتمالا در روابط بین فردی مشکلاتی را خواهیم داشت. اگر در خانواده ناسالم باشد بدبخت نشده ایم، شرایط غیرقابل تغییر نیست! همه خانواده ها در برهه هایی از زمان یکسری چالش ها را تجربه می کند، اما خانواده سالم مجددا کارکرد طبیعی خود را حفظ می کند. خانواده درمانی یا مشاوره خانواده راهی برای بازگشت به یک خانواده سالم با کارکرد سالم است، به طوری که همه اعضای آن به رشد و تعالی و خودشکوفایی برسند.
خانواده درمانی یا مشاوره خانواده چیست؟
فهرست سرفصل ها
خانواده درمانی یا مشاوره خانواده که در مرکز مشاوره خانواده انجام می گیرید، نوعی از درمان است که به موضوع خاص خانواده و تاثیر آن بر رفتار فرد می پردازد. این می تواند کمک به خانواده در یک برهه خاص از زندگی باشد، یا یک انتقال بزرگ و تغییر بزرگ در خانواده باشد و یا می تواند مشکلات رفتاری اعضای خانواده باشد (خانواده درمانی، 2014).
دکتر مایکل هروکو در این زمینه می گوید، مشاوره خانواد، مشکلات افراد را در یک زمینه بزرگتر، یعنی خانواده بررسی می کند، در این رویکرد بدون درک پویایی گروه نمی توان به حل مشکل اقدام کرد. عملکرد خانواده بر بر نحوه شکل گیری مشکلات مراجع تاثیرگذار است، و همچنین بر فعال شدن یا خاموش شدن رفتار اعضای خانواده نیز تاثیر دارد.
مشکلات رفتاری و عاطفی کودکان یکی از دلایل مراجعه خانواده ها به مراکز مشاوره خانواده است، مشکلات کودکان در خلائ و بدون هیچ زمینه ای امکانپذیر نیست! آنها را باید در چارچوب خانواده بررسی کرد (Herkov، 2016). باید خاطرنشان کرد که در اینجا خانواده به معنای هر کس که حامی فرد باشد، است، ممکن است نسبی باشد یا سببی باشد (کینگ، 2017).
متداول ترین روش های خانواده درمانی
بوون تراپی
این نوع از درمان زمانی بهتر است که افراد دوست ندارند که دیگر اعضای خانواده را در درمان و مراجعه به مرکز رمشاوره خانواده درگیر کنند. بوون تراپی بر اساس دو مفهوم اصلی بنا شده است: مثلث (تمایل به صحبت با شخص ثالث) و تمایز (یادگیری واکنش کم عاطفی در روابط عاطفی).
ساختاری
ساختار درمانی بر تنظیم و تقویت خانواده تمرکز دارد تا اطمینان حاصل شود که خانواده چارچوب دقیق دارد و مرزهای مناسبی دارد. در این روش درمانی، درمانگر برای مشاهده، یادگیری و تقویت آنها به سیستم خانواده ملحق می شود.
سیستمی
نوع سیستمی خانواده درمانی به ارتباط ناخودآگاه و معنای پشت پرده و ضمنی رفتارهای اعضای خانواده اشاره دارد. درمانگر در این روش بی طرف و از راه دور است و به اعضای خانواده اجازه می دهد که در مشکلات خانواده عمیق تر شوند.
استراتژیک
این شکل از درمان مختصرتر و ساده تر از سایر روش ها است که درمانگر کارهای خانه را به خانواده اختصاص می دهد.
مشاوران خانواده خوب برای چه چیزی آموزش دیده اند؟
همانطور که نشان دادیم مشاوره خانواده انواع مختلفی دارد، اما گاها ممکن است نیاز باشد تا متخصص نقش های مختلفی را ایفا کند، اما یک متخصص خانواده درمانی باید در موقعیت های مختلف آموزش های لازم را دیده باشد.
درست است که متخصصین مشاوره خانواده رویکرد و روش متفاوتی را پیش می گیرند اما یک مشاور خانواده خوب باید در رفع موارد زیر تجربه داشته باشد:
- مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان
- غم و غصه خوردن
- اضطراب و افسردگی
- مسائل جنسی و گرایشات جنسی اعضای خانواده
- خشونت خانگی
- ناباروری
- تعارضات زناشویی
- سوء مصرف مواد
- درگیری های شخصی در درون زوج یا خانواده
- بیماری غیر منتظره، مرگ، یا بیکاری
- توسعه یا حفظ یک رابطه عاشقانه سالم در هر مرحله
- طلاق یا جدایی؛
برای درمان این موارد و سایر موارد خانوادگی مشاور باید به موراد زیر بپردازد:
- نحوه تعامل افراد در گروه ها را مشاهده کند.
