“درمان سرطان پروستات” + مهمترین علائم-تشخیص-پیشگیری و درمان
فهرست سرفصل ها
سرطان پروستات چیست؟
سرطان پروستات یکی از سرطان های شایع میان تمام مردان دنیاست که مانند خیلی از سرطان های دیگر علت شناخته شده ای برای آن وجود ندارد اما اختلال در عوامل هورمونی مردانی و آنتی ژن ها، رژیم غذایی نامناسب، عوامل محیطی مانند زندگی در شهرهای بزرگ صنعتی، عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی می تواند احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
سرطان پروستات خودش را کم کم نشان می دهد. البته در خیلی از مواد این بیماری خطرناک نبوده و درمان سرطان پروستات آسان است. اما گاهی خیلی شدید شده و به بخش های دیگر بدن هم آسیب می زند. پروستات غده ای است به اندازه گردو در مردان ، که در زیر مثانه قرار دارد و ترشحات منی را تولید می کند. ترشحاتی که وظیفه تغذیه اسپرم ها را بر عهده دارند.
مهمترین علائم و نشانه های سرطان پروستات چیست؟
ممکن است علامت خاصی دیده نشود، علائم انسدادی معمولاً زودتر بروز میکند و شامل تکرر ادرار، احتباس ادرار، کاهش قُطر و فشار جریان ادرار و قطره قطره شدن انتهای ادرار میباشد که مشابه علائم هایپرپلازی خوشخیم پروستات است. متاستازهای استخوانی میتوانند موجب درد شوند. در صورت دیده شدن علامتهای زیر حتماً به پزشک مراجعه نمایید:
- اختلال در آغاز ادرار
- تکرر ادرار، خصوصاً در ساعات خواب شبگاهی ، یعنی فرد چندین بار در شب بیدار شده و به دستشویی می رود.
- خارج شدن ادرار به صورت قطره قطره
- دشواری شروع و پایان ادرار کردن ، یعنی فرد مجبور است کمی زور بزند و در آخرِ ادرار، قادر به کنترل قطع آن نیست.
- خروج ادرار با فشار کم
- وجود خون یا لخته خون در ادرار
- درد هنگام دفع ادرار
- درد هنگام انزال
- درد مزمن پشت و کمر در مردان، کمر درد می تواند علت های مختلفی داشته باشد ولی یکی از “مهمترین علائم سرطان پروستات“، درد مزمن پشت و کمر است.
- درد و تورم در ناحیه کشاله ران و لگن
- کاهش وزن یا کاهش اشتها به صورت ناخواسته
علت سرطان پروستات چیست؟
تاکنون علت قطعی آن مشخص نشده است ولی یک عده عوامل هستند که ابتلا به سرطان پروستات را مستعد می سازند. این عوامل را در اصطلاح فاکتورهای خطرزا می گویند. یعنی مردانی که دارای این فاکتورهای خطرزا هستند، شانس ابتلا به سرطان پروستات در آنها زیاد است و باید بطور منظم پیگیری شوند.
فاکتورهای خطرزای ابتلا به سرطان پروستات کدامند؟
- سن بالای ۶۵ سال
با بالا رفتن سن خطر ابتلا به سرطان پروستات افزایش می یابد. اکثر مردان مبتلا به سرطان پروستات بالای ۶۵ سال دارند. سرطان پروستات در مردان زیر ۴۵ سال بندرت دیده می شود.
- سابقه فامیلی
افرادی که پدر، برادر یا عموی آنها به سرطان پروستات مبتلا بوده اند، چهار برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند و بعد از 40 سالگی باید سالی یک بار برای چکاپ به ارولوژیست مراجعه کنند.
- نژاد
سرطان پروستات در سیاه پوستان بیشتر از سفیدپوستان دیده می شود.
- تغییرات ژنتیکی
این تغییرات ژنتیکی را با آزمایش می توان تشخیص داد.
