زایمان طبیعی میتواند بسیار شیرین و ساده باشد به شرط آنکه از قبل برای آن آماده شده باشید. به جز نرمشهای دوران بارداری و آگاهی پیدا کردن در مورد مراحل و شرایط زایمان، یاد گرفتن روشهای کنترل درد و انرژی در طول “زایمان” میتواند بسیار کمککننده باشد. یکی از این روشها “تنفس صحیح” است و ضمن آنکه مانع تحلیل رفتن انرژی در طول زایمان میشود، سلامت خودتان و نوزاد در راه را تامین میکند و به خاطر اکسیژن رسانی به بافتهای درگیر زایمان، درد را کاهش میدهد.
چرا نفس کشیدن در طول زایمان طبیعی این قدر مهم است؟
تنفس درست یعنی کلی اکسیژن که وارد خون شما و کودکتان میشود. از طرفی کمبود اکسیژن میتواند عضلات شما را خسته کرده و انرژیتان را برای تحمل درد و فشار وارد کردن کم کند. از طرفی هم اکسیژن زیاد در اطراف بافت رحم و واژن (یعنی مرکز درد) موجب کاهش درد میشود.
شرایط ترس و اضطراب زایمان ممکن است باعث شود شما به جای تنفس عمیق و درست، نفسنفس زدنهای کوتاه و سریع را انتخاب کنید، در حالی که این جور تنفس به سرعت موجب خستگی و سرگیجهتان میشود و شما انرژیتان را برای ادامه فرایند زایمان از دست میدهید. این یعنی خطر! به جز این فرزند کوچکتان حالا بیشتر از همه دوران جنینیاش تحت فشار و استرس است و اکسیژن بیشتر برای او یعنی اوضاع خوب است!
شما به همه انرژیتان برای به پایان رساندن زایمان و تولد فرزندتان نیاز دارید و به همین دلیل است که پیش از رسیدن به روز موعود باید روش صحیح تنفس را یاد گرفته و تمرین کرده باشید.
معمولا چطور نفس میکشید؟
چشمهایتان را ببندید و عادی نفس بکشید و به روش تنفستان دقت کنید. هوا را به داخل میکشید. لحظهای صبر میکنید. حالا هوا را بیرون میدهید و قبل از تنفس بعدی دوباره کمی صبر میکنید. آیا تنفستان مرتب است؟ آیا مدت دم و بازدمتان یکی است؟ آیا بین دم و بازدمتان یک وقفه کوتاه هست؟ اجازه ندهید دمتان طولانیتر از بازدمتان شود، حتی بهتر است بازدم کمی طولانیتر باشد.
تکنیکهای ساده تنفس را تمرین کنید
روشهای عادی تنفس را در طول بارداری تمرین کنید تا بتوانید هنگام زایمان به سادگی به خاطر بیاورید و استفاده کنید. این چند روش مهمترین روشهای تنفس هستند.
به کلمه «آرام» (relax) فکر کنید. آن را در دو بخش «آااا» و «رااام» تکرار کنید. وقتی هوا را به داخل میکشید در ذهنتان به «آاا» و وقتی آن را بیرون میدهید به «رااام» فکر کنید. تمرکز کنید تا تکرار این کلمه برایتان طبق عادت نشود. موقع بازدم سعی کنید هر چیز بدی که در ذهن و بدن خود دارید، به هوا بسپارید و آن را با شدت به بیرون بدهید. روی عضلاتی که موقع استرس منقبض میشوند، تمرکز کنید و رهایشان کنید. یادتان باشد شما باید مراقب بازدمهایتان باشید، دم خودش مرتب میشود!
تکنیک های تنفس آرامشبخش، موقع زایمان خوب نفس بکش
میتوانید روش تنفس شمارشی را تمرین کنید. وقتی نفس میکشید به آرامی تا ۳ یا ۴ بشمارید و وقتی هوا را بیرون میدهید دوباره همان تعداد را بشمارید. معمولا دم با ۳ شماره و بازدم با ۴ شماره راحتتر است.
