شاید هنوز دوران کودکی را به خاطر داشته باشید که اواخر اسفند گرچه فصل امتحانات بود و هنوز کمی از ته مانده سرمای زمستان دست و پاهایمان را سوزن سوزن میکرد، اما به شوق آب بازی شلوارمان را بالا میزدیم و کاسه به دست به جان قالی خیسی که کف حیاط پهن شده بود، میافتادیم.
آن روزها دیدن قالی های رنگارنگی که از پشت بام منازل آویزان شده بودند، خبر از رسیدن بهار و فصل خانه تکانی می داد… اما امروز دیگر خبری از آن حال و هوا نیست، بلکه تمام این حس به چند برگ نیازمندی های روزنامه تبدیل شده است و به جای دیدن قالی های رنگارنگ آویزان از پشت بام، صدای آیفون تصویری را می شنویم و ماشینی پر از قالی را می بینیم که منتظر ایستاده است!
شست و شوی فرش با تمیز کننده های خانگی
• استفاده از جوش شیرین و سرکه: کمتر چیزیست که نتوان با جوششیرین و سرکه تمیز کرد، خوشبختانه لکههای فرش هم از این امر مستثنی نیستند. برای تمیز کردن فرش فقط کافیست پودر جوششیرین را روی لکه فرش بریزید و سرکه سفید را اضافه کنید. بعد از تمام شدن یک دستمال را که قدرت جذب بالایی دارد، روی فرش بکشید تا سرکه را جذب کند، بگذارید این قسمت خشک شود. با جاروبرقی باقیمانده جوششیرین را جمع کنید. برای لکههای بزرگتر از جوششیرین به تنهایی استفاده کنید. آن را روی فرش بپاشید و حداقل بعد از نیم ساعت جاروبرقی بزنید.
• استفاده از نمک: تمیز کردن فرش با نمک، مخلوط سرکه و نمک نیز از بینبرنده لکه فرش است. این دو ماده را به صورت خمیر درآورید و روی لکه بریزید، بگذارید تا جذب شوند. دستمال مرطوب را روی محل مورد نظر بمالید. بعد از خشک شدن جاروبرقی بزنید.
• استفاده از بخار: برای تمیز کردن فرش با بخار آب را داخل دستگاه بخارشور بریزید. کاتالوگ دستگاه را با دقت بخوانید. در صورت اجازه استفاده از مواد شیمیایی، بهتر است به جای آن از مخلوط آب و سرکه استفاده کنید.
• استفاده از پراکسید هیدروژن: پراکسید هیدروژن تمیزکننده فوقالعادهای به خصوص برای لکههای پروتئین و خون است. با ریختن این ماده روی فرش، شاهد از بین رفتن لکه خواهید بود.
• استفاده از زمین شوی: با استفاده از زمین شوی هم میتوانید فرش را تمیز کنید. ۲ پیمانه جوششیرین را با ¼ تکههای صابون یا پودر بوره مخلوط کنید، به این مواد ۲۰-۱۰ قطره اسانس معطر دلخواه اضافه کنید. معمولا از اسطوخودوس یا لیمو استفاده میشود. مواد را خوب به هم بزنید و با اسپری روی فرش بپاشید. در مرحله بعد ¼ پیمانه آب گرم را با ۱ پیمانه سرکه سفید مخلوط کنید. زمینشوی اسفنجی را داخل آن کنید و روی مواد ریخته شده قبلی بکشید. بگذارید فرش حداقل ساعت خشک شود سپس جاروبرقی بکشید.
• استفاده از پودر ذرت: چه باور کنید یا نه پودر ذرت هم به تمیز کردن فرش شما کمک میکند. ۱ پیمانه از آن را با یک پیمانه بوره و ½ پیمانه جوششیرین مخلوط کنید و روی فرش بپاشید. با کشیدن یک پارچه مرطوب یا زمین شوی اسفنجی روی فرش آن را تمیز کنید. بعد از خشک شدن جاروبرقی بزنید.
