آمنیوسنتز در بارداری آمنیوسنتز چيست؟ آمنیوسنتز و cvs آمنیوسنتز چگونه انجام میشود آمنیوسنتز آمنیوسنتز قیمت آمنیوسنتز نسل امید آزمایش آمنیوسنتز عوارض منیوسنتز هزینه آمنیوسنتز
کدام دسته از مادران باید آزمایش آمنیوسنتز را انجام دهند؟
دکتر رویا تقی‌پور انوری، متخصص زنان و زایمان می‌گوید: مادرانی که در معرض خطر جنین ناهنجار هستند باید این تست را انجام دهند که شامل مادران بارداری که سن‌شان بالای 35 سال است، بارداران دوقلویی دو تخمکی و آنها که سن شان هنگام زایمان بالای 31 سال است، خانم‌هایی که سابقه به دنیا آوردن کودک مبتلا به ناهنجاری کروموزومی دارند، وجود جا‌به‌جایی کروموزومی در مادر یا همسر، وجود مواردی از سقط‌های زودهنگام و تشخیص ناهنجاری ساختمانی جنین با سونوگرافی میشود. به بیان دیگر، مادرانی که خطر داشتن جنین ناهنجار دارند یعنی نتیجه تست‌های غربالگری سه ماهه اول یا دوم آنها وجود این ناهنجاری‌ها را تائید می‌کند یا ناهنجاری در سونوگرافی شان تشخیص داده شده یا سابقه فامیلی مثبت برای اختلالات ژنتیکی دارند حتما باید آمنیوسنتز انجام شود. البته همه باردارها نیز می‌توانند از این تست برای اطمینان از سلامت جنین‌شان استفاده کنند.
این متخصص زنان می‌افزاید: همچنین برای تشخیص کامل شدن مراحل تکاملی ریه جنین، بخصوص در مادران دیابتی، آمنیوسنتز توصیه میشود. گاهی نیز برای درمان افزایش حجم مایع آمنیوتیک بویژه در مادرانی که این افزایش حجم، باعث تنگی نفس و مشکلات تنفسی در مادر شده است، آمنیوسنتز و کاهش حجم مایع توصیه میشود.
آمنیوسنتز درد ندارد
خیلی‌ها از انجام آمنیوسنتز می‌ترسند و تصور می‌کنند فرو کردن سوزن بلند و نازکی در شکم‌شان بسیار دردناک و آزار‌دهنده است، اما دکتر تقی‌پور برای روشن‌شدن ذهن بارداران از بی‌خطر و بی‌درد بودن آمنیوسنتز توضیح می‌دهد: آمنیوسنتز معمولا در 15 تا 20 هفتگی بارداری انجام میشود. درواقع با روشی کاملا استریل و با کمک سونوگرافی، یک سوزن نخاعی از طریق پوست شکم، وارد کیسه آمنیون (کیسه آمنیوتیک اطراف جنین را در رحم مادر در برمی گیرد و داخل آن، مایعی به نام آمنیون وجود دارد. مقدار این مایع بتدریج افزایش پیدا می‌کند تا نوزاد بتواند براحتی داخل آن رشد و حرکت کند) میشود. البته دقت میشود سوزن با جفت، بند ناف و جنین برخورد نکند. جالب است بدانید درد و ناراحتی مادر بر اثر این تکنیک خیلی ناچیز است و بی‌حسی موضعی معمولا نیاز نیست. وی تاکید می‌کند: البته مادران مبتلا به ویروس ایدز نباید آمنیوسنتز انجام دهند، چون ممکن است باعث انتقال عفونت شود. همچنین اگر جفت در مسیر ورود سوزن باشد توصیه به انجام آن نمی‌شود.
تشخیص کدام دسته از بیماری‌ها؟
اما تشخیص کدام دسته از بیماری‌ها و عوارض در جنین از طریق آمنیوسنتز ممکن است؟
دکتر تقی‌پور پاسخ می‌دهد: تشخیص بیماری‌های ژنتیکی و ناهنجاریهای کروموزومی، باز بودن کانال نخاعی، تشخیص برخی عفونت‌ها وهمچنین بررسی اثرات ناسازگاری RH خون مادر و جنین از طریق آمنیوسنتز امکان‌پذیر است.
وی درباره این که نتایج تشخیصی از طریق این روش تا چه اندازه قابل اطمینان است، می‌گوید: در مورد ناهنجاریهای کروموزومی، نتایج به‌دست آمده از آمنیوسنتز، بیش از 99 درصد قابل اطمینان است، اما در مورد اختلالات مادرزادی با علل نامشخص مثل عارضه لب شکری، اختلالات ذهنی و آسیب‌های قلبی عروقی، آمنیوسنتز کاربردی ندارد.