- رژیم غذایی کم سبزی و کم میوه، مردانی که رژیم غذایی شان سرشار از سبزی و میوه است کمتر به بیماری های پروستات مبتلا می شوند.
نکته: داشتن عوامل مستعدکننده فوق، دلیل بر این نیست که مرد حتما مبتلا به سرطان پروستات خواهد شد، بلکه استعداد ابتلا به سرطان پروستات در وی بیشتر از دیگران است.
روش تشخیص سرطان پروستات چگونه است؟
رایجترین روشها برای تشخیص این بیماری، آزمایش خون، اندازهگیری پروتئینی به نام « PSA» (آنتیژن خاص پروستات) و بیوپسی (بافتبرداری) است. آقایان باید از سنین 45 تا 50 سالگی، سالی یک بار چکاپ شوند. تصویربرداری پزشکی نیز ممکن است بعدا انجام شود تا مشخص شود که آیا سرطان به دیگر بخشهای بدن سرایت کردهاست یا نه.
تفاوت بزرگی پروستات با سرطان پروستات
پروستات می تواند در برخی مردان رشد خوش خیم داشته باشد ، که علائمی شبیه “سرطان پروستات” دارد اما سرطان پروستات نیست و به آن بزرگی خوش خیم پروستات (BPH) گفته می شود. بیماری دیگری که علائمی شبیه سرطان پروستات دارد ، التهاب پروستات (پروستاتیت) است. اغلب BPH و پروستاتیت با دارو قابل درمان هستند.
نحوه پیشگیری و جلوگیری از سرطان پروستات
رژیم غذایی می تواند در پیشگیری ، موفقیت درمان و جلوگیری از عود نقش بسزایی داشته باشد. از جمله:
1- اولین ماده غذایی موثر بر سلامت مردان، انواع ماهی های چرب می باشد. در واقع ماهی های چربی مانند ماهی خال مخالی، ماهی تن، قزل آلا و شاه ماهی می توانند نقش موثری در پیشگیری از بروز بیماری های مردانه (مانند سرطان پروستات) داشته باشند.
2- کشمش، گردو، تخمه کدو، فندق و بادام از جمله مواد غذایی ضد سرطان پروستات می باشند. در واقع مردانی که در روز یک مشت کوچک از این آجیل ها به صورت خام استفاده می کنند، نسبت به سایر مردان از نظر قوای جسمی و جنسی بهتر بوده و احتمال ابتلا به سرطان پروستات در آنها در سنین بالاتر کمتر خواهد بود.
3- مصرف پنج وعده یا بیشتر میوه و سبزیجات در روز
4- مصرف غلات کامل (آرد سبوس دار و …)
5- محدودیت مصرف گوشت قرمز
6- محدودیت مصرف چربی
7- محدودیت مصرف گوشت های فرآوری شده (سوسیس و کالباس)
8- محدودیت مصرف الکل
9- مصرف غذاهای حاوی فولات (اسفناج ، آب مرکبات ، عدس)
10- گوجه فرنگی و فارچ هم از جمله سبزیجاتی هستند که می توانند باعث پیشگیری از سرطان پروستات در مردان شوند. (بواسطه لیکوپن و اثرات مستقیمش در پیشگیری از سرطان پروستات)
11- در افراد دارای اضافه وزن استفاده از پودر تخم کتان ماست و آویشن به عنوان غذا موجب لاغری و کاهش ورم پروستات می شود، همچنین مصرف سیاه دانه به همراه عسل در افراد سرد مزاج و دارای فشار خون طبیعی، دو قاشق غذا خوری قبل از خواب قابل توصیه است.
