علائم دیسک کمر|انواع درمان دیسک کمر|جراحی و بدون جراحی

علائم دیسک کمر|انواع درمان دیسک کمر|جراحی و بدون جراحی

دیسک کمر چیست؟

آسیب “دیسک بین مهره‌ای” به علت ضربات یا تغییرات تدریجی ناشی از افزایش سن (فرایند پیری) اتفاق می‌افتد،به این ترتیب که “دیسک بین مهره‌ای” به موازات بالا رفتن سن، مایع خود را از دست می‌دهد و خشک می‌شود. در نتیجه فشردگی دیسک رخ می‌دهد که به نوبه خود می‌تواند به تخریب حلقه‌ی خارجی محکم دیسک بیانجامد و به این ترتیب هسته یا داخل حلقه امکان بیرون زدن از جایگاه خود و برجسته شدن را می‌یابد؛ به این عارضه “بیرون زدگی دیسک کمر” می‌گویند.

قسمت مرکزی داخلی دیسک کمر همگام با استمرار تخریب دیسک یا وارد آمدن فشار مداوم بر ستون فقرات عملاً بخش محیطی را پاره می‌کند و از آن خارج می‌شود؛ این عارضه را پارگی دیسک یا فتق دیسک می‌خوانند. سپس اجزای ماده‌ی دیسک به ریشه‌های عصبی قرار گرفته در پشت فضای دیسک فشار می‌آورند. این امر به بروز درد، ضعف، کرختی یا تغییر حواس می‌انجامد.

به دلیل تحرک زیاد در ناحیه کمری، دیسک‌های این قسمت از ستون مهره‌ها بسیار آسیب‌پذیر هستند. بیشترین موارد فتق دیسک بین مهره‌ای ناحیه کمری، در دیسک‌های L4-L5 و L5-S1 اتفاق می‌افتد که با فشار بر روی ریشه‌های عصبی L5 و S1 همراه می‌گردد.

ضایعه “دیسک بین مهره‌ای” با افزایش سن بیشتر می‌شود. فرایند پیری ازطریق کاهش مقدار آب موجود در قسمت هسته دیسک، از خاصیت ارتجاعی آن می‌کاهد. همچنین خاصیت ارتجاعی بخش محیطی دیسک بین مهره‌ای که از حلقه فیبری غضروفی تشکیل شده‌است، با افزایش سن کاهش می‌یابد که در برخی از افراد ممکن است سریعتر از زمان مورد انتظار رخ دهد. کاهش خاصیت ارتجاعی بخش محیطی و مرکزی دیسک بین مهره‌ای، یک عامل مهم آسیب آن محسوب می‌گردد. کسانی که دیسک کمر دارند باید طی اين مدت از نشستن حتی الامكان پرهيز كند و از خم و راست شدن و برداشتن اشيای سنگين يا رانندگی نيز دوری نمايد.

اجزای دیسک بین مهره‌ای

هر دیسک بین مهره‌ای شامل دو قسمت است:

1- بخش مرکزی بنام هسته دیسک که نرم و آبدار است. به این قسمت، “نوکلئوس پالپوزوس” می‌گویند. هسته دیسک، ژله مانند و نیمه‌جامد بوده که حاوی مواد زیر است:

• آب حدود ۹۰ درصد
• کلاژن
• گلیکوپروتئین

هسته دیسک یک بخش قابل اتساع (گشاد شدن) است. دیسک‌های بین مهره‌ای در طول روز مقداری از آب خود را از دست می‌دهند و درنتیجه کوتاهتر شده، ولی با استراحت دوباره به طول اولیه خود برمی گردند. براین اساس، ممکن است به طور طبیعی اختلاف قدی حدود ۲ سانتی‌متر از صبح تا عصر ایجاد شود.

2- بخش محیطی که هسته دیسک را دربرمی گیرد. این قسمت، “حلقه فیبری” یا “آنولوس فیبروزوس” نامیده می‌شود. بخش محیطی، حلقه‌ای فیبری غضروفی (فیبروکارتیلاژ) است.
خاصیت ارتجاعی دیسک بین مهره‌ای بستگی به کافی بودن مقدار آب موجود در هسته مرکزی و سالم بودن حلقه لیفی آن دارد. فشارهای اعمال شده به هسته دیسک به بخش محیطی دیسک بین مهره‌ای انتقال می‌یابد. ازاین نظر، بخش محیطی در حفاظت از قسمت مرکزی نقش دارد.

نکته: باید توجه داشت که حرکات دیسک بین مهره‌ای در هماهنگی با مفاصل بین مهره‌ای پشتی صورت می‌گیرد؛ بنابراین، اختلال در حرکات هر یک از آنها، منجربه نقص عملکرد حرکتی در دیگری می‌گردد.