عوارض احتمالی
به گفته دکتر تقی‌پور، عوارض آمنیوسنتز نادر است وشامل لکه بینی گذرای واژینال، نشت مایع آمینون، عفونت مایع و آسیب‌دیدگی جفت و جنین بر اثر برخورد سوزن میشود. بر اساس آمارهای گرفته شده، سقط ناشی از آمنیوسنتز در سه ماهه دوم بارداری، یک مورد در 300 تا 500 بارداری بوده است. البته از دست دادن بارداری در خانم‌های چاق و بارداری‌های دوقلو شایع‌تر است.
وی تاکید می‌کند: کسانی که می‌خواهند آزمایش آمنیوسنتز انجام دهند باید به طور کامل از عوارض آن آگاهی داشته باشند، بویژه اگر گروه خونی منفی دارند حتما باید آمپول مخصوصی به آنها تزریق شود. همچنین باید به این افراد از نظر علائم عفونت وآبریزش (نشت مایع آمنیوتیک) هشدارهای لازم داده شود.
روشی قطعی برای اطمینان از سلامت جنین
این متخصص زنان درباره این که چرا در مواردی نتیجه تست غربالگری (از طریق آزمایش خون) از نظر وجود ناهنجاریهای جنینی منفی بوده، اما نتیجه آمنیوسنتز بر خلاف آن مثبت است، می‌گوید: در واقع، هر دوی این نتایج در صورتی که در محل معتبر انجام شده باشد، درست است. زمانی که غربالگری دوران بارداری انجام میشود با استفاده از نشانگرهای بیوشیمیایی خون مادر و بعضی علائم سونوگرافی مرتبط با بیماری‌های شایع کروموزومی، احتمال ابتلا جنین به این بیماری‌ها تخمین زده میشود. در حالی که وقتی آمنیوسنتز انجام میشود، خود جنین به صورت مستقیم مورد بررسی کروموزومی قرار می‌گیرد.به خاطر داشته باشید آمنیوسنتز و نمونه‌گیری از پرزهای جفت، تنها راه اطمینان یافتن از درست بودن یا اشتباه بودن احتمال تخمین‌زده شده در تست غربالگری تا قبل از تولد جنین است، ولی چون این روش‌ها یک تا 2 درصد با احتمال سقط همراه است در اولین قدم به خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
آمنیوسنتز یک روش تشخیص قبل از تولد است که در آن مایع اطراف جنین برداشته شده و برای تشخیص ناهنجاریهای کروموزومی و ژنتیکی و نقائص لوله عصبی جنین به آزمایشگاه ژنتیک ارسال می گردد.کیسه آمنیوتیک پراز مایع در داخل رحم قرار داشته و جنین در آن بصور معلق زندگی می‌کند. سلولهای جنینی ، پروتئینها و ادرار جنینی هم در این مایع وجود دارد.
اطلاعاتی در مورد جنین و کیسه آب:
یک جنین مواد مغذی را از طریق جفت بدست می آورد. جفت تنها ساختاری است که در تمام طول بارداری به دیواره رحم چسبیده است. جنین اکسیژن و مواد مغذی را از طریق جفت از مادر بدست می‌آورد. و همچنین مواد مضر را از طریق جفت دفع می‌کند. خون جنین از راه بند ناف به جفت می‌رود.
نحوه انجام عمل آمنیوسنتز :
آمنیوسنتز عملی است که طی آن مقدار اندکی از مایع اطراف جنین (مایع آمنیوتیک) نمونه‌برداری میشود. آمنیوسنتز در مطب پزشک یا بیمارستان و معمولا در هفته‌های 15 تا 21 بارداری انجام میشود.
هنگام انجام آمنیوسنتز، پزشک از مانیتور سونوگرافی که تصویری روشن از وضعیت جنین در رحم و نیز مایع آمنیوتیک ارائه می‌دهد، استفاده می‌کند. پس از مشاهده و بررسی تصویر مزبور، وی سوزن بسیار باریکی را از راه شکم به درون رحم زن باردار فرو برده و حدود 20 میلی لیتر از مایع آمنیوتیک را بیرون می‌کشد.
انجام این بخش از آمنیوسنتز تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد. به گفته بسیاری از زنان باردار انجام آمنیوسنتز هیچ گونه صدمه و ناراحتی خاصی در بر ندارد. پس از تهیه مایع آمنیوتیک، می‌توان آزمایش‌های گوناگونی را برای تشخیص بسیاری از اختلالات کروموزومی و سایر بیماری‌ها بر روی آن انجام داد.
اقدامات پس از عمل جراحی:
بیماران ممکن است در ابتدا احساس ضعف و تهوع داشته باشد.
موارد هشدار در مورد ریزش مایع یا خون
درد شدید شکمی برای چند ساعت
تب ( درجه حرارت بالای 38 در جه سانتی گراد.)
برخی از پرشکان انجام فعالیت جنسی و ورزش را یک روز پس از عمل ممنوع می کنند. روز پس از عمل می تواند فعالیت طبیعی خود را دنبال کنند .
زنان با گروه خون دارای RH منفی بایستی روگام تزریق کنند.