متاستاز سرطان پروستات چیست؟
پزشکان، بسیاری از سرطانهای پروستات را، در مراحل اولیه بیماری تشخیص می دهند، اما سرطان پروستات می تواند پیشرفت کند. زمانی به آن پیشرفته یا بدخیم می گوییم که به قسمت های دیگر بدن گسترش یافته باشد. ( متاستاز )
داروهای مورد استفاده برای درمان متاستاز استخوان
اگر سرطان به استخوان گسترش پیدا کند، پزشکان می توانند چندین دارو تجویز کنند تا شکستگی و درد استخوان ها کاهش یابد. نمونه هایی از داروهایی که برای درمان درد استخوان استفاده می شود، عبارتند از:
- دنوسوماب
- زوفیگو
- زولدرونیک
راههای درمان سرطان پروستات چیست؟
درمان سرطان پروستات بستگی به مرحله ای دارد که بیمار در آن قرار دارد (بستگی به میزان پیشرفت سرطان)، توسط یک عده روشهائی می توان سرطان پروستات را بدقت مرحله بندی کرد. اگر سرطان پروستات در مراحل ابتدائی باشد، درمان آن معمولا خارج کردن کل پروستات با عمل جراحی است، این عمل با عمل جراحی که در بزرگی خوش خیم پروستات (BPH) انجام می شود، متفاوت است.
در بزرگی خوش خیم پروستات، آن قسمت از پروستات که مجرا را مسدود ساخته است خارج می شود نه کل پروستات.درآوردن کل پروستات یک عمل جراحی سنگین و پرعارضه است. یکی از عوارض آن ناتوانی جنسی است. تقریبا صددرصد مردان پس از این عمل جراحی مبتلا به ناتوانی جنسی می شوند.
درمان سرطان پروستات بدخیم
درمان سرطان پیشرفته پروستات اغلب بر کاهش یا توقف گسترش سلول های سرطانی تمرکز می کند. معمولا با گذشت زمان مرد مبتلا به سرطان پروستات بدخیم ، تحت درمان هایی مانند: برداشت پروستات، اشعه درمانی یا شیمی درمانی برای کشتن سلول های سرطانی قرار می گیرد. اگر این درمانها، پیشرفت سرطان پروستات را متوقف نکنند، ممکن است از روش های دیگر استفاده شود.
پزشکان در دانشگاه مکزیک معتقد هستند، که بهترین روش درمان سرطان متاستاتیک پروستات در مراحل پیشرفته و بدخیم، هورمون درمانی است که در آن میزان هورمونهای مردانه بیمار تا حد صفر کاهش داده می شود، چون رشد سرطان پروستات وابسته به هورمون مردانه است.
تعدادی از مردان مبتلا به سرطان پروستات را نیز پرتودرمانی می کنند. بطور خلاصه اگر سرطان پروستات به موقع تشخیص داده شده و درمان مناسب نیز صورت گیرد، بسیاری از مبتلایان به آن به علل دیگری به غیر از سرطان پروستات فوت خواهندکرد.
پیگیری های پس از درمان سرطان پروستات
بعد از پایان درمان ، پزشک معالج آزمایش PSA یا سایر آزمایشات لازم را هر چند وقت انجام می دهد. در صورتیکه سرطان پروستات عود کند یا به سایر نقاط بدن سرایت نماید ، درمان مجدد با توجه به وضعیت سلامت عمومی فرد انجام می شود. مطالعات نشان می دهد ، کسانی که بطور مرتب ورزش می کنند ، کمتر دچار عود سرطان پروستات می شوند.
طول عمر سرطان پروستات بدخیم- آیا سرطان پروستات کشنده است؟
اگر سرطان پروستات در مراحل اولیه که سرطان محدود به پروستات می باشد تشخیص داده شود کشنده نیست و با درمان جراحی یا رادیوتراپی طول عمر 95 درصد یا طول عمر طبیعی خواهند داشت ولی در مراحل دیررس که سرطان از پروستات خارج شده و غدد لنفاوی ، استخوان ها، کبد، ریه را گرفتار کرده باشد، طول عمر با درمان هورمون تراپی 2 سال می باشد.