درمان پلک زدن غیر ارادی چشم | درمان چشمک زدن غیر ارادی | علائم بلفارواسپاسم
فهرست سرفصل ها
درمان پلک زدن غیر ارادی چشم ، بلفارواسپاسم (اسپاسم چشم)؛ علت و درمان
بلفارواسپاسم چیست؟
به انقباض های عضله مدور دور پلک که باعث پرش غیرارادی یا بسته شدن غیر ارادی پلک ها میشود انقباضات پلک ها یا بلفارواسپاسم(به انگلیسی: Blepharospasm) میگویند. انقباضات پلکها یک عارضه پیش رونده عصبی است که بیشتر در زنان میانسال و سالمند اتفاق میافتد. شایعترین شکل انقباض پلک ها “بلفارواسپاسم خود به خودی خوشخیم” است که به صورت بسته شدن مکرر غیر ارادی پلک ها تظاهر می کند.
به نظر می رسد كه بلفارواسپاسم (Blepharospasm) ناشی از نوعی از اشكال در عملكرد عقده های قاعده ای مغز باشد. عقده های قاعده ای بخشی از مغز هستند كه در تنظیم حركات هماهنگ عضلات دخالت دارند. البته هنوز به طور دقیق نمی دانیم كه چه مشكلی باعث بروز بلفارواسپاسم می شود. در بیشتر موارد بلفارواسپاسم به صورت خود به خودی و بدون هیچ علت مشخصی ایجاد می شود. البته در بسیاری از افراد، ممکن است خشكی چشم عامل محركی باشد كه در افراد حساس باعث شروع “بلفارواسپاسم” شود.
گاهی بلفارواسپاسم یا انواع دیگر دیستونی در افراد یک خانواده بروز میكند، در موارد نادر، وراثت ممکن است در ایجاد بلفارواسپاسم نقش داشته باشد. این یک بیماری نادر است (یک نفر در هر ۲۰،۰۰۰ نفر) که در خانمها شایعتر و سن متوسط شروع بیماری ۶۰ سالگی است.
**دیستونی یا بد قَوامی ماهیچه ها، به معنای انقباض غیرارادی مکرر و طولانی در یک عضله یا در گروهی از عضلات یا بروز وضعیت های بدنی خاص است و در واقع یک اختلال حرکتی– عصبی محسوب میشود.**
آیا تحریک چشم باعث شروع حملات بلفارواسپاسم می شود؟
برخی بیماران بلفارواسپاسمی ممکن است سابقه احساس خشکی چشم یا حساسیت به نور داشته باشند. تحریک چشم (مثلاً نور خورشید، باد خنک، سرو صدا، حرکات سریع سر یا چشم) و استرس عصبی باعث شروع حملات بلفارواسپاسم میشود. با پیشرفت بیماری ، شدت و فراوانی حملات بیشتر میشود به طوری که گاهی بسته شدن پلک ها تا چند ساعت طول می کشد و فرد عملاً برای چند ساعت نابینا میشود. بیماری گاهی آنقدر شدید است که موجب ناتوانی فرد از حضور در اجتماع می شود و عملاً فرد را منزوی و افسرده میکند. در حالت خواب بلفارواسپاسم متوقف میشود.
تمرکز بر یک فعالیت خاص، معمولاً باعث کمتر شدن حملات می گردد. گاه بیماری برای چند روز کاملا بهبود می یابد. در شروع ، بیماری معمولا بدرستی تشخیص داده نمی شود و با آلرژی یا خشکی چشم ها اشتباه می شود. در ابتدا ممکن است بیمار فقط پلک زدن های بیشتر و طولانی تر داشته باشد.
راههای کاهش علائم
- دراز کشیدن
- حرف زدن
- آواز خواندن
- خمیازه کشیدن
- خندیدن
- فشار دادن ناحیه ابرو یا گیجگاهی
- آدامس جویدن
- باز کردن دهان
گاهی انقباضات به ناحیه پیشانی و بینی ،صورت و حتی گردن انتشار می یابند. در این بیماری پلک زدنهای مکرر غیر ارادی دو طرفه وجود دارد که سبب می شود فرد قادر به باز کردن چشمها نباشد. در صورتی که این حرکات و اسپاسم های غیر ارادی در یک سمت صورت باشد به نام همی فاسیال اسپاسم است. در “همی فاسیال اسپاسم” این حرکات در یک نیمه صورت وجود دارد و در خواب از بین نمی رود. در همی فاسیال اسپاسم می بایست با تصویر برداری مغزی ، وجود فشار بر روی عصب صورت بررسی شود.
تشخیص بلفارواسپاسم
برای تشخیص بلفارواسپاسم ، نیاز به آزمایش یا عکس برداری خاصی وجود ندارد. انجام اقدامات پاراکلینیک تنها وقتی ضروری است که بخواهیم احتمال مشکلات همراه (مثلاً وجود تومور) را رد کنیم.