کدام گروه از زنان باردار کاندید انجام آمنیوسنتز هستند؟
تست‌های غربالگری که با نمونه‌گیری مقدار اندکی از خون زن باردار و گاه همراه سونوگرافی انجام می‌شوند، می‌توانند ریسک ابتلا به سندرم داون یا اختلالات لوله عصبی را مشخص کنند. انجام این تست‌ها محدود به سن خاصی نیست و برای تمامی زنان باردار در هر سنی قابل انجام است.
وقتی نتایج آزمون‌های غربالگری نشان‌دهنده ریسک بالای بارداری برای ابتلا جنین به هر یک از بیماری‌های مادرزادی مورد بررسی باشد، باید آمنیوسنتز را به عنوان یک تست تشخیصی مد نظر قرار داد. همچنین زنانی که به دلیل سن بالا و یا وجود سابقه فامیلی اختلالات کروموزومی دارای ریسک بالایی هستند نیز کاندید انجام آمنیوسنتز به شمار می‌روند.
زنان باردار میانسال در مقایسه با زنان باردار جوان به میزان بیشتری در معرض خطر ابتلا جنین خود به سندرم داون و یا دیگر بیماری‌های مادرزادی قرار دارند. اگر زن بارداری مایل به انجام آمنیوسنتز نیست یا برای انجام آن با منعی مواجه است باید در این مورد با پزشک خود و یا مشاور و متخصص ژنتیک مشورت کند.
در اوایل بارداری، از آمنیوسنتز برای تشخیص ناهنجاریهای کروموزومی و مشکلات جنینی دیگر استفاده میشود. مانند:
– سندرم داون (تریزومی 21)
– تریزومی 13
– تریزومی 18
– سندرم X شکننده
– ناهنجاریهای نادر متابولیکی ارثی
– نقص لوله عصبی (آنانسفالی و اسپینابیفیدا)بوسیله سطح آلفافیتوپروتیین پلاسما
چه مواردی را نمی‌توان با آمنیوسنتز مورد بررسی قرار داد؟
در هر حاملگی ریسکی حدود 5-3 درصد برای بروز اختلالات مادرزادی با علل نامشخص، وجود دارد. برای نمونه می‌توان از عارضه لب شکری، اختلالات ذهنی و آسیب‌های قلبی – عروقی نام برد. روش آمنیوسنتز در بررسی این گروه از اختلالات و بیماری‌های مادرزادی کاربردی ندارد.
خطرات و عوارض جانبی آزمایش آمنیوسنتز
آزمایش آمنیوسنتز ژنتیکی به بررسی وجود 23 جفت کروموزوم و طبیعی بودن ساختار آن ها می پردازد. این یک آزمایش عادی نیست و به همه افراد توصیه نمی گردد. این آزمایش ممکن است عوارضی در پی داشته باشد، البته تمام بیماران دچار این عوارض و خطرات نمی شوند؛ ولی داشتن اطلاعات در این باره می تواند مفید باشد.
گرفتگی عضلانی و لک بینی
ممکن است بعد از انجام آزمایش، به مدت چند ساعت دچار گرفتگی عضلانی شوید؛ که بهترین درمان برای این گرفتگی استراحت است. اگر بعد از آزمایش دچار لکه بینی شدید، نگران نباشید ممکن است یک تا دو روز ادامه داشته باشد.
نشت مایع آمنیوتیک
چکیدن زیاد و مداوم مایع آمنیوتیک می تواند خطرناک باشد و در این صورت حتماً با پزشک خود تماس بگیرید. اما در 1 تا 2 درصد از بیماران، چکیدن به میزان 1 تا 2 قاشق چای خوری از طریق واژن، به وجود می آید؛ که در اکثریت موارد غشای پرده در عرض 48 ساعت بسته می شود و این چکیدن متوقف می شود و بارداری به حالت عادی خود باز می گردد.
آسیب دیدگی جنین
آزمایش آمنیوسنتز به همراه سونوگرافی صورت می گیرد. از طریق سونوگرافی محل قرارگیری جفت، جنین و کیسه آمنیوتیک مشخص می گردد و سپس سرنگ آمنیوسنتز وارد کیسه آمنیوتیک می شود. به دلیل همکاری سونوگرافی در این آزمایش، آسیب دیدن جنین بسیار نادر است.
سقط جنین
آزمایش آمنیوسنتز حدود یک درصد خطر سقط را به همراه دارد. در این آزمایش باید مزایای آن را سنجیده و انجام آن بر مبنای خطرات، صورت پذیرد. مثلا ممکن است مادری که بالای 40 سال دارد و سابقه نازایی داشته است؛ حاضر به انجام هیچ گونه آزمایشی که خطر سقط جنین را افزایش می دهد نباشد، حتی اگر قرار باشد فرزندش با ناهنجاری های کروموزومی به دنیا بیاید.
منابع:isna.ir
farzand.net