“درمان ام اس”|”علائم اولیه بیماری ام اس”|خصوصیات بیماران ام اس
فهرست سرفصل ها
بیماری ام اس چیست؟
اِم‌اِس یا تصلب بافت چندگانه (به انگلیسی: Encephalomyelitis disseminata یا Multiple sclerosis) که با نام اختصاریِ اِم‌اِس یا MSشناخته میشود، یک بیماری التهابی است که در آن غلاف‌های میلین سلول‌های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌بینند. این آسیب دیدگی در توانایی بخش‌هایی از سیستم عصبی که مسئول ارتباط هستند می‌تواند اختلال ایجاد می‌کند و باعث به وجود آمدنِ علائم و نشانه‌های زیادِ جسمی شود.
ام اس به چند شکل ظاهر میشود و علائم جدید آن یا به صورت عودِ مرحله‌ای (به شکل برگشتی) یا در طولِ زمان (به شکل متناوب) اتفاق می‌افتد. ممکن است در بین عود، نشانهٔ بیماری به کلی از بین برود؛ با این وجود مشکلاتِ عصبیِ دائمی به ویژه با پیشرفتِ بیماری در مراحلِ بعدی به‌طورِ مداوم اتفاق می‌افتد. اگرچه علت بیماری مشخص نیست اما مکانیزمِ اصلیِ آن آسیب زدن توسط سیستم ایمنی بدن یا اختلال در سلول‌های تولیدکنندهٔ غلافِ میلین است.
علت بروز ام اس
عوامل شناخته شده برای بروز و پیشرفت MS عبارتند از ژنتیک، سبک زندگی و شرایط محیطی. امید به زندگی افراد دارای ام‌اس، ۵ تا ۱۰ سال کمتر از دیگران است. از سال ۲۰۰۸، بین ۲ تا ۲٫۵ میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا شده‌اند، این در حالی است که نرخ ابتلاء در بخش‌های مختلف جهان و در بین جوامع مختلف تفاوت آشکاری دارد. این بیماری به‌طور معمول در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی و در زنان دو برابر مردان اتفاق می‌افتد.
زمانی که شما به “بیماری ام اس” مبتلا می شوید، سیستم ایمنی بدن شما به سیستم عصبی مرکزی شما حمله می کند و کار مغز، نخاع و اعصاب بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم بیماری ام اس میتوانند متفاوت باشند، بروز کنند و دوباره نهفته شوند، و گاهی به سختی قابل تشخیص باشند.
ممکن است شما یکی از علائم را داشته باشید و سپس بعد از ماهها و یا سالها یکی از علائم کاملا متفاوت بیماری ام اس را داشته باشید که این امر باعث میشود که شما متوجه نشوید که این دو علامت به هم مربوط و متعلق به یک بیماری هستند. بر مبنای یک تحقیق، به صورت میانگین فاصله ی بین مشاهده ی اولین علائم ام اس با تشخیص آن 7 سال طول میکشد.
بنابراین یادگیری “علائم اولیه بیماری ام اس” می تواند مفید باشد. این مطلب می تواند به شما در تشخیص زود هنگام و اقدامات سریعتر پزشکی کمک کند.
علائم اولیه بیماری ام اس چیست؟
سرگیجه بی دلیل
احساس سرگیجه ثابت بدون هیچ دلیل روشنی از دیگر “نشانه های بیماری ام اس” است.
کاهش سطح حافظه
کاهش و ضعف حافظه، ناتوانی در تمرکز، صحبت کردن و مشکلات زبانی از اختلالات رایج در نتیجه پیشرفت ام اس است که البته خیلی وقت ها می تواند از علائم شروع این بیماری باشد.
ناتوانی در احساس تغییرات دما
این علامت نیز نشانه دیگری از آسیب های عصبی ناشی از ام اس است به طوری که حتی با گرفتن یک لیوان داغ قهوه یا چای نیز، فرد ممکن است تغییر دمای آن را حس نکند.
افسردگی و بی حالی
ابتلا به بیماری آزاردهنده ای نظیر ام اس، علاوه بر آسیب جسمی می تواند ابزاری برای آسیب روحی فرد باشد. بسیاری از مبتلایان به ام اس، احساس افسردگی، تحریک پذیری و تغییرات خلق و خو را یکی از مشکلات رایج خود بیان می کنند.
از دست دادن تعادل
عدم تعادل تنها نشانه ضعف نیست اما داشتن ضعف در یک پا یا هر دو پا می تواند نشانه ای از پیشرفت تخریب سلول های عصبی و شروع بیماری ام اس باشد.