راههای درمان بیماری بلفارواسپاسم
-
درمان های دارویی
علت اصلی ایجاد بلفارواسپاسم مشخص نیست، هیچ داروی اختصاصی برای درمان آن وجود ندارد. داروهای ضد تشنج، داروهای آرام بخش و داروهای ضد افسردگی داروهایی هستند كه معمولاً برای كنترل بلفارواسپاسم به كار می روند. پاسخ افراد مختلف به داروهای مختلف متفاوت است و نمی توان از قبل پیش بینی كرد كه كدام دارو برای فرد خاصی مناسب تر است. اغلب لازم است فرد، داروهای مختلف را تحت نظر پزشک امتحان كند تا مشخص شود كه كدام دارو برای وی مناسب تر است. به هر حال درمان دارویی در بلفارواسپاسم چندان موثر نیست. در بهترین حالت، استفاده از دارو تنها باعث بهبود نسبی و گذرا می شود. به علاوه بسیاری از بیماران هیچ پاسخ مناسبی به درمان دارویی نمی دهند.
-
درمان دارویی با تزریق بوتوكس
در حال حاضر “بهترین روش درمان بلفارواسپاسم (Blepharospasm) تزریق بوتوكس” است. تزریق دیسپورت یا بوتاکس (Dysport or Botox) در عضلات پلک ها و اطراف چشم است که در 90% الی 80% موارد پاسخ رضایت بخش است. بوتاکس دیسپورت یک برند اروپایی است و تفاوت های قابل توجهی با بوتاکسی که توسط شرکت آمریکایی آلرگان تولید می شود دارد. ماده اصلی دیسپورت مثل بوتاکس سم باکتری کلستریدیم بوتولینوم نوع آ می باشد .
بوتوكس پس از تزریق در محل، جذب پایانه های عصبی می شود كه به عضلات فرمان می دهند. در این پایانه ها بوتوكس مانع آزاد شدن یك واسطه شیمیایی به نام استیل كولین می شود كه مسئول انقباض عضلات است. وقتی بوتوكس به صورت موضعی به داخل عضلاتی تزریق می شود كه مسوول بسته شدن پلک هستند، این عضلات فلج می شوند و دیگر قادر به انقباض نیستند، در نتیجه “علائم بلفارواسپاسم” برطرف می شوند.
در نتیجه نوعی فلج موقتی در عضلات ایجاد می شود و اثر تزریق پس از یكی دو هفته ظاهر می شود كه بین ۳ تا ۶ ماه طول می كشد. پس از این مدت لازم است تزریق بوتوكس مجدداً تكرار شود. البته در معدودی از بیماران پس از یكی دو بار تزریق علائم برطرف می شود، اما این حالت شایع نیست و معمولاً لازم است تزریق بوتوكس هر ۳ تا ۶ ماه یكبار تكرار گردد. البته تزریق بوتوكس می تواند عوارضی از قبیل افتادگی پلک، تاری دید یا دوبینی ایجاد كند اما كلیه این عوارض گذرا هستند و حداكثر ظرف مدت ۶ ماه برطرف می گردند.
-
جراحی
جراحی معمولاً برای مواردی بكار می رود كه یا تزریق بوتوكس هیچ اثر مفیدی نداشته است و یا فرد به انجام تزریقات مكرر علاقه ای ندارد. شایع ترین روش جراحی كه برای درمان بلفارواسپاسم به كار می رود برداشتن عضله یا میكتومی (Myectomy) است. در این روش قسمتی از عضلاتی كه مسوول بستن پلك هستند با جراحی برداشته می شوند. این روش در ۷۰% تا ۸۰% موارد باعث بهبود علائم بلفارواسپاسم می شود. اما عوارض عمل جراحی بیشتر از تزریق بوتوكس است، به علاوه عوارض تزریق بوتوكس برگشت پذیر است اما عوارض عمل جراحی اغلب غیر قابل برگشت است.
نکته: درمان های جایگزین ممکن است شامل بیوفیدبک، طب سوزنی، هیپنوتیزم، کایروپراکتیک و درمان تغذیه ای باشد. مزایای این درمان های جایگزین ، هنوز ثابت نشده است.
چند توصيه مهم برای بیماری بلفارواسپاسم
1. آموزش بیمار و اطرافیان و حمایت موثر افراد خانواده از فرد مبتلا به بلفارواسپاسم می تواند نتایج مفیدی در کنترل علائم داشته باشد.
2. استفاده از عینک های آفتابی تیره به دو علت به مبتلایان بلفارواسپاسم کمک می کند. اول آنکه عینک آفتابی با جلوگیری از تابش نور شدید به چشم، مانع از تحریک چشم شده و تا حدی از بروز حمله بلفارواسپاسم جلوگیری می کند. ثانیاً عینک تیره با پنهان کردن چشم، مانع از آن می شود که سایرین متوجه پلک زدن غیر عادی فرد شوند، در نتیجه حضور در اجتماع را برای فرد آسان تر می کند.
3. استفاده از قطره های اشک مصنوعی و مرطوب کننده های چشم برای درمان خشکی چشم و درمان التهاب پلک (بلفاریت) با کاهش تحریک سطح چشم ممکن است به کنترل حملات بلفارواسپاسم کمک کند.
گردآوری از مجله اینترنتی همراه با علم
منابع:iranwiki.net
pezeshk.us