دیسک کمر یا فتق ديسک كمری یا سیاتیک

هر انسان معمولاً 26 مهره در ستون فقرات خود دارد. مهره ها بوسيله صفحات انعطاف پذيری به نام ديسک بين مهره ای از يكديگر جدا مي شوند. اگر بنا به دلايلی ديسک از قسمت عقبی خود دچار بيرون زدگی يا فتق شود، اين قسمت بيرون زده روی نخاع يا رشته های نخاع فشار وارد مي كند و سبب بروز درد در ناحيه كمر با انتشار به پاها می شود. مردم به اصطلاح به اين بيماری ديسک كمر می گويند كه البته اصطلاح درست آن “فتق ديسک كمری” می باشد. اين بيماری، بيماری “سياتيک” نيز خوانده می شود. دردهایی که در اثر پارگی دیسک کمر ایجاد می‌شود و به اندام‌های تحتانی تیر می‌کشد اصطلاحاً درد رادیکولر نامیده می‌شود ، دردی که در مسیر عصب سیاتیک است یعنی از کمر به باسن ، پشت ران ، پشت یا خارج ساق پا تیر میکشد “درد سیاتیک” نامیده میشود.

علت بروز فتق ديسک کمر

از حدود 15 سالگي به بعد ديسک بين مهره ای دچار تغييراتی می شود كه اجتناب ناپذير است. اين تغييرات به كاهش ميزان آب موجود در ديسک و كاهش انعطاف پذيری آن منجر می شود. اين تغييرات در برخی افراد زودتر بروز می كند و در برخی ديرتر ديده می شود. در صورت وارد آمدن فشار نامناسب به ديسک فرسوده، قسمت پشتی ديسک دچار فتق يا بيرون زدگی می شود و اين بيرون زدگی روی نخاع يا رشته های آن فشار وارد می كند.

بیماری دیسک کمر از چه سنی شروع می‌شود؟

بیماری دیسک کمر معمولا از دهه سوم به بعد ایجاد می‌شود، دیسک کمر بیماری افراد میانسال است ، یعنی  شایع ترین سن ابتلا به دیسک کمر دهه سوم و چهارم ( بین 30 تا 40 سالگی ) است. در بسیاری از موارد قبل از تشدید ، درد کمر ماهها یا حتی سالها دوره های درد حاد کمر و سپس بهبود نسبی علائم را تجربه می کند. در یکی از این حملات، درد کمر بسیار شدید می‌شود و دیگر به درمان‌ های طبی پاسخ نمی‌دهد.

البته در زنان جوان، دیسک جوانی هم دیده می‌شود، ولی بسیار نادر است. قابل ذکر است که دیسک جوانی در مهره‌های کمر ایجاد نمی‌شود و در مهره‌های پشتی (قسمت بالای مهره‌های کمری) در اثر ضربه اتفاق می افتد و با توجه به اینکه در حدود سن 20 سالگی پدیده پیر شدن برای دیسک وجود ندارد و به اصطلاح دژنره نشده است و از سن 20 سالگی به بعد کم کم آب دیسک‌ها کم می‌شود و امکان شکننده شدن آنها و ترک‌های موجود بیش‌تر می‌شود. هر چه سن بالاتر رود، احتمال پیدا شدن دیسک زیادتر می‌شود.

علائم دیسک گردن

فتق ديسک ممكن است در ناحيه گردن، پشت يا كمر ايجاد شود. اگر فتق در ناحيه گردن باشد، بيمار دچار درد در ناحيه گردن و شانه و بازو می شود. اگر فشار روی نخاع زياد باشد، بيمار علائمی نظير گزگز و مورمور، بی حسی، سرد يا گرم شدن، احساس ضعف و درد در ناحيه ساعد، كف دست و انگشتان پيدا می كند.

علائم دیسک کمر

فتق ديسک در ناحيه كمر، سبب بروز درد در ناحيه كمر و باسن و پشت يا جلوی ران می شود. اگر فشار روی رشته های نخاعی زياد باشد، بيمار از ناحيه زانو به پايين علائمی نظير درد، بی حسی، گزگز و مورمور، احساس سردی يا گرمی، گرفتگی مكرر عضلانی، ضعف يا لاغر شدن را تجربه مي كند، بيماري كه دچار “ديسک كمر” است نمی تواند براحتی خم شود و هنگام خم شدن احساس می كند كه رگی در پشت زانويش كشيدگی پيدا می كند.

