“پارکینسون ” -دلایل ، علائم و راههای درمان پارکینسون
فهرست سرفصل ها
مدتی بود دستانم میلرزید. گاهی خفیف و گاهی آشکار. کلافهام کرده بود.
برای آگاهی از سلامت کلیههایم به پزشک مراجعه کرده بودم که ناگهان یادم افتاد از پزشکم که متخصص داخلی هم بود درباره لرزش دستانم سوال بپرسم.
گفت میتواند از نشانههای پارکینسون باشد و بهتر است به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنم.
ترس ابتلا به پارکینسون تمام ذهنم را فراگرفته بود. خوشبختانه نتیجه پیگیریها نشان داد لرزش دستانم به دلیل اختلال هورمونی است.
آنجا بود که فهمیدم هر لرزشی نشانه پارکینسون نیست و حتما از مجموع چهار علامتی که نشانگر ابتلا به پارکینسون است،باید حداقل دو نشانه آن وجود داشته باشد.
با توجه به این که مسمومیت با منواکسید کربن فلزات سنگین، تماس با سموم علفکش و حشرهکش، مسمومیت با دیسولفید کربن و تماس با منگنز از جمله عواملی هستند که میتوانند بدون توجه به سن و سال، فرد را به پارکینسون مبتلا کنند.
روش شناسایی پارکینسون
فردی که نشانههای اولیه لرزش را در خود احساس میکند، باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند.
پزشک نخست سوالاتی از بیمار میپرسد. سپس عصب نواحی مختلف بدن مانند وضعیت حرکت بدن، نیروی ماهـیچهها و واکنشهای عصبی بینایی و وضعیت روانی بیمار بررسی میشود.
شمار مردان مبتلا به این بیماری دو برابر زنان است و بیشتر بیماران بیش از پنجاه سال دارند.
ولی گاهـی در میان جوانان نیز دیده میشود. پراکندگی بیماری پارکینسون در هـمه جهان یکسان است.
ضمن آن که آمار دقیقی درباره تعداد مبتلایان به این بیماری در ایران وجود ندارد.
گاهی این بیماری با علائم مربوط به سالخوردگی اشتباه گرفته میشود.
گمان میرود کندی حرکت فرد سالخورده، ناشی از آرام بودن فرد، سفتی ماهـیچههــا از آرتروز و خمیدگی قامت به سبب پوکی استخوان و مانند است.
به همین دلیل مراجعه به پزشک دیرتر و درمان هم دیر آغاز میشود.
هـیچ آزمایشی برای اثبات بیماری وجود ندارد و انجام امآرآی و مانند آن، تنها برای تشخیص بیماریها مانند تومور یا سکته مغزی است.
هنگامی که یاختههای عصبی سازنده دوپامین از کار میافتند و ترشح این ماده کاهش مییابد، علائم بیماری نمایان میشود.
دانشمندان پیوندهایی میان این بیماری و پیری، وراثت، مواد سمی محیطی و رادیکالهای آزاد پیدا کردهاند اما هـیچکدام از این دلایل علت دقیقی درباره دلایل ابتلا به بیماری محسوب نمیشوند.
شمار اندکی از بیماران هستند که به دلیل پیشینه خانوادگی ابتلا به پارکینسون در میان پدر، مادر، خواهر یا برادر، در سالهای جوانی گرفتار پارکینسون میشوند.
نخستین نشانههای هشداردهنده
لرزش دست و پا در حالت استراحت یا هنگامی که بیمار با دست و پای خود هـیچ کاری انجام نمیدهد میتواند نخستین نشانه هشداردهنده باشد.
کندی حرکات و طولانی شدن زمان انجام کارها، سفتی و خشک شدن دست و پا (که میتواند باعث نارسایی بلع و یبوست شود)
و در نهایت ضعف تعادل یا دشواری در راه رفتن، علائم ابتلا به پارکینسون است.
لرزشهای آغازین معمولا در یک طرف بدن اتفاق میافتد و دراین مرحله فرد نیازی به درمان ندارد.
با پیشرفت بیماری به سمت دیگر بدن، تغییرات در چهره نیز آغاز میشود بهگونهای که بروز احساسات رفته رفته در چهره فرد کمرنگ میشود.
شــمار پلک زدن کاهـش مییابد و در چهره بیمار خیرگی پدیدار میشود.
پارکینسون درمان قطعی ندارد
پارکینسون به آهـستگی بیمار را گرفتار میکند و پیشرونده است.
درمان قطعی ندارد و تنها میتوان آن را مهار کرد. بهرهگیری از جراحی در پارکینسون تنها در افرادی که بیماری آنها پیشرفت زیادی کرده باشد بهگونهای که دیگر مصرف دارو پاسخگو نباشد، امکانپذیر است.
اما حتی جراحی به معنای درمان قطعی بیماری محسوب نمیشود. ضمن آنکه جراحی برای افرادی با بیماریهای زمینهای حاد مانند بیمارهای ریوی، کلیوی، سرطان، فراموشی و اختلالات روانی پیشنهاد نمیشود.
