علائم و درمان بیماری راشیتیسم | روش پیشگیری راشیتیسم

درمان بیماری راشیتیسم،درمان بیماری راشیتیسم کودکان
درمان بیماری راشیتیسم،درمان بیماری راشیتیسم کودکان

بیماری راشیتیسم موجب خمیدگی و رشد ناقص استخوان‌ها و افزایش ریسک شکستن آن‌ها می‌شود. علت اصلی بیماری راشیتیسم کمبود ویتامین دی است، ولی کمبود کلسیم نیز در آن نقش دارد. راشیتیسم بیش‌تر در کودکان دچار سوءتغذیه شایع است؛ ولی در بزرگسالان نیز بیماری راشیتیسم دیده می‌شود.

علائم بالینی بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان چیست؟

  •  تغییر فرم اسكلت بدن

این تغییر شكل (دفوریتی) شامل پاهای پرانتزی، انحنای غیرطبیعی در مهره ‌ها، تغییر شكل لگن و برآمدگی قفسه است.

  • استخوان‌ های شكننده

كودكان مبتلا به راشیتیسم بیشتر از سایر كودكان مستعد به شكستگی استخوان می ‌باشند.

  • نقص در رشد

تاخیر در رشد با انحنای رشد طولی قد و اندام‌ ها از نتایج راشیتیسم یا نرمی استخوان است.

  • مشكلات بهداشتی دندان

این مشكلات شامل نقص در ساختمان دندان‌ ها، افزایش پوسیدگی دندان و تاخیر در فرم‌گیری دندان‌ ها می ‌باشد.

  • درد استخوان‌ ها

شامل دردهای مبهم استخوانی به همراه دردهای موضعی بر روی استخوان ‌های ستون مهره، لگن و پاها می ‌باشد.

  • ضعف عضلات

كاهش قدرت عضلانی كه خود باعث اختلال در راه رفتن می ‌گردد.

علل بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان چیست؟

  • کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی گیاهخواران و غذاهای کم چربی بخصوص در افراد مسن دیده می شود.
  • عدم مصرف شیر و فرآورده های آن ممکن است باعث بروز راشیتیسم شوند.
  • مقاومت نسبت به عمل ویتامین «د» ممکن است باعث ایجاد راشیتیسم یا نرمی استخوان شوند.
  • فقدان جذب روده ای و گوارشی کلسیم باعث ایجاد بیماری استئومالاسی خواهد شد.
  • بیماریهای کلیوی بخصوص نارسایی کلیوی می تواند منجر به استئومالاسی شود.
  • مصرف بعضی داروها از جمله داروهای ضد صرع ممکن است باعث ایجاد راشیتیسم یا نرمی استخوان شوند.
  • بیماریهای لوزالمعده می تواند باعث بیماری راشیتیسم شود.
  • بعضی اعمال جراحی ممکن است باعث اختلال در جذب کلسیم و نهایتا منجر به راشیتیسم شوند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به راشیتیسم هستند؟

  1. کودکان بین ۶ تا ۲۴ ماهگی که اسکلتشان به سرعت در حال رشد است در معرض ابتلا به راشیتیسم هستند.
  2. کودکانی که در کشورهای سرد زندگی می کنند نیز خطر ابتلا به راشیتیسم در آنها زیاد است.
  3. نوزادان زودرس بیشتر در معرض بیماری راشیتیسم قرار میگیرند.
  4. افرادی که داروهای ضد صرع مصرف می کنند، این داروها باعث کاهش توانایی بدن در استفاده از ویتامین D می شود. برای این دسته از نوزادان، متخصصان اطفال قطره های ویتامین D تجویز می کنند زیرا میزان ویتامین D موجود در شیر مادر کافی نیست.

راههای تشخیص راشیتیسم

  • آزمایش خون
  • عکس‌برداری از استخوان‌ها
  • گازهای محلول در خون (که می‌توانند کاهش ph خون را نشان دهند).
  • بافت‌برداری از استخوان‌ها

درمان بیماری راشیتیسم

هدف از “درمان بیماری راشیتیسم” یا نرمی استخوان اصلاح اختلال زمینه‌ ای و جلوگیری از عوارض بیماری راشیتیسم است.

جایگزینی مناسب ویتامین D فعال، فسفر و كلسیم معمولا در عرض چند هفته باعث بهبودی می ‌گردد در صورتی كه تشخیص به موقع صورت گیرد. ویتامینD استفاده از مواد غذایی حاوی مقادیر مناسب فسفر و كلسیم مانند آب پرتقال، ماهی، فرآورده ‌های شیری و مكمل ‌های غذایی بسیار مناسب است. استفاده منظم از نور آفتاب بسیار موثر است كه بهترین آن نور متوسط آفتاب است. به خاطر داشته باشیم كه تماس مستقیم با نور شدید آفتاب در شیرخواران زیر 6 ماه به هیچ عنوان توصیه نمی ‌گردد.

در این رده سنی استفاده منظم از قطره‌ های ویتامین A+D توصیه می ‌گردد. میزان كلسیم، فسفر و ویتامین D دریافتی براساس سن و وزن تعیین می‌ گردد. به دلیل عوارض ناشی از مصرف نابجای این مواد توصیه می ‌گردد كه حتما با پزشک متخصص قبل از استفاده آن ‌ها هماهنگی صورت گیرد.

در مواردی كه راشیتیسم یا نرمی استخوان منجر به ناهنجاری ‌های استخوانی و اختلال در انحنای مهره ‌ها و یا فرم اندام ‌ها گردد استفاده از آتل ‌های مخصوص و در صورت عدم پاسخ، درمان جراحی ضروری است.

عوارض ناشی از نرمی استخوان چیست؟

راشیتیسم یا نرمی استخوان با تشخیص به موقع قابل درمان است ولی در صورت عدم تشخیص و یا تاخیر در تشخیص با یكسری عوارض شدید و جدی همراه خواهد بود كه عبارتند از:

  1. تاخیر در تكامل و مهارت ‌های حركتی كودک
  2. تاخیر در رشد و نمو
  3. افزایش استعداد به عفونت‌ های جدی
  4. بدشكلی و ناهنجاری ‌های استخوانی
  5. كوتاهی قد ناشی از تاخیر و اختلال در رشد
  6. تشنج
  7. خرابی دندان ‌ها

راههای پیشگیری از بروز راشیتیسم

با انجام اقدامات زیر می توان مانع از بروز بسیاری از موارد بیماری راشیتیسم شد در بچه هایی که فقط شیر مادر مصرف می کنند باید روزانه ویتامین D بصورت قطره مکمل استفاده کنند.

اگر مادر شیرده هم ویتامین D بیشتری مصرف کند میزان آن در شیر وی بیشتر می شود. بچه ها نیاز دارند تا روزی دو لیوان شیر مصرف کنند. این مقدار در نوجوانان باید به روزی 5-3 لیوان افزایش پیدا کند. در بچه هایی که به شیر حساسیت دارند باید کلسیم را بصورت مکمل های غذایی به بچه داد.

منبع:بیتوته