نکاتی در رابطه با استفاده ی صحیح از شامپو فرش
* بدلیل روکشهای گوناگون مبلمان و الیاف متفاوت فرش ها، شامپوی فرش و موکت بایستی با تمام الیاف ها سازگار بوده و هیچگونه ضرری برای آنها نداشته باشد، بنابراین استفاده از کمترین مواد شیمیائی در فرمولاسیون شامپو فرش بسیار حائز اهمیت میباشد.
* از طرفی جلوگیری از تداخل رنگ ها و یا از بین رفتن شادابی و نشاط رنگ فرش و موکت از دیگر جنبههای مورد توجه در شویندههای فرش و موکت میباشد. برای حفظ وسلامت رنگ ها و همچنین داشتن فرش هایی با پرز نرم و ملایم، طرز استفاده از شامپو فرش نیز در کنار انتخاب محصول مناسب حائز اهمیت میباشد.
* بهترین روش برای تمیز کردن فرش و موکت با شامپو فرش، انحلال مقدار مناسبی از آن (طبق دستورالعمل) در آب و تمیز کردن سطح مورد نظر با اسفنج آغشته به محلول شوینده میباشد. سپس باید با یک دستمال کتانی نمدار سطح فرش را از شوینده و کثیفی های حل شده در آن پاک نموده و هر از چندگاهی دستمال مورد نظر را با یک دستمال تازه دیگر عوض نمود. همچنین بایستی فرش و موکت را پس از خشک شدن جارو نمود. از نکات قابل توجه پرهیز از راه رفتن و یا نشستن بر روی فرش و موکت قبل از خشک شدن کامل آنهاست، در غیر این صورت احتمال بروز لکه وجود دارد.
روش های صحیح پاک کردن لکه ها از روی فرش ها
• پاک کردن لکه های تازه: پیش از تمیز کردن فرش حتماً خوب جارو بزنید تا گرد و غبار آن گرفته شود، با مقداری ماست لکههایی را که تازه روی فرش به وجود آمده پاک کنید مخصوصا لکه های چای و نسکافه، برای این منظور ماست را روی سطح لکه بریزید و با یک قاشق جمع کنید و در صورت لزوم چندین بار این کار را تکرار کنید سپس با دستمال تمیز خوب خشک نمائید.
• تمیز کردن لبه های فرش: گرد و خاک لبههای فرش را با یک برس دستی نظافت پاک کنید و سپس جاروبرقی بکشید، برای تمیز کردن این قسمت میتوانید از مخلوط آب و کمی پودر لباسشویی و یک فرچه نرم کمک بگیرید سپس این قسمت را با دستمال خشک کنید و هنگام پهن کردن زیر آن را کاغذ یا دستمال سفید قرار دهید تا رطوبت فرش گرفته شود.
• مایع تمیز کننده فرش: صابون لباسشویی و شامپوی فرش که قلیایی کمی دارند شویندههای خوبی برای فرش هستند، اگر شامپو فرش در دسترس ندارید یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیتر آب حل کنید و آن را خوب بزنید تا کف کند سپس کف را با یک تکه تور که زیاد آب جذب نمیکند روی سطح فرش بمالید و با دستمال حولهای خشک کنید.
• از بین بردن جای وسایل سنگین: وسایل سنگین مثل پایه مبل معمولاً بر روی فرش جا میگذارند، یک تکه یخ روی محل مورد نظر بگذارید و سپس دستمال خشکی رویش قرار دهید تا رطوبت آن را بگیرید و پرزهای قالی را به حالت اول برگرداند.
• پاک کردن سریع لکه فرش: فراموش نکنید که اگر لکه بر روی فرش بیش از یکی دو روز بماند ثابت میشود پس توصیه میشود لکه را هر چه زودتر با مواد پیشنهاد شده پاک کنید.