گاهی بيماران دیسک کمر، فقط از وجود گزگز و مور مور يا ضعف يا درد در ناحيه ساق، مچ پا يا انگشتان پا شاكی هستند و كمر آنها اصلاً درد ندارد. برای بيشتر اين بيماران پذيرش اينكه مشكلات آنها به علت وجود بيماری در ناحيه كمر است، خيلی سخت است. ماهیچه هایی که در رابطه با دیسک هستند، ممکن است ضعیف شوند. این ضعف ماهیچه ها می تواند باعث عدم تعادل و تلوتلو خوردن شود.

درد دیسک کمر عموما کم کم شروع شده و در حین نشستن و بلند شدن، در شب ها، هنگام سرفه، عطسه و یا خندیدن و یا خم شدن و یا راه رفتن بیش از حد درد شدیدتر می شود.

آیا علت درد کمر همیشه دیسک کمر است؟

بيماری های متعددی هستند كه سبب كمردرد با انتشار به پاها می شوند. از بين آنها بيماری هايی كه بيشتر با فتق ديسک كمر اشتباه می شوند، عبارتند از: كشيدگی رباطها يا عضلات كمر، تنگی كانال نخاع، آرتروز كمر، برخی از بيماری های روماتيسمی، عفونت هايی مثل تب مالت، تومورها و بيماری های سيستم ادراری نظير سنگ كليه.

عوامل موثر در ابتلا به دیسک کمر

• وزن

اضافه وزن علاوه بر مشکلات فراوانی که برای سلامتی فرد ایجاد می کند ، با افزایش فشار وارد آمده به دیسک ها، یکی از مهم ترین دلایل بروز “فتق دیسک کمر” می باشد.

• شغل

افرادی که دارای مشاغل سخت فیزیکی و زیان آور می باشند، بیشتر در معرض ابتلا به “فتق دیسک بین مهره ای” هستند. همچنین بلند کردن، کشیدن، خم و راست شدن و یا چرخیدن های مکرر نیز می تواند خطر ابتلا به دیسک کمر را افزایش دهد.

• ژنتیک

برخی از افراد بخاطر وجود این بیماری در خانواده، مستعد دچار شدن به این عارضه هستند.

نکته: حتما به یاد داشته باشید که حالت نشستن خود را تصحیح کنید و در هنگام بلند کردن اجسام از ران ها و پاهای خود کمک بگیرید نه کمرتان.

تشخیص دیسک کمر

در اغلب موارد برای “تشخیص دیسک کمر” تنها معاینات و سوابق پزشکی برای تشخیص آن کفایت می کند. اما اگر پزشک برای تشخیص وضعیت موجود مشکوک باشد ممکن است آزمون های دیگری را نیز تجویز کند. مانند:

تست های تصویر برداری از جمله:

• تصویربرداری به کمک اشعه ایکس
• سی تی اسکن
• ام آر آی
• تصویر برداری به کمک ماده حاجب
• تست های عصبی که ممکن است شامل الکترومیوگرام و اندازه گیری میزان هدایت عصبی باشند.

این آزمون ها می توانند به تعیین محل دقیق آسیب عصبی کمک کنند.

یک روش بسیار ساده برایتان آورده ایم که با انجام آن می توانید تشخیص دهید که آیا دیسک کمر دارید یا نه. البته زیاد عِلمی نمی باشد. روی سطح صاف دراز بکشید و هر دو پای خود را بالا بیاورید. اگر بین زاویه ۳۰ تا ۷۰ درجه درد شدیدی در کمر احساس کردید، احتمالا شما مشکل بیرون‌زدگی دیسک کمر دارید.

درمان فتق ديسک کمر

درمان اولیه شامل استراحت، داروها، فیزیوتراپی و غیره می باشد. قاعدتاً اولین و ساده‌ترین راه درمان کمردرد درمان طبی با درمان‌های غیر جراحی یا حمایتی میباشد. برای درمان حمایتی دیسک کمری درمانهای متعددی وجود دارد که شامل مصرف داروهای ضد التهاب ، استراحت در بستر و کشش کمری می‌باشد . ساده ترین درمان کمر درد استراحت است اما باید توجه داشت که برخلاف تصور عامه مردم استراحت طولانی مدت توصیه نمی‌شود زیرا خود استراحت باعث ضعف عضلانی و بدتر شدن وضع بیماری می‌شود. امروزه استراحت کوتاه مدت برای مدت دو روز توصیه می‌شود.
حالت جنینی بهترین وضعیت برای بیمار در حال استراحت می باشد یعنی توصیه می‌شود بیمار به یک پهلو بخوابد ، هر دو اندام تحتانی را به سمت شکم خم کند و یک بالش بین زانوها بگذارد. در این وضعیت فشار از روی ریشه عصبی و دیسک برداشته می شود.

