درمان “بیماری دوقطبی چیست؟” + علائم+تشخیص+درمان دارویی و گیاهی

 اختلال دوقطبی چیست و بیماری دوقطبی چه علل و علائمی دارد؟

بیماری دوقطبی چیست؟

اختلال دوقطبی که به نام بیماری مانیا یا جنون ادواری یا افسردگی شیدایی نیز شناخته می شود یک بیماری روانی است که در آن شخص نوسانات خلقی تکرار شونده ای را تجربه می کند. اختلال دو قطبی یا افسردگی شیدایی از جمله اختلالات خلقی است که مشخصه آن تبدیل دوره شیدایی و اوج سرخوشی به دوره افسردگی و قعر ناامیدی است.

در واقع افراد مبتلا دچار نوسانات خلقی و رفتاری شدیدی هستند. معمولا این اختلال در سنین نوجوانی اتفاق می افتد و در سنین بالای 40 سال احتمال ابتلا به این اختلال کمتر می شود. این تغییرات در خلق و خو، سبب مختل شدن زندگی روزمره و ارتباطات فرد بیمار می گردد. ممکن است در صورت عدم اقدام برای درمان، فرد رفتارهای خطرناک و تحریک کننده ای بروز دهد.

برخی از بیماران مبتلا به دوقطبی هر دو نوع دوره افسردگی و شیدایی را تجربه می کنند و برخی دیگر، فقط به دوره های مانیا یا شیدایی دچار می شوند. مردان و زنان به یک اندازه در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند. دوره مانیا آنچنان برای فرد مبتلا می تواند خوشایند باشد که مصرف داروهای خود را در دوران افسردگی متوقف کند تا دوباره به حالت شیدایی بازگردد.

مهمترین علائم و نشانه های بیماری دوقطبی چیست؟

• تحریک‌پذیری

شخصی که به اختلال دوقطبی مبتلاست غریبه و خودی برایش فرق نمی‌کند. یک حرکت، یک رفتار، یک انتقاد، بحث یا عدم موافقت با عقاید او باعث ناراحتی او شده حتی رفتار پرخاشگرانه مثل کتک کاری و دعوا راه می‌اندازد.

• رفتار‌های بیش فعالی

گاهی فرد مبتلا به اختلال دوقطبی بسیار فعال است و به فوریت و بدون تفکر تصمیم می‌گیرد. در چنین حالتی که برخاسته از شیدایی این بیماری است، به اصطلاح فرد نمی‎تواند یک‌جا بنشیند و رفتارهای بیش فعالی بروز می‌دهد.

• مبالغه درباره خود

مبتلا به اختلال دوقطبی وقتی شاد و پر از انرژی است، کلی در مورد شخصیت خودش مبالغه می‎کند. او فکر می‌کند دیده نمی‎شود بنابراین سعی می‌کند با یک تصویر خیالی از خود و با گزافه‌گویی بسیار آن را به نمایش بگذارد.

• تغییر سریع موضوع بحث هنگام مکالمه

شخصی که از بیماری اختلال دوقطبی رنج می‌برد ذهن پراکنده‌ای دارد. زمانی مغز فعال و قدرت فرآیند اطلاعات زیاد است، به طوری که فرد ایده‌های خلاقانه جدیدی ارائه می‌کند و به همین دلیل وقتی با این فرد در حال مکالمه هستید متوجه می‌شوید چقدر سریع موضوع و ایده‌های مطرح در مکالمه را عوض می‌کند.

• ولخرجی زیاد

وقتی فرد در حالت روحی شیدایی قرار می‎گیرد رفتارها و تصمیمات اغراق‌ آمیز دارد. عادت‌هایی مثل ولخرجی یا تصمیم‌های نادرست مالی که هیچ منطقی پشت آن نیست از خود بروز می‌دهد. به طوری که شخص ثروتمند می‌تواند تمام دارایی خود را یک‌ شَبه از دست بدهد.

• تکلم سریع ولی کم

در بعضی مواقع از بیان آنچه در ذهنش می‌گذرد عاجز است. نمی‌تواند افکارش را کنترل کند. بنابراین سریع و کوتاه صحبت می‌کند.

• افت و خیز فراوان در حالات روحی

زمانی بسیار فعال و سرحال است که به آن حالت شیدایی یا نیمه جنون می‎گویند و زمانی غم و نومیدی تمام وجودش را فرا می‌گیرد که به آن دوره افسردگی گفته می‌شود. این تضاد اخلاقی می‌تواند چند روز یا چند ماه طول بکشد، ولی به طور مداوم تکرار می‌شود.