داروهای کمکی برای درمان پارکینسون
بتازگی پژوهشگران موفق شدهاند با کمک داروهایی که برای درمان مالاریا از آنها استفاده میشود، بیماری پیشرونده پارکینسون را مهار کنند.
این پژوهشها نشان میدهند مغز دارای یک گیرنده پروتئینی است که داروی مذکور میتواند این گیرنده پروتئینی را هدف قرار داده و ماده سیاه پیامهای عصبی را از راه نخاع به ماهـیچههای گوناگون بفرستد و این فرآیند با ماده شیمیایی دوپامین (به عنوان عامل اصلی بروزپارکینسون) انجام میگیرد.
ضرورت حمایت از بیماران افسرده
لرزش مداوم عضو یا اعضای بدن بسیار آزاردهنده است. بخصوص زمانی که فرد دیگر نمیتواند لرزش دستانش را با قرار دادن آنها در جیب یا پشت خود پنهان کند و لرزشها آشکار میشود.
این حالت فرد را به لحاظ روحی بشدت آسیبپذیر میکند و حالتهای استرس و افسردگی در بیمار نمایان میشود.
تحقیقات نشان میدهند افسردگی و اضطراب در بین افرادی که بتازگی به بیماری پارکینسون مبتلا شده اند دو برابر افراد عادی است.
به همین دلیل دریافت مشاورههای روانشناختی و مصرف داروهای ضدافسردگی میتواند در بهبود وضعیت بیمار کمک کند.
از آنجا که پارکینسون یک بیماری طولانی و غیرقابل درمان است، حمایت روحی درست، عمیق و واقعی توسط خانواده، دوستان و حتی جامعه از این بیماران در حفظ امید آنان به زندگی بسیار مهم وموثر است.
منبع:jamejamonline.ir
علت بیماری پارکینسون, پارکینسون طب سنتی, داروی پارکینسون, درمان بیماری پارکینسون چیست,
درمان پارکینسون, طول عمر بیماران پارکینسون, نام فلج ناشی از بیماری پارکینسون, پارکینسون ارثی است؟,
پارکینسن یک بیماری دژنراتیو عصبی، ناتوانکننده و پیشرونده است که توسط جیمزپارکینسون در سال ۱۸۱۷ توصیف شد.
مشخصات بیماری عبارتند از حرکت کند و کاهش یافته، سفتی و لرزش عضلانی و عدم تعادل، جویدن ناقص، اختلال در بلع و در سخن گفتن.
این بیماری در اثر تحلیل سلولهای مغزی تولید کننده دوپامین در سنین بالای ۶۰ سال رخ میدهد.
(معمولا از ۴۰ سالگی تا ۷۰ سالگی) تقریبا ۶۶% بیماران طی ۵ سال اول بیماری و ۸۰% پس از ۱۰ سال دچار ناتوانی میگردند.
پارکینسون از جمله بیماریهای عصبی در جهان به شمار میآید که شیوع این بیماری در افراد آفریقایی- آمریکائی و آسیاییها در مقایسه با نژاد سفید کمتر است.
سه فرضیه در مورد علت شناسی پارکینسون وجود دارد:
۱- تغییر متابولیسم دوپامین در اثر یک جراحت عصبی
۲- تماس با سموم عصبی محیطی
۳- زمینه گوارشی
سالمندی همراه با کاهش سلولهای عصبی حاوی دوپامین و افزایش مونوآمین اکسیداز است.
در حین متابولیسم دوپامین تولید سموم آندوژنیک میکند (رادیکالهای آزاد و پراکسید هیدروژن) و سبب از بین رفتن چربی غشاءها و مرگ سلولی میشود.
در صورت وجود زمینه ارثی، آسیبهای شدید ممکن است سبب از دستدهی شدید سلولهای عصبی تولیدکننده دوپامین شود،
درست مثل اتفاقی که در بیماری پارکینسون رخ میدهد. بر اساس بررسیها کمبود شدید و طولانی مدت ویتامین E میتواند منجر به از دست رفتن پایانه عصبی نیگروستریاتول شود.
نکته دیگر آن که مصرف زیاد آهن ومنیزیم احتمالاً با بروز پارکینسون در ارتباط هستند.
با توجه به مطالعات، زمینه ارثی نیز در بروز بیماری موثر است، بخصوص در ۲قلوهای دختر میزان ابتلا به این بیماری نسبت به سایر بستگان بالاتر میباشد. زنان احتمالاً از اجزای ژنتیک قویتری برای ابتلا به بیماری برخوردارند.
درمان:
مثلث کلاسیک نشانههای بیماری عبارت است از:
* لرزش عضلانی
* سفتی عضلانی
* برادی کینزی
این علائم اولین بار توسط جیمز پارکینسون توصیف شد که هنوز یک مقیاس بالینی پذیرفتهشده برای تشخیص به شمار میآید.
در حال حاضر از داروی لوودوپا یا –L دوپا جهت درمان و کنترل علائم بیماری استفاده میشود.