در بیمارانی که درمان اولیه با شکست مواجه می شود درمان های پیشرفته تری مثل درمان های نیمه تهاجمی و یا جراحی لازم خواهد بود.

جالب است بدانید که حدود 95% دیسک های کمر به درمان جراحی نیاز ندارند و با درمانهای ابتدایی یا کمتر تهاجمی بهبود می یابند بنابراین بطور کلاسیک درمانهای فتق دیسک کمر شامل موارد زیر است:

1- درمانهای ابتدایی (استراحت، دارو، فیزیوتراپی، آب درمانی و …)
2- درمانهای کمتر تهاجمی مثل لیزر دیسک کمر، تزریق اوزون داخل دیسک، تزریق دیسکوژل داخل دیسک و تزریق کورتون در فضای اپیدورال
3- روشهای تهاجمی مثل جراحی باز و جراحی میکروسکوپی – جراحی آندوسکوپی

همانطورکه قبلا هم اشاره شد تنها 5% از دیسک های کمر که پارگی شدید دارند نیاز به جراحی باز خواهند بود و بسیاری نیاز به جراحی ندارند و با درمانهای کمتر تهاجمی مثل لیزر و اوزون تراپی و دیسکوژل بدون برش جراحی و بدون بیهوشی بهبود می یابند.

لازم بذکر است انتخاب نوع درمان در اختیار پزشک است و براساس سن بیمار، وضعیت پارگی دیسک و نوع علائم بیمار ممکن است روشهای خاصی انتخاب شود درمان های کمتر تهاجمی که شامل لیزر دیسک و تزریق اوزون و دیسکوژل می باشد بدون برش جراحی به روی بدن بیمار و بدون بیهوشی و تنها با یک سوزن بلند انجام میشود و میزان پاسخ دهی بیماران معمولا” بالای 70% می باشد، طی انجالم پروسه که در اتاق عمل و تحت بی حسی موضعی انجام می شود بیمار زیر دستگاه رادیولوژی پرتابل (CARM) قرار می گیرد و پزشک به کمک یک سوزن باریک و تحت هدایت CARM وارد فضای دیسک می شود، بیمار بلافاصله پس از انجام پروسه مرخص می شود و می تواند به منزل برود و در حدود دو هفته استراحت کند شروع اثر این درمانها از یک هفته تا یک ماه متغیر خواهد بود و بیمار به مدت دو ماه از فعالیت بدنی شدید منع می شود تا بهبودی مناسب ایجاد شود.

درمان دیسک کمر بدون جراحی

عمدتا رعایت نکات پیشگیرانه مانند اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت های دردناک و استفاده برنامه ریزی شده از مسکن ها می توانند علائم ۹ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به فتق دیسک بین مهره ای را تسکین دهند.

برخی از داروهای مورد استفاده در درمان دیسک کمر عبارتند از:

مسکن های بدون نسخه که معمولا برای تسکین درد های خفیف و متوسط مورد استفاده قرار می گیرند.

• مسکن های قوی تر

اگر با استفاده از مسکن های بدون نسخه درد شما تسکین پیدا نکرد ممکن است پزشک مسکن های قوی تری را برای شما تجویز کند. خواب آلودگی، تهوع، گیجی و یبوست از جمله عوارض جانبی احتمالی این گونه دارو ها هستند.

• داروهای مخصوص آسیب های عصبی

این دارو ها نسبت به مسکن های قوی عوارض جانبی کمتری دارند لذا تمایل برای تجویز آنها بیشتر است.

• شل کننده های عضلانی

اگر شما با اسپاسم عضلانی مواجه باشید، ممکن است پزشک برای شما شل کننده های عضلانی تجویز کند. خواب آلودگی و سرگیجه از عوارض جانبی احتمالی این گونه دارو ها هستند.

• تزریق کورتیزون

ممکن است پزشک داروی ویژه ای را برای تزریق مستقیم به قسمت اطراف اعصاب نخاعی شما تجویز کند. استفاده از تصویر برداری پزشکی به تزریق کننده کمک می کند که این کار را به روشی ایمن تر انجام دهد. گاهی اوقات ممکن است پزشک یک دوره استروئید خوراکی را به منظور کاهش ورم و التهاب برای شما تجویز کند.