راههای تشخیص بیماری دوقطبی چیست؟

علت اختلال دوقطبی مشخص نیست اما محققین معتقدند که مشابه تقریباً همه بیماری‌ها، ناشی از کنش متقابل ژن‌ها و محیط است. منظور از محیط، محیط فیزیکی (مثل غذا، آلاینده‌ها و غیره)، به‌علاوه عوامل روانی، اجتماعی و فرهنگی است. هیچ تست آزمایشگاهی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و علائم آن می‌تواند با سایر اختلالات روانی همپوشانی داشته باشد. به همین دلیل، این اختلال ممکن است تشخیص داده نشود و تحت درمان قرار نگیرد.

علت و عوامل خطرساز بیماری دوقطبی

عواملی که ممکن است ریسک گسترش یک اختلال دوقطبی را افزایش دهند یا به عنوان یک تحریک‌کننده برای اولین دوره این اختلال عمل کنند، شامل این موارد می‌شوند:

• ژنتیک: داشتن بستگان درجه اول مبتلا به اختلال دوقطبی مانند والدین یا خواهر و برادر
• دوره‌هایی از تجربه استرس بسیار زیاد
• مصرف بیش از حد دارو یا الکل
• تغییرات اساسی زندگی از قبیل مرگ کسی که دوستش داریم یا دیگر تجربه‌های شوک آور

درمان بیماری دوقطبی با طب سنتی و داروهای گیاهی

1- شیرین بیان می‌تواند به درمان اختلال دوقطبی در کودکان و بزرگسالان کمک کند چون به عنوان یک داروی ضد افسردگی عمل می کند.همچنین به نظر می‌رسد در تولید هورمون ها اثر گذار باشد.آنهایی که از افسردگی شیدایی رنج می‌برند می‌توانند به طور منظم چای شیرین بیان بنوشند.

2- ناز باتلاقی، یک گیاه مفید برای “درمان اختلال دوقطبی” در کودکان و بزرگسالان است چون در نقش یک محرک خفیف و آرام‌ بخش عمل کرده و همچنین به افزایش و تقویت حافظه و تسکین فشار روانی کمک می کند.

3- ریشه و برگ گیاه بهمن بری، در نقش یک تقویت کننده عصبی عمل می‌ کند تا علایم اختلال دوقطبی برطرف شود، چون می‌تواند به بهبود حافظه شنوایی–کلامی،سرعت عکس‌العمل و شناخت اجتماعی کمک کند.

4- ریشه سنبل الطیب، به خاطر خواص آرام بخشی قوی خود شناخته شده است و می‌تواند سیستم عصبی را آرام کند. اغلب به عنوان داروی جایگزین برای اضطراب، مشکلات خواب و اختلالات خلقی مورد استفاده قرار می گیرد. سنبل الطیب احساس آرامش را افزایش می‌ دهد و تنش‌های عصبی و استرس و اضطراب،بی قراری و تغییرات خلقی ملایم تا متوسط را کاهش می دهد.

5- به طور منظم ماهی‌ های چرب نظیر ماهی تن آلباکور، اسقومری ، قزل آلا،شاه ماهی و ماهی آزاد مصرف کنید که سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند.

6- برای کمک به “درمان اختلال دوقطبی” غذاهای سرشار از منیزیم مانند: اسفناج ، برگ چغندر ، تخم کدو ، تخمه آفتابگردان ، بادام هندی ، سویا و لوبیا را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

7- برای کمک به “درمان اختلال دوقطبی” خوراکی هایی مانند: شیر، تخم مرغ، حبوبات، غلات کامل، سبزیجات دارای برگ سبز و سویا مصرف کنید.

8- مخمر آبجو، یکی از آنتی اکسیدانهای گیاهی است و به درمان افسردگی خفیف تا متوسط کمک می کند. همچنین مواد شیمیایی مغز را تحت تأثیر قرار می دهد.