مشاهده رنگ ها به شکل غبار آلود
نوریت اپتیک نوعی بیماری خاص عصبی است که تنها عصب بینایی را گرفتار می سازد. این بیماری به عنوان اولین علامت از گرفتاری وسیع دستگاه عصبی موسوم به ام اس می تواند باشد. نوریت اپتیک معمولا در سنین 25 تا 50 سالگی رخ می دهد و در خانم ها شایع تر است. اولین علامت این بیماری کاهش دید است که اغلب به سرعت و طی چند ساعت و گاهی چند روز رخ می دهد.
این کاهش دید به حدی شدید است که بیمار فقط توانایی درک نور را دارد ضمن این که بیماری، اغلب یک چشم را درگیر می کند. همچنین علاوه بر کاهش دید، بیمار معمولا با حرکات چشم احساس درد می کند و رنگ ها را به شکل غبار آلود و رنگ و رو رفته می بیند.
دفع ادرار دردناک
نوشیدن مقادیر زیادی مایعات و در عین حال ادرار دردناک، می تواند نشانه ابتلا به ام اس باشد. این علامت اغلب از “اولین نشانه های بیماری ام اس” است. هر گونه دفع ادرار مکرر و ناگهانی، و اختلال کنترل تخلیه روده باید جدی گرفته شده و با پزشک در میان گذاشته شود.
احساس سوزن سوزن شدن
ایستادن و یا ماندن طولانی مدت بر روی یک عضو ممکن است باعث قطع موقت جریان خون و احساس سوزن سوزن شدن شود. اما گر بی حسی، سوزش و یا احساس خارش در اندام به طور ناگهانی و بدون هیچ دلیلی ظاهر شد، نیاز به چک کردن دارد و می تواند نشانه ای از ابتلا به ام اس باشد.
گرفتگی عضلات
اسپاسم ها و گرفتگی های عضلانی حمله ای یکی از علائم آزاردهنده ام اس است. این اسپاسم ها معمولا شدیدا دردناک هستند، در بخش های انتهایی بدن نظیر دست ها و پاها ایجاد می شوند و بعد از چند دقیقه برطرف می شوند.
نکته: تاری دید ، خستگی، افسردگی و اشکال در راه رفتن و مشکلات مثانه و روده از دیگر “علائم بیماری ام اس” هستند. مطالعات نشان می‌دهد مصرف مکمل‌های ویتامین D برای بیماران مبتلا به ام‌اس مفید است. کمبود ویتامین D شدت پیشروی بیماری ام اس را افزایش می‌دهد. تحقیقات قبلی ارتباط ویتامین D و بیماری ام اس را اثبات کرده‌است؛ اکنون محققان بر این باورند که کاهش علایم بیماری و درمان با مکمل ویتامین D یک روش ارزان و ایمن است.
توصیه هایی برای ورزش کردن بیماران ام اس
به نظر می‌رسد که ورزشهایی هم چون بدن‌سازی و ایروبیک روی بخش‌هایی از مغز که در برابر ام‌اس آسیب پذیرترند نقش محافظتی داشته و سبب میشود قشر خاکستری مغز در حجم گسترده‌تری حفظ شود. ورزش می‌تواند به “تخفیف علائم ms” کمک کند.اما بسیار مهم است که برای موفق شدن، احتیاط های لازم را در یک برنامه ی ورزشی در نظر بگیرید.
نکته‌ی مهم دیگر این است که بیش از حد به ورزش نپردازید. انجام فعالیتهای ورزشی در بیماران مبتلا به ام اس باید با احتیاط انجام گیرد و حرکات کششی موجب آسیب نشود. اگر در ورزش افراط کنید ممکن است موجب کشیدگی عضلات و آسیب به سیستم عضلانی شوید. افزایش درد در عضلات منجر به خستگی بیش از حد و وارد شدن استرس به بدن و ذهن میشود. قبل از آغاز برنامه‌ی ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
نکات ایمنی برای ورزش کردن بیماران ms
1- همیشه قبل از شروع ورزش با نرمش مناسب بدن را گرم کنید و پس از ورزش نیز با نرمش آرام بدن را سرد کنید.
2- به آرامی‌پیش بروید. مثلا اگر قرار است که 30 دقیقه ورزش کنید، با جلسات 10 دقیقه‌ای شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.