فیزیوتراپیست ها می توانند حرکات و وضعیت هایی را به شما یاد بدهند که شما بتوانید به کمک آنها درد ناشی از فتق دیسک بین مهره های خود را به حداقل برسانید. ممکن است فیزیوتراپیست ها موارد زیر را به شما توصیه کنند:

• استفاده از گرما و یا سرما
• حرکات کششی
• استفاده از امواج اولتراسوند
• تحریک الکتریکی
• استفاده کوتاه مدت از ارتز های حمایتی در گردن و کمر

درمان دیسک کمر با عمل جراحی

تعداد اندکی از افراد مجبور به انجام عمل “جراحی دیسک کمر” می شوند. ممکن است پزشک بعد از امتحان کردن 6 هفته روش های درمانی معمول و جواب نگرفتن به سراغ عمل جراحی برود به خصوص اگر موارد زیر به صورت تدریجی در حال بدتر شدن باشند:

• بی حسی و ضعف
• اشکال در ایستادن و راه رفتن
• از دست دادن کنترل مثانه و روده

در بسیاری از موارد توسط عمل جراحی تنها بخش بیرون زده دیسک کمر خارج می شود. با این حال در مواردی بسیار نادر پزشک مجبور به حذف کامل کل دیسک می شود. در این حالت از لوازم و تجهیزات مخصوصی برای ثابت کردن مهره ها استفاده می شود. در مواردی بسیار نادر ممکن است جراح از دیسک های مصنوعی استفاده کند.

درمان دیسک کمر در بارداری

درد مفصل کمر در خانم ها در دوران بارداری به دلیل وزن اضافی که روی ستون مهره ها ولگن ایجاد میشود رایج است خانم های مبتلابه بیرون زدگی دیسک در دوران بارداری با افزایش درد در ناحیه تحتانی مفصل کمر مواجه میشوند و به درمان های بیشتری نیاز دارند ایجاد وزن اضافی روی ستون مهره ها در دوران بارداری باعث تشدید بیرون زدگی دیسک کمر میشود و ایجاد درد می کند. درمان ها برای خانم های باردار مبتلا به بیرون زدگی دیسک کمر به میزان شدت عارضه و مرحله باردرای بستگی دارد.

خانم های باردار در دوران بارداری باید حالت صحیح بدن خود را حفظ کنند و از انجام تمرینات و حرکاتی که باعث ایجاد فشار روی ستون مهره ها میشود جلوگیری کنند. علاوه بر این خانم ها باید از کفش های راحتی استفاده کنند و روی تشک های محکم وبه طرفین بخوابند و فعالیت های سبک ایروبیکی انجام دهند و از بلند کردن اشیاءسنگین خودداری کنند. پزشک متخصص بیهوشی باید قبل از تزریق هرگونه بی حس کننده یا تزریق درنواحی اپیدورال به شرایط کودک در رحم مادر توجه کند. با رعایت این نکات از بروز بیماری بیرون زدگی دیسک کمر در دوران بارداری می توان پیشگیری کرد.

بیماری دیسک کمر نسبتا شایع است اما با پیشرفت های علمی روز افزون با درمان های بدون جراحی در اکثر موارد بیمار بهبود پیدا می کند می تواند به فعالیت های عادی خود بازگردد. تحقیقات انجام شده نشان دهنده تاثیر یا عدم تاثیر غذا بر درمان دیسک کمر نیستند.

درمان خانگی، اقدامات لازم برای تسکین درد دیسک کمر

• استراحت کردن

موقعیتی را پیدا کنید که در آن احساس راحتی می‌کنید؛ شاید ترجیح دهید تا روی زمین یا تختی با سفتی متوسط دراز بکشید و زیر سر و زانوها بالش کوچکی را قرار دهید. شاید یا خوابیدن روی یک سمت از بدن و گذاشتن بالش بین زانوها احساس راحتی بیشتری کنید. در هر صورت، مدت طولانی در یک حالت قرار نگیرید.

• پیاده‌روی

هر دو تا سه ساعت یک‌بار مدت کوتاهی (10 تا 20 دقیقه) روی سطحی هموار (بدون شیب، پله یا برآمدگی) راه بروید. تنها تا زمانی راه بروید که احساس درد نکنید، از پیمودن مسافت‌های طولانی که منجر به بروز درد می‌شود بپرهیزید.

• مصرف مسکن در صورت نیاز

این داروها معمولاً زمانی بهترین نتیجه را به دست می‌دهند که طبق یک زمان‌بندی مشخص مصرف شوند نه این که صرفاً هنگام شدید شدن درد دیسک کمر به آنها روی آورده شود.

