چطور عذر خواهی کنم تا هم مورد قبول باشه و هم عزت نفسم از بین نره ؟

عذرخواهی کردن

هر انسانی کم و بیش اشتباهاتی دارد ولی در این میان آنهایی برنده هستند که میدانند چگونه آنرا جبران کنند و بار دیگر سعی کنند آن اشتباه تکرار نشود. چون رفتارهای انسانها در تعامل با یکدیگر است، پس خطای یکی به آزرده شدن دیگری می انجامد. حالا که همه انسانها احتمال دارد خطا کنند و در روابط شان باعث دلخوری کسی شوند، پس باید عذرخواهی کردن را بیاموزند.

شنیده اید که می گویند: «عذرخواهی کردن یک هنر است»؟ این جمله کوتاه، با خود بار معنایی زیادی دارد. یادتان هست نخستین هنری را که یاد گرفتید، چه بود؟ بیشتر کودکان با رنگ آمیزی شروع می کنند و اول یاد می گیرند متناسب، موزون و زیبا رنگ آمیزی کنند تا مرحله بعد به نقاشی برسند. مهمترین چیزی که در آن دقت می کردید این بود که از خط بیرون نزنید و همین طور داخل تصویری که باید رنگ می زدید، حتی نقطه ای سفید نماند. بنابراین توازن دارد و گرفتار افراط و تفریط نمی شود.

 

عذرخواهی  هم یک هنر رفتاری است که باید دقت کنید نه بیش از حد باشد که به عزت نفس تان و وجهه ای که نزد دیگران دارید لطمه بزند و نه آنقدر درعذرخواهی کردن بخیل باشید که اشتباهاتتان را بدون جبران کردن و همچنین بدون ترمیم دلگیری دیگران باقی بگذارید.

 

کسی را تصور کنید که در محل کار برای آنکه همکارانش با او ارتباط خوبی داشته باشند، مدام برای کارهای کرده و ناکرده خود عذرخواهی کند. بعد از یک مدت دیگران چه قضاوتی از او خواهند داشت؟ یا کسی که حتی در یک اختلاف جدی که خطایش محرز هم شده است، حاضر نباشد عذرخواهی کند. هر دوی این مواقع فرد با بی هنری کامل، در ارتباطات خود اشکال ایجاد کرده است. شما سعی کنید مانند هر هنر دیگری، باتمرین و ممارست، این هنر را هم یاد بگیرید چراکه زندگی فردی و خانوادگی تان دگرگون خواهد شد.

واضح و صریح بگویید
واضح و صریح بگویید که برای کدام رفتار و اشتباه تان میخواهیددلجویی کنید. همان اشتباهی که قلبا پذیرفته اید و باعث دلخوری طرف مقابل شما شده است را نام ببرید.

 

این جمله در بیشتر مواقع استفاده می شود: اگر باعث ناراحتی ات شده ام، مرا ببخش. درحالیکه این جمله و جملاتی شبیه به آن به قدری کلی است که مشخص نمی کند شما متوجه شده اید چرا او ناراحت است یا خیر. باید خیلی ساده، صریح و مصداقی عذرخواهی کنید. مثلا بگویید: برای اینکه به فلانی گفتم تو آدم خسیسی هستی، مرا ببخش. بهتر است در چنین مواقعی اگر کارتان علتی داشته آنرا هم بیان کنید. علتش لازم نیست محکمه پسند باشد اما بگویید که چرا چنین خطایی را مرتکب شده اید.

 

ممکن است طرف مقابل شما فکر کند از او متنفر هستید که پشت سر او گفته اید آدم خسیسی است اما شما یک دلیل داشته اید: او ماشینش را به شما قرض نداده است و چون خودتان ماشین ندارید، حس حسادت باعث شده است بخواهید مقابله به مثل کنید. در چنین شرایطی همین که بگویید: تو حق داشتی ماشینت را به من ندهی اما من آن لحظه عصبانی شدم و کار خطایی کردم. عذرخواهی هر چه موضوعی تر و صریح تر باشد بیشتر به دل شنونده خواهد نشست.

شیوه عذرخواهی مؤثر

ببخشید اما من مقصر نبودم
گاهی انجام غلط یک کار آسیب بیشتری دارد از اینکه آن کار را انجام ندهید. پس اگر می خواهید از کسی عذرخواهی کنید، درست و به موقع این کار را انجام دهید. زمان واقعی عذرخواهی وقتی نیست که کسی از شما رنجیده است بلکه زمانی است که خودتان قبول کرده اید که کار خطایی انجام داده اید. اگر فقط وقتی دلخوری کسی را می بینید و به خاطر اینکه رابطه تان خراب نشود، عذرخواهی کنید، در این کار چندان موفق نمی شوید.

حتی ممکن است باهم بحث تان بشود و کار به جاهای باریکتر و دلخوریهای عمیق تر بکشد. شما باید زمانی برای عذرخواهی پیشقدم شوید که بدانید و قبول کرده باشید که کارتان خطا بوده است. حتی ممکن است طرف مقابل شما دلخور نشده یا بروز نداده باشد اما همین که متوجه خطای خود شدید، پیشقدم شوید.

 

علت اینکه باید خطای خود را قبول کرده باشید احساسی است که با زبان بدن و بار معنایی کلمات به طرف مقابلتان القا می کنید. ممکن است یک جمله ببخشید، من اشتباه کردم را زمانی که در حال نقش بازی کردن هستید، بگویید: «ببخشید دیگه، باشه من اشتباه کردم!» که این جمله کاملا نشان دهنده این است که به نوعی می خواهید موضوع را تمام کنید و به اصطلاح از سر خود واکنید. حتی اگر در انتخاب کلمات هم دقت کافی داشته باشید، زبان بدن رسواکننده است و احساس طرف مقابلتان در این زمینه اشتباه نخواهد کرد. پس برای آنکه کار را خراب تر نکنید زمانی عذر بخواهید که واقعا اشتباه خود را پذیرفته اید.

تغییر رفتار در دراز مدت
به کار بردن کلماتی مانند «ببخشید»، «معذرت میخواهم» یا «وای! اشتباه کردم» و غیره، به هیچ وجه عذرخواهی واقعی محسوب نمی شود بلکه پیش زمینه های عذرخواهی هستند. این نوع عذرخواهیها شاید در زمانی که ناخواسته به کسی تنه میزنیم یا به میان حرف کسی میپریم مثمرثمر باشد اما در موارد دیگری که احساسات طرف مقابل را عمیقا جریحه دار کرده ایم، به هیچ وجه مؤثر نیستند.

 

معذرت خواهی صحیح و مؤثر آن است که به کسی که سبب ایجاد رنجش یا کدورت در قلب او شده ایم، پاسخی عاطفی، همدلانه و از صمیم قلب بدهیم. در واقع معذرت خواهی باید از ته قلب و برای رفتار خاصی باشد که انجام داده ایم وگرنه بی معنا و بی اثر خواهد بود. این کار با بحث جبران فرق میکند. شما یکبار موقع عذرخواهی از طرف مقابل می پرسید که چگونه خطایم را جبران کنم که این حرف کاملا ضروری است اما بعد از آن و در حیطه های مشابه باید تغییر رفتار در شما ایجاد شود؛ مثلا دیگر در جمع از همسرتان ایراد نگیرید. در غیراینصورت به طور موقت دلخوری برطرف میشود و بار بعد با شدت بیشتری ایجاد شده و دیگر به عذرخواهی تان هم اعتمادی وجود ندارد.
منبع:جام جم سرا