از آنجا که دوپامین نمیتواند مستقیماً از سد خونی – مغزی عبور کند لذا –Lدوپا که پیشساز دوپامین است به صورت جایگزین به فرد تزریق میشود
که پس از ورود به مغز توسط آنزیم دوپادکربوکسیلاز به دوپامین تبدیل میشود.
تغذیه درمانی:
* مشاوره با بیمار و اقوام وی و بررسی وضعیت بیوشیمیایی و تغذیهای وی از اولین گامهای درمان غذایی به شمار میآیند.
* نظر به اینکه عوارض مصرف دارو در پارکینسون شامل بی اشتهایی، تهوع، کاهش حسبویایی، یبوست و خشکی دهان است پس برای کاهش عوارض گوارشی بهتر است دارو همراه با غذا مصرف شود.
* برخی غذاها بخصوص لوبیاها به طور طبیعی حاوی –Lدوپا هستند پس بهتر است حتماً در رژیم غذایی گنجانده شوند. توصیه میشود مصرف پروتئین بیمار بخصوص در طول روز محدود بوده و تنها در وعده شام یا وعده قبل از خواب پروتئین با ارزش بیولوژیک بالا (مثل لبنیات و تخم مرغ و گوشتها) استفاده شود. بهتر است میزان مصرف پروتئین به ۸/۰ گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن برسد. زیرا مصرف زیاد پروتئین سبب کاهش اثر دارو میشود. علت آن است که –Lدوپا یکی از چند آسید آمینهای است که جهت برداشتهشدن از خون و ورود به مغز رقابت میکند در صورت محدودیت مصرف پروتئین کاهش رقابت سایر اسیدهای آمینه سبب ورود میزان بیشتری –Lدوپا به مغز و در نتیجه بهبود نسبی اعمال حرکتی بیمار و کاهش نوسانات اثر دارو در طول روز میگردد.
* اگرچه مصرف پروتئین در شب میتواند سبب کاهش سطح –Lدوپا و لرزش و حرکات آهسته در طول شب بود.
توجه داشتهباشید مصرف ویتامین B6 (پیریدوکسین) یا منابع غذایی حاوی آن تنها در حد توصیه شده باشد زیرا مصرف زیاد B6 نیز به علت اثر آن در فرآیند تبدیل –Lدوپا به دوپامین در حضور آنزیم دی کربوکسیلاز، میتواند سبب اختلال در متابولیسم دارو در مغز و کاهش اثر دارو شود.
از جمله منابع ویتامین B6 میتوان به نخود، ماهی تن و ماهی آزاد، سبوس و جوانه گندم اشاره کرد. ضمناً در صورت مصرف مولتی ویتامین به میزان B6 موجود در آن توجه کنید.
* اصولاً در طی درمان با –Lدوپا مصرف پروتئین، ویتامین B6، الکل، و کافئین باید محدود شود.
* از آنجایی که اغلب افراد از داروهای ضد افسردگی استفاده میکنند که میتواند سبب افزایش وزن شود و در عین حال تغییر در میزان فعالیت و نحوه غذا خوردن نیز بروز میکند، پس کنترل وزن بیمار از اهیمت بسزایی برخوردار است.
* اکسیداسیون حاصل از رادیکالهای آزاد در بروز پارکینسون و بدتر شدن آن نقش دارد. رژیمهای غنی از آنتی اکسیدانهای طبیعی نظیر ویتامین E,C و کاروتنوئیدها و عنصر سلینوم احتمال بروز بیماری و روند آنرا کند میکند.
* اغلب بیماران دچار کمبود ویتامین B3 و اسید فولیک میشوند که اینحالت سبب بدتر شدن علائم میگردد بهتر است نسبت به مصرف ویتامینهای گروه B توجه کافی را مبذول دارید.(البته به جز B6)
* روغن گل مغربی به دلیل داشتن گامانولیک اسید میتواند در کاهش لرزش موثر باشد.
* مصرف –Lمیتوین سبب سهولت حرکت، بهبود قدرت، خلق و خو و خواب بیمار میشود. (زیر نظر پزشک)
* جهت جلوگیری از یبوست و کم آبی مصرف مایعات کافی و فیبر توصیه میشود.
* همزمان با پیشرفت بیماری حالت سفتی عضلانی در انتهای اندامها سبب اختلال در توانایی بیمار جهت مراقبت از خود میشود و بیمار نمیتواند غذا بخورد. خوردنش کند میشود و مدت صرف غذا از یکساعت هم میگذرد. حرکات همزمان مثل نگهداشتن کارد و چنگال با هم به شدت مشکل میشود.
در این حالت بیمار را در بهترین وضعیت ممکن جهت غذاخوردن قرار دهید و از ظروف تطبیقی نظیر فنجانهایی با دو دسته یا ظروف دارای دسته حلقوی و ظورف لبه دار استفاده کنید. بهتر است وعدههای غذایی کوچک و مکرر بوده و غلظت غذا برحسب توانایی بلع در بیمار انتخاب شود.
* اصولا تشویق و حمایت بیمار به منظور مصرف مقادیر کافی غذا نکته کلیدی در مراقبت از این بیماران به شمار میآید.