اين درمانها برای بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر چقدر مفيد است؟

درصد زيادی از بيمارانی كه فتق ديسک كمر دارند با درمانهای ياد شده و بدون جراحی كاملاً بهبود می يابند. البته احتمال عود كردن بيماری در آنها در آينده وجود دارد و بايد مواردی نظير پرهيز از برداشتن اشيای سنگين را هميشه رعايت كنند. در برخی از بيماران، علائم بيماری دیسک کمر حالت مزمن پيدا می كند و تا ماهها و يا حتی سالها بيمار بصورت دوره ای با علائم بيماری دست و پنجه نرم می كند.

در بيماران دیسک کمری كه مورد عمل جراحی قرار می گيرند، اگر انتخاب بيمار مناسب باشد و جراحی بخوبی انجام گيرد، انتظار می رود بيمار بين 90 تا 95 درصد بهبود يابد. بيشتر بيماران بعد از عمل نيز از درد كمر، گزگز و مور مور خفيف و احساس سرد شدن پاها شكايت دارند.

عوارض احتمالی عمل جراحی فتق ديسک کمر

به طور كلی هيچ عمل جراحی بدون عارضه نمی باشد. اگر شدت بيماری در حدی باشد كه نياز به جراحی داشته باشد و جراح تبحر كافی داشته باشد. احتمال بروز عوارض پس از عمل جراحی خيلی ناچيز است.

عوارض ناشی از “عمل دیسک کمر” عبارتند از:

• عفونت
• چسبندگی اطراف رشته های نخاع
• قطع رشته های نخاع در حين عمل
• آزاد سازی ناقص رشته هاي نخاع حين عمل

اگر اين عوارض بروز كند، ممكن است بيمار بعد از عمل احساس بهبود پيدا نكند يا در موارد نادر، احساس كند درد و ضعف بيشتری پيدا كرده است.

پیشگیری از دیسک کمر

فتق ديسک كمر بيماری ای نيست كه به طور كامل قابل پيشگيری باشد، اما بهتر است تمام افراد سالم از برداشتن و جا به جا كردن اشيای سنگين پرهيز كنند. انجام حركات ورزشی نيز می تواند احتمال بروز بيماری “فتق ديسک کمر” را كاهش دهد. در صورتی كه درد كمر داشته باشيد و اين درد به داخل ران يا ساق تير بكشد، حتماً به پزشک متخصص مراجعه نماييد.

آيا بعد از درمان ديسک كمر، امكان عود مجدد وجود دارد؟

در تمام روش‌های درمانی ديسک كمر، امكان عود مجدد وجود دارد، ولی معمولاً عودها در سطوح بالا‌تر و پايين‌تر ديسک درمان شده قبلی اتفاق می افتد. البته گاهی ممكن است در همان سطح قبلی هم اتفاق بيفتد. اگر بيمار مراحل درمان را به خوبی انجام دهد و ورزش‌هایی را كه برايش تجويز شده ادامه دهد و وزن خود را نيز كاهش دهد، ممكن است تا آخر عمر هيچ مشكلی برايش پيش نيايد، ولی اگر مراحل درمانی را كامل انجام ندهد، امكان عود مجدد وجود دارد. در روش‌های جراحی هم به همين ترتيب می باشد.

وقتی بيمار عمل می شود، به او توصيه می شود كه به تقويت عضلات بپردازد و در كنار تقويت عضلات، فيزيوتراپی را هم ادامه بدهد. نبايد وزنه‌های سنگين را بلند كند و كارهای اشتباهی را كه قبلا انجام می داده تكرار كند. در غير اين صورت ممكن است در همان سطح اوليه و يا سطوح ديگر دچار در رفتگی ديسک شود. روش‌های عمل جراحی نيز متفاوت است و از عمل‌های كوچک و بسته تا عمل‌های باز و بزرگ انجام می شود.

به عنوان مثال اگر سطح در رفته فقط يک سطح باشد و بيمار لاغر باشد و ميزان در رفتگی نيز كم باشد، در اين موقع از روش‌های عمل بسته می توان استفاده كرد. اگر كمی شديدتر باشد، از روش‌های ميكروسكوپی استفاده می كنيم و اگر خيلی شديد باشد و چندين سطح را گرفتار كرده باشد و بيمار چاق نيز باشد، ناچارا بايد از روش‌های باز و وسيع استفاده شود.

چگونگی درمان و نوع عمل توسط پزشک تشخيص داده می شود و برای هر بيمار، عمل جراحی متناسب با شرايط وی در نظر گرفته می شود.