• پاک کردن لکه ادویه از فرش: برای پاک کردن لکه ادویه از کمی آب لیمو و آب استفاده کنید و سپس با دستمال خشک روی آن بکشید.
• شفاف کردن رنگ فرش: ابتدا روی فرش مخلوط تفاله چای و نمک بپاشید سپس با جاروبرقی جارو کنید تا رنگ فرش شفاف شود.
• لکه شمع بر روی فرش، موکت و سطوح بافت دار: ابتدا با جسمی نوک تیز مانند چاقو و یا حتی ناخن، پارافین سخت شده را بردارید سپس کاغذ روغنی و یا دستمال حولهای بزرگی را تا کرده و بر روی لکه حاصل از پارافین قرار دهید ، حال اتو را در درجه گرم تنظیم کرده و بر روی سطح کاغذ چندین بار حرکت دهید، حرارت ناشی از اتو پارافینهای باقی مانده در میان بافتها را آب کرده و جذب کاغذ میکند.
• پاک کردن لکههای قدیمی از فرش: برای رفع لکههای قدیمی بر جای مانده روی فرش که احتمالاً هنگام لک شدن متوجه آن نشدهاید، مقداری کف خمیر ریش روی محل لک بریزید سپس محل را با پارچهای مرطوب بمالید و بعد آن را با دستمال خشک تمیز کنید، محل لک را با پارچه ی تمیزی بپوشانید و جسم سنگینی مثل کتاب روی آن قرار دهید ، هر گاه پارچه مرطوب شد، آن را عوض کنید تا پس از گذشت مدتی رطوبت فرش از بین برود.
• پاک کردن لکه کاکائو، چسب و بستنی از فرش: ابتدا به آرامی اطراف محل مورد نظر را جمع کنید تا لکّه بیشتر پخش نشود سپس ۱ قاشق چایخوری مایع ظرفشویی را در یک فنجان آب حل کنید و این محلول را با پنبه یا دستمالی نرم و تمیز روی محل قرار دهید و بدون اینکه محل لکه را بمالید، به آرامی آن را تمیز کنید، چنانچه چند بار این عمل را تکرار کنید اثر ماده ی ریخته شده به طور کامل از بین میرود سپس محل مورد نظر را با دستمال مرطوب تمیز کنید.
• پاک کردن لکههای رنگی از فرش: برای پاک کردن لکههای قهوه، چای و مواد رنگی نظیر آب انگور، ابتدا برای جلوگیری از نفوذ بیشتر ماده ریخته شده با حوله کاغذی یا دستمال کاغذی به آرامی رطوبت محل مورد نظر را بگیرید سپس مقداری آب معدنی یا سودا روی آن بریزید و پس از چند دقیقه محل را با دستمال پاک کنید و آن قدر این کار را تکرار کنید تا هیچ اثری از لکه بر فرش بر جای نماند.
• پاک کردن لکه مواد چرب از فرش: برای رفع لکّه مواد چرب از جمله مداد شمعی و موادی همچون قیر ابتدا مقداری حلال غیر چرب که زود خشک نمیشود بر مقداری پنبه مرطوب بریزید و آن را آرام روی لکّه قرار دهید، به این ترتیب مقداری از ذرات جذب پنبه وحلّال روی آن میشود، این کار را آن قدر تکرار کنید تا تمام لکّه از بین برود سپس محل را با پارچه مرطوب و تمیز پاک کنید.
مراحل شستشوی فرش ها
در شستشوی فرش با دست، رعایت نکات زیر اهمیت ویژه ای دارد:
* استفاده از زمین و کف سخت، سیمانی، موزاییک یا زمین شیب دار بهتر است.
* جریان آب باید به صورت دوش و با حرارت معمولی باشد. از آب گرم در شستشوی فرش دستباف یا ماشینی استفاده نمی شود.