9- ریشه گل ساعتی، خواص آرام بخشی دارد که می‌تواند اضطراب و تحریک پذیری را در طول حملات جنون اختلال دو قطبی کاهش دهد، همچنین به درمان بی خوابی کمک می کند. اگر چه این گیاه عوارض جانبی ندارد در عین حال ممکن است باعث ناراحتی معده شود. با این وجود بهتر است قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

راهکار‌های درمانی اختلال دو قطبی چیست؟

درمان اختلال دوقطبی به دو شیوه روان درمانی و دارو درمانی اختلال دو قطبی صورت می گیرد. داروهای تثبیت کننده خلق مانند لیتیوم، کاربامازپین، کلونازپام و… در پیشگیری از دوره های شیدایی و درمان موثر است. سیکل دارو درمانی باید حتما تحت نظر یک روان پزشک متخصص صورت گیرد.

نکته:

1- کافئین، قندهای ساده، نمک و چربی‌های اشباع و ترانس، اختلال دوقطبی را تشدید می‌کنند.

2- اثرات جانبی داروهای مصرفی، ورزش ناکافی، عدم مصرف غذاهای سالم، استعمال دخانیات، مصرف کم میوه و سبزی و عدم دسترسی به مراقبت‌های لازم ، خطر بروز بیماری‌های قلبی ـ عروقی در مبتلایان به اختلال دوقطبی را افزایش میدهد.

آیا ازدواج با بیماران دوقطبی امکان پذیر است؟

مشکلات ازدواج و زندگی در کنار افراد مبتلا به اختلال دوقطبی یکی دو مورد نیست. مواجهه با تنوع در رفتارهای آنها برای افراد خانواده می تواند طاقت فرسا باشد و حتی بر نوع رفتارهای آنها نیز تاثیر بگذارد. در دوره شیدایی، خانواده با رفتارهای افراطی، تقاضاهای غیر منطقی و تصمیمات بدون فکر بیمار دست و پنجه نرم می کنند که برخی از آنها می تواند خانواده را با تبعیت سنگین رو به رو کند.

از سوی دیگر، در دوره افسردگی این بیماران نیز خانواده با فردی رو به رو است که فاقد توان و روحیه کافی برای رسیدگی به مسئولیت های خود است.

یکی از مشکلاتی که همسران بیمار مبتلا به اختلال دو قطبی با آن مواجه میشود ، تغییرات ناگهانی در تمایل به برقراری رابطه جنسی میباشد، مثلا افراد مبتلا به اختلال افسردگی شیدایی در برقراری رابطه جنسی با مشکل مواجه می شوند. چرا که در دروه های شیدایی تمایل بالایی در برقراری رابطه جنسی دارند که گاهی به رفتارهای پر خطر جنسی نیز منجر می شود. از طرفی در دوره های افسردگی تمایلی به برقراری رابطه جنسی ندارند. داروهای تثبیت کننده خلق نیز که درمان این اختلال به کار برده می شود باعث سرد مزاجی و عدم تمایل به برقراری رابطه جنسی می گردند.

آیا میشود بدلیل اختلال دو قطبی از طرف دادگاه در خواست طلاق کرد؟

شما می توانید برای این امر، تقاضای طلاق را به استناد بیماری روانی همسرتان، به دادگاه بدهید و برای اثبات بیماری، همسر شما به پزشکی قانونی ارجاع می شود و در پزشکی قانونی نظر روانپزشک معالج ایشان و سوابق بستری بیمار در بیمارستان بررسی می شود چنانچه دلایل و مدارک و سوابق پزشکی بیمار موید بیماری روانی ایشان باشد این امر توسط پزشکی قانونی تایید می گردد و به استناد این تاییدیه شما می توانید یک طرفه طلاق بگیرید و حق و حقوق خود را نیز دریافت کنید.

اختلال دوقطبی و خودکشی

خودکشی یکی از بحران های زندگی با افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی است. البته ریسک خودکشی در بیماران دوقطبی با وجود درمان صحیح و مراقبت اطرافیان بسیار کم است. اما اگر احتمال می دهید همسرتان خودکشی کند یا تهدید به خودکشی کرده است، رعایت موارد زیر الزامی است:

1- هر چه سریع تر با اورژانس، پلیس و یا با خدمات اورژانس تماس بگیرید و تا زمان رسیدن نیروهای امدادی در کنار همسرتان بمانید.
2-هر گونه دارو، چاقو، اسلحه و هر چیز دیگری را که ممکن است با آن به خود آسیب بزند از دسترسش دور کنید.
3- به حرف هایش گوش دهید، قضاوت نکنید، تهدید نکنید، بحث نکنید و فریاد نکشید. فقط گوش کنید و او را آرام کنید.