عواقب عدم درمان به موقع ديسک كمر

عدم درمان به موقع ديسک كمر باعث بدتر شدن وضعيت بيمار خواهد شد و درد بيمار را تشديد خواهد كرد. ممكن است به خاطر يک عمل كوچک، مجبور شوند عمل‌های بزرگ‌تری را انجام دهند و حتي ممكن است باعث تخريب ديسک و تخريب خود مهره و سرخوردگی مهره شود و در نتيجه مجبور شويم كه از يک عمل كاملا وسيع، با كار گذاشتن پلاتين و وسايل خاص فلزی در كمر بيمار استفاده كنيم. عدم درمان به موقع ممكن است باعث عوارضی مانند بیحس‌های دائمی يا اختلالات حركتی شود كه اين عوارض باعث افتادگی پا و كشيدن و لنگی پا خواهد شد.

همچنين “عدم درمان به موقع” ممكن است باعث ايجاد مشكلات ادراری و مثانه‌ای شود و يا مشكلات اسفنكتر مقعد به وجود بياورد و بيمار نتواند ادرار و مدفوع خود را نگه دارد. اين مشكلات در آقايان باعث ايجاد ناتوانی های جنسی هم می شود. به علت اين كه اعصاب مانند ديگر نسوج و پوست قابل ترميم نمی باشند و اگر صدمه ای به آنها برسد، ديگر به حالت اوليه بر نمی گردند، بنابراين قبل از صدمه شديد، بايد حتما نسبت به درمان اقدام كرد.

توصيه كلی به افراد مبتلا به دیسک کمر و سایر افراد

بهترين توصيه اين است كه پيشگيری بهتر از درمان می باشد. پس در مرحله اول بايد سعی كنيم كه اصلا مبتلا به اين بيماری نشويم. می بايستی در اين ارتباط تمام مواردی كه باعث پيشگيری از ايجاد اين بيماری می شود را رعايت كنيم؛ از جمله ورزش كردن، كاهش وزن، عدم بلند كردن اجسام سنگين و هول دادن اجسامی مانند اتومبيل يا بلند كردن اتومبيل.

ورزش ملايم روزانه داشته باشيم تا بدنمان هميشه در فرم ايده‌ال قرار گيرد و عضلات وضعيت طبيعی را حفظ نمايند و استخوان‌ها دچار پوكی نشوند. همچنين بايد تغذيه مناسبی داشته باشيم (تغذيه مناسب به معنی زياد خوردن نيست، بلكه به معني درست خوردن می باشد). از ميوه‌جات و سبزیجات و لبنيات حتماً در وعده‌های غذايی استفاده كنيم.

در معرض نور خورشيد به مقدار لازم قرار بگيريم. درست بنشينيم يا بخوابيم يا راه برويم؛ مثلا موقع مطالعه، پشت‌ميز و صندلی قرار بگيريم و اگر می خواهيم تلويزيون نگاه كنيم، لَم ندهيم يا كج نشويم و يا در تخت خواب و به حالت نيم خيز مطالعه نكنيم. رعايت اين موارد باعث می شود فشار بر روی ديسک های مختلف از جمله ديسک كمر، ديسک گردن و ساير قسمت‌ها، وارد نشود.

برای درمان دیسک کمر حتما به موقع اقدام شود، و پزشک طرف مشاوره، فردی باشد كه تبحر و اطلاعات كافی داشته باشد. البته به ياد داشته باشيد كه تنها “علت كمردرد”، ديسک كمر نمی باشد و كمر درد علل بسيار متفاوتی دارد و بر حسب مورد، بايد بيماران درمان شوند.

ممكن است علت‌های درد كمر، مشكلات تغذيه‌ای و متابوليكی مانند بيماری ديابت، نقرس يا تمام بيماری های التهابی و عفونی و حتی بدخيمی ها باشند. بنابراين در صورت بروز كمردرد حتما به پزشک مراجعه كنيد تا بر حسب مورد خاص، كمردرد درمان شود.

ورزش برای درمان دیسک کمر

پیش از شروع ورزش برای دیسک کمر و گردن در نظر داشته باشید که همواره باید با فیزیوتراپیست در مورد مناسب و ایمن بودن آنها مشورت کنید. در مجموع می‌توان گفت که انجام ورزش برای دیسک کمر در صورتی مجاز است که باعث بروز یا تشدید علائم دیسک کمر نشود.

آموزش تصویری ورزش برای دیسک کمر

اولین ورزش برای دیسک کمر؛ هر روز صبح به محض بیدار شدن به رو (دمر) دراز بکشید. با قرار گرفتن در این حالت، کمر گودی بیشتر، یا در اصطلاح پزشکی لوردوز بیشتری، می‌یابد. افزایش یافتن قوس کمر با به داخل راندن پشت دیسک موجب می‌شود که بخش مرکزی دیسک (نوکلئوس پولپوزوس) به سمت جلو و جایگاه اصلی خود حرکت کند. این ورزش برای دیسک کمر یکی از حرکات اصلاحی است که می توان برای “درمان دیسک کمر” انجام داد.