- ارزیابی و حل مشکلات رابطه
- ارزیابی و تشخیص مشکلات روانشناختی در بافت خانواده
- راهنمایی مراجعین در انتقال های مانند طلاق یا مرگ عزیزان
- الگوهای مشکل دار رفتاری اعضای خانواده
- جایگزین کردن رفتار سالم با رفتار ناکارآمد
برای بدست آوردن مهارت های لازم یک مشاوره خانواه باید مدرک کارشناسی مشاوره، روانشناسی یا جامعه شناسی داشته باشد و پس از آن مدرک کارشناسی ارشد مشاوره، مشاوره ازدواج یا مشاوره خانواده دریافت کند. پس از دریافت مدارک لازم متخصص خانواده باید حداقل 2000 تا 4000 ساعت کار باینی تحت نظر متخصص خانواده گذرانده باشد و همچنین مجوزهای لازم از مراجع ذی صلاح سازمان نظام روانشناسی دریافت کند و حتی پس از آن دوره های ضمن خدمت و دانش افزایی را بگذراند.
هدف خانواده درمانی چیست؟
در این رابطه کنفوسیون می گوید:
برای درست کردن جهان باید ملت را اصلاح کرد، برای اصلاح ملت، ابتدا باید خانواده را اصلاح کرد، برای اصلاح خانواده باید زندگی شخصی خود را اصلاح کنیم. ابتدا باید قلبمان را اصلاح کنیم.
هدف از مشاوره خانواده این است که به افراد در بهبود ارتباطات، حل مشکلات خانوادگ ، درک و رسیدگی به چالش های خانوادگی و ایجاد یک محیط سالم در خانه با عملکرد بهتر کمک کند (خانواده درمانی، 2017).
اهداف خانواده درمانی به مشکلات مراجعین بستگی دارد. به عنوان مثال، اهداف مشاوره خانواده ممکن است بر اساس سناریوهای زیر متفاوت باشند:
- یکی از اعضای خانواده از اسکیزوفرنی یا مشکلات روانی شدید رنج می برد: هدف این است که به سایر اعضای خانواده کمک کند تا این اختلال را درک کنند و با تغییرات روانی که ممکن است بیمار متحمل شود، سازگار شوند.
- مشکلاتی که از تفاوت بین نسل ایجاد می شود، مانند زمانی که والدین یک خانه را با مادربزرگ و مادربزرگ و مادربزرگ به اشتراک می گذارند، یا فرزندان توسط مادربزرگ ها و مادربزرگ ها بزرگ می شوند: هدف بهبود ارتباطات و کمک به اعضای خانواده برای تعیین مرزهای سالم است.
- اعضای خانواده که از پیش زمینه های ترکیب نژادی، فرهنگی و مذهبی رنج می می برند: هدف این است که به اعضای خانواده کمک کنیم تا درک خود را از یکدیگر بیشتر کنند و روابط سالم برقرار کنند.
- به نظر می رسد مشکلات بیمار به طور غیرقابل توصیفی با مشکلات سایر اعضای خانواده گره خورده است: در مواردی که مشکل یا مشکلات عمیقاً در مشکلات سایر اعضای خانواده ریشه دارد، هدف از پرداختن به هر یک از موضوعات کمک کننده و حل یا کاهش اثرات این الگوی است. چالش ها و مسائل
مزایای خانواده درمانی در مراکز خانواده درمانی چیست؟
ثابت شده است که در بسیاری از موارد خانواده درمانی بسیار مؤثر است. در خانواده درمانی، خانواده ها می توانند با راهنمایی یک متخصص بهداشت روان در یک محیط امن و کنترل شده، روی مشکلات خود کار کنند.
فواید خانواده درمانی شامل موارد زیر است:
- درک بهتر از مرزهای سالم و الگوهای خانوادگی و پویایی؛
- بهبود ارتباطات؛
- آموزش حل مسئله؛
- همدلی بیشتر؛
- کاهش تضاد و مهارتهای مدیریت بهتر خشم.
به طور خاص، خانواده درمانی می تواند روابط خانوادگی را از طریق موارد زیر بهبود بخشد:
- گرد هم آوردن خانواده پس از یک بحران؛
- ایجاد صداقت بین اعضای خانواده؛
- اعتماد به اعضای خانواده؛
- ایجاد یک محیط خانوادگی حامی.
- کاهش منابع تنش و استرس در خانواده؛
- کمک به اعضای خانواده در بخشش یکدیگر
- حل اختلاف برای اعضای خانواده؛
- بازگرداندن اعضای خانواده ای که منزوی شده اند.
خانواده درمانی مهارت های لازم برای عملکرد سالم خانواده را از جمله ارتباطات ، حل تعارض و حل مسئله را افزایش می دهد. بهبود این مهارت ها همچنین باعث افزایش پتانسیل موفقیت در غلبه بر و رفع مشکلات خانوادگی می شود.
در خانواده درمانی، تمرکز بر تهیه موارد مورد نیاز برای اعضای خانواده برای تسهیل بهبودی است.