توضیح: فرش های ماشینی به علت داشتن مواد پلاستیکی در گره ها و تار و پود، پس از شستشو نرمی و لطافت خود را از دست می دهند. در فرش های دستبافت هم، که رنگ پس می دهد، آب گرم رنگ پس داده شده را در قسمت های روشن فرش تثبیت می کند که رنگ برداری آنها سخت و هزینه بردار است. فرش هایی هم که چله آنها از پشم و ابریشم یا گره های ابریشمی باشد، کیفیت شان پس از شستشو کاسته می شود.
* در شستشوی فرش از مواد قلیایی نباید استفاده شود.
* از شوینده های خنثی استفاده شود (مانند پودر دستی که باید قبل از استفاده در آب حل شود، شامپوی فرش، مایع ظرفشویی یا پودر صابون حل شده برای فرش هایی که چربی روی آنها ریخته شده است).
* فرش دستباف را از قبل خیس نکنید، به خصوص فرش هایی که رنگ پس می دهند. در این صورت قسمت های روشن فرش نیز رنگی می شود.
* فرشی را که رنگ پس می دهد، پس از شستشو با برس پلاستیکی و آبگیری، لوله نکنید و هرگز داخل لوله آب نگیرید.
* فرش شسته شده را کاملا آبگیری کرده با پارو و سپس با دستمال نخی یا حوله ای آب پرز آن را کاملا بگیرید و یک ساعت به همان حالت روی زمین بگذارید تا قسمت هایی که رنگ پس می دهد با قسمت های دیگر فرش تداخل پیدا نکند.
* وقتی فرش یک ساعت روی زمین به صورت پهن شده ماند، مابقی رطوبت خود را از دست می دهد و آماده پهن کردن می شود.
* فرش نیمه مرطوب از پشت، در سایه (نور غیر مستقیم خورشید) در معرض هوا آویخته شود.
* برای فرش های ماشینی و دستبافت هم که رنگ پس نمی دهند، روش شستشو به همین صورت است. اگر هنگام پهن کردن فرش دوباره روی آن آب بگیرید، ریشه های آن حتما زرد رنگ خواهد شد.
* پس از خشک شدن فرش آن را با جاروی چوبی یا برس سر به سمت خواب فرش جارو یا برس بزنید تا تمام طرح های فرش سر جای خود قرار بگیرد و فرش شما زیبا و شکیل تر و تمیز دیده شود.جارو برقی چون به صورت رفت و برگشت روی فرش کشیده می شود خواب فرش را به هم زده و از زیبایی آن می کاهد.
روش های صحیح خشک کردن فرش ها
* فرش هایی که در خانه شسته می شوند باید در شرایط خاصی خشک شوند تا آسیب کمتری به آنها وارد شود. توصیه های زیر می تواند راهنمای شما باشد:
* اگر شستن فرش ها، جزو برنامه های فصلی شماست، داربست های چهارپایه ای شکل مخصوصی تهیه کنید تا بتوانید فرش ها را روی پشت بام یا در حیاط و نور ملایم آفتاب پهن کنید. با این روش، هوا در اطراف فرش به طور کامل جریان پیدا می کند و به خوبی خشک می شود.
* فرش های شسته شده را هیچ وقت آویزان نکنید. پهن کردن فرش ها در زیر نورتند و سوزنده آفتاب نیز آسیب هایی جدی به بافت و الیاف آن وارد می کند.
* برای خشک کردن فرش، به هیچ وجه از حرارت مستقیم وسایل حرارتی مانند بخاری، شومینه و رادیاتور استفاده نکنید چون به فرش صدمه می رساند.
* اگر تنها بخشی از فرش شما خیس شده است، برای خشک کردن آن از یک اسفنج، حوله یا پارچه پنبه ای استفاده کنید و با آن آب را جمع کنید و سپس قسمت مرطوب را در مقابل آفتاب ملایم قرار دهید یا به وسیله حرارت ملایم سشوار دستی از پشت و روی فرش خشک کنید.
منبع : chidaneh.com