روش دم از بینی و بازدم از دهان هم روش خوبی است. یک نفس عمیق از بینی بکشید و آن را از دهان بیرون بدهید. میتوانید موقع بازدم یک چیزی را بگویید، مثلا «هوووووو». برای استفاده از این روش یک لیوان آب دم دست بگذارید تا هرچند وقت یکبار با خوردن یک جرعه مانع خشکی دهانتان شوید.
تکنیکها را به همراهتان هم آموزش بدهید.
اگر میتوانید در طول زایمان یک همراه داشته باشید (مثلا مادر یا همسرتان) تکنیکهای تنفس را با هم تمرین کنید. ممکن است در بخش پایانی زایمان که درد و انقباض شما را خسته کرده است، نتوانید ذهنتان را روی تنفس متمرکز کنید و برای این چیزها بیش از حد خسته باشید. در چنین موقعیتی یک همراه که تکنیکهای تنفس را بداند، کمک میکند که شما همچنان انرژیتان را نگه دارید. همراهتان میتواند دست شما را بگیرد و به چشمهای شما نگاه کند و با شما نفس بکشد. کافی است او به یکی از روشهای صحیح نفس بکشد و شما هم سعی کنید با او همراهی کنید. تمرین کردن این چیزها در طول بارداری با همسرتان میتواند یک تفریح بامزه برای قبل از زایمان و یک کمک فوقالعاده برای طول زایمان باشد.
در آخرین مرحله زایمان چطور باید نفس کشید؟
پس از باز شدن کامل دهانه رحم نوبت وارد آوردن فشار است. هرچند تا قبل از این مرحله شما به جز تحمل درد و حفظ انرژیتان کار دیگری نمیتوانید بکنید، در این مرحله تنها کسی هستید که میتواند فرایند زایمان را جلو ببرد. (البته به همراه کودکتان که او هم دارد تلاشش را میکند!)
فاز دوم زایمان مربوط به زور زدن و به دنیا آوردن کودک است. در این مرحله به مادر گفته میشود که نفسش را نگه دارد و با تمام توان زور بزند، اما تحقیقات پزشکی ثابت کرده تنفس و به ویژه بازدم هیچ مشکلی در توانایی فشار آوردن مادر ایجاد نمیکند و ضمنا موجب میشود کمتر به گلوی او فشار بیاید. میتوانید یک نفس عمیق بکشید و با یک بازدم طولانی فشار را وارد کنید. لازم نیست نفستان را نگه دارید. این کار مانع خونرسانی کافی به خودتان و کودکتان میشود. در طول یک انقباض (که ممکن است ۲۰ ثانیه تا یک دقیقه طول بکشد) هر چند بار که لازم است نفس عمیق بکشید و دوباره فشار را وارد کنید. با این روش میتوانید در طول هر انقباض چهار یا پنج بار فشار وارد کنید و کودک را در کانال زایمان جلو ببرید.
اگر “زایمان طبیعی بدون درد” را تجربه میکنید
در این شرایط ممکن است به خاطر احساس نکردن درد متوجه زمان شروع و پایان انقباض نشوید. برای زایمان بدون درد حتما یک ماما یا پرستار در کنار شما خواهد بود تا زمان شروع انقباض را به شما بگوید. به محض اطلاع او نفس عمیق بکشید و تا زمانی که او پایان انقباض را اعلام نکرده، هر چند بار که میشود نفس بگیرید و زور بزنید.
گاهی لازم است نفس بکشید و فشار وارد نکنید
ممکن است بعضی خانمها پیش از باز شدن کامل دهانه رحم احساس کنند میخواهند زور بزنند. با این حال فشار وارد کردن در این مرحله ممکن است منجر به آسیب به دهانه رحم شود. به همین دلیل ماما از شما میخواهد طوری نفس بکشید که فشار وارد نکنید و البته این کار خیلی سختتر از فشار وارد نکردن است!
بهترین روش برای این کار این است که چهار دست و پا زانو بزنید و باسنتان را بالا بدهید و صورتتان را روی زمین بگذارید (مثل سجده). وقتی یک انقباض شروع میشود، با چهار نفس کوتاه هوا را به داخل بکشید و بعد با چهار بازدم کوتاه آن را بیرون بدهید و در ذهنتان تکرار کنید «من نباید فشار بدهم!» این کار را تا پایان انقباض ادامه بدهید.
منبع: ninisearch.com