دومین ورزش برای دیسک کمر؛روی شکم دراز بکشید. روی آرنج‌ها تکیه کنید و در حالت نیم‌خیر قرار بگیرید. چنانچه قرار گرفتن در این حالت برایتان دشوار است، به حالت دمر برگردید. این حالت را 1 تا 2 ثانیه حفظ کنید، این نوع ورزش برای دیسک کمر را 6 تا 8 بار تکرار کنید. این ورزش برای دیسک کمر را ضمناً می‌توانید هر دو ساعت یک‌بار در طول روز انجام دهید.

سومین ورزش برای دیسک کمر؛ باید صاف بایستید و دست‌ها را پشت مفصل ران به گونه‌ای قرار دهید که نوک انگشتان رو به سمت پایین باشد. دست‌ها را آنقدر روی لگن فشار دهید تا کمر قوس پیدا کند. عضله‌های کمر را به کار نگیرید. این حالت را 1 تا 2 ثانیه حفظ کنید. این نوع ورزش برای دیسک کمر را 6 تا 8 بار تکرار کنید.

ضمناً می‌توانید این ورزش برای دیسک کمر را هر دو ساعت یک‌بار در طول روز انجام دهید. این حرکت برای بیرون زدگی دیسک ستون فقرات مفید می باشد و یک ورزش دیسک گردن نیز به شمار می آید. البته لازم به یادآوری است که حرکات اصلاحی و ورزش برای دیسک کمر و گردن فقط باید با صلاح دید فیزیوتراپیست انجام شود.

چهارمین ورزش برای دیسک کمر؛ برای انجام این ورزش به گونه‌ای در حالت چهار دست و پا قرار بگیرید که زانوها زیر مفصل‌های ران و دست‌ها زیر شانه‌ها باشد. نفس را داخل بکشید و اجازه دهید در حین نگاه کردن به سمت بالا و سقف، شکم به سمت پایین و کف زمین بیفتد. این حالت را 2 ثانیه حفظ کنید. نفس را بیرون بدهید و قوس کمر را تا جایی که می‌توانید و باعث ایجاد درد نمی‌شود زیاد کنید.

هنگام انجام این “ورزش برای دیسک کمر” نباید احساس درد کنید، پس بروز درد نشانه زیاده‌روی در انجام حرکت و فشار آوردن به خود است. به طور همزمان گردن را رو به جلو خم کنید و نگاه خود را به سمت ناف متوجه سازید.

پنجمین ورزش برای دیسک کمر؛ هنگام انجام این نوع ورزش باید در ابتدا یک پا را خم کنید و پای دیگر را صاف نگه دارید. یک بازو را زیر گودی کمر قرار دهید تا از کمر حمایت کند و آن را نگه دارد. با بازوی دیگر سر را نگه دارید. در انتها سر و گردن را به طور همزمان تا جایی بلند کنید که استخوان کتف از زمین جدا شود.

این نوع ورزش برای دیسک کمر را 5 بار تکرار کنید و به مرور تعداد انجام آن را در صورت بروز نیافتن درد به 10 برسانید. در صورتی که این ورزش برای دیسک کمر را به راحتی انجام می دهید 1 تا 2 ثانیه در حالت نهایی بمانید. این نوع ورزش برای دیسک کمر در واقع یکی از حرکات اصلاحی برای درمان دیسک کمر می باشد.

شنا از ورزش های مفید برای دیسک کمر و بسیاری از کمر دردها می باشد فشار آب روی عضلات بدن باعث قوی و مستحکم شدن آنها می شود آب باعث کاهش وزن بدن می گردد و فشار وارد بر ستون فقرات کم می شود از طرفی آب در برابر حرکات بدن مقاومت می کند و انجام حرکات نیاز به قدرت بیشتری دارند.

“حرکات ورزشی برای دیسک کمر” در آب را باید بدین گونه انجام داد، ابتدا به طور آرام وارد قسمت کم عمق استخر شوید و از شیرجه زدن و جهش در آب خودداری کنید سپس به طور آرام در آب قدم بزنید بعد به طرف پشت و از سمت چپ و راست در آب قدم بزنید و بعد از آن سعی کنید از جلو و سپس از پشت روی آب دراز بکشید.

به‌طور كلی بايد گفت: ديسک كمر بیماری ای نيست كه افراد نگران شوند و چنان چه به موقع درمان گردد، حتماً از سلامتی كامل برخوردار خواهند شد.

گردآوری از مجله اینترنتی همراه باعلم

منابع:dremadi.ir
asadiclinic.ir