3- در یک محیط امن ورزش کنید. از ورزش در سطوح لغزنده اجتناب کنید، در نور کم ورزش نکنید، قالیچه‌ها را کنار بگذارید و هر چیزی که ممکن است خطری در حین ورزش برای شما ایجاد کند را دور کنید.
4- اگر در تعادل مشکل دارید، هنگام ورزش به یک نرده یا تکیه‌گاه تکیه کنید.
5- هر زمانی که احساس کردید حالتان خوب نیست و یا ممکن است آسیب بببینید ورزش را متوقف کنید.
6- فعالیتی را انتخاب کنید که برای شما جالب باشد و از انجام آن لذت ببرید. ورزشهای ایروبیک آبی، شنا، تای چی و یوگا ورزشهایی هستند که برای بیماران مبتلا به ms مناسب هستند.
عوارض افزایش دمای بدن برای بیماران ام اس
برخی از افراد مبتلا به ms به گرما حساس هستند. به این معنا که در مواقعی که بدن گرم میشود و دمای آن افزایش می‌یابد علائم بیماری دوباره پدیدار شده و یا بدتر می‌شوند. در هنگام ورزش دمای بدن افزایش می‌یابد.
چگونه می‌توان از افزایش بیش از حد دمای بدن جلوگیری کرد؟
1- در ساعات گرم روز ، ورزش نکنید و از ورزش در ساعات 10 صبح تا 3 بعد از ظهر خودداری کنید. اگر بیرون از منزل ورزش می‌کنید، سعی کنید صبحها و یا عصرها ورزش کنید.
2- مقدار زیادی مایعات خنک بنوشید.
3- مراقب حالتهای بدن خود باشید. اگر دچار علائمی شدید که قبل از ورزش آنها را نداشتید، آرامتر ورزش کنید و یا ورزش را متوقف کنید تا بدنتان خنک شود.
4- شنا، ورزشهای آبی و نرمشهای آبی ایروبیک بدن شما را حین ورزش خنک نگه می‌دارند. قبل از ایکه وارد آب شوید در باره‌ی دمای آب استخر از مسئول استخر سؤال کنید. همچنین مطمئن شوید که سطوح لغزنده در اتاق کمدها و در اطراف استخر وجود نداشته باشد.
درمان ام اس
معمولاً ام‌اس بر اساس نشانه‌ها و علائم و نتایج آزمایش‌های پزشکی تشخیص داده میشود. قبل ترها درمانِ مشخصی برای “بیماری ام اس” وجود نداشت تا اینکه محققانِ کانادایی موفق به درمانِ آن شدند. درمان‌های موجود به منظور بهبود عملکرد بدن پس از هر حمله و جلوگیری از حملات جدید صورت می‌گیرد. اگرچه داروهایی که برای درمان ام‌اس تجویز میشود اندکی موثرند اما دارای اثرات جانبی هستند و تحمل آن دشوار است.
با وجود اینکه شواهدی در مورد اثربخشی درمان‌های جایگزین ام اس وجود ندارد، بسیاری از مردم به دنبال آن درمان‌ها هستند. پیش‌بینی نتیجه دراز مدت درمان بسیار دشوار است، اما نتیجه قابل قبول بیشتر در زنان، افرادی که در سنین پایین‌تر به این بیماری مبتلا شده‌اند، افرادی که در آنها دوره‌های عود مشاهده میشود و افرادی که آنها در مراحل اولیه حمله‌های کمی را تجربه کرده‌اند مشاهده میشود.
دارو ها
در حال حاضر تحقیقاتی برای یافتن درمان‌های موثرتر، بهتر، و قابل تحمل تر برای ام‌اس عودکننده ، فروکش‌کننده در حال انجام است. داروهای موجود “درمان ام اس” از نظر کاربرد به سه گروه اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:
برای حملات بیماری: برای این نمونه می‌توان از ایمونوگلوبین وریدی و تعویض خون نام برد.
برای کنترل علائم بیماری:بیش از سی داروی مختلف به این منظور به‌کار می‌روند. مثلاً از آمانتادین برای درمان خستگی و از باکلوفن برای مقابله با سفتی عضلانی (اسپاسم) استفاده میشود.
برای کنترل سیر بیماری: از این گروه می‌توان به انترفران ها، گلاتیرامراستات: (کوپاکسون)، میتوکسانترون (نوانترون)، ناتالی زوماب (TYSABRI)، داروی GILENYA (فینگولی مود) اشاره کرد.
گردآوری از مجله اینترنتی همراه باعلم
منبع:salamatnews.com