قلمه زدن,پیوند زدن کاکتوس|آموزش تکثیر و “پرورش کاکتوس‌”|میوه کاکتوس

پرورش گل و گياه | آموزش پرورش و نگهداری از كاكتوس

تاریخچه کاکتوس cactus

کاکتوس در ابتدا تنها در شمال و جنوب و نواحی مرکزی امریکا رشد می‌‌کرد اما امروزه در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان توسط مردم پراکنده شده کاکتوس طی طوفانهای ناگهانی آب ذخیره کرده و آب ذخیره شده را طی ماه‌های خشکسالی به مصرف می‌‌رساند بیشتر “کاکتوس” ها ریشه‌های عمیقی داشته و ساقه شبکه مانندی دارند که به‌عنوان منبع ذخیره آب عمل می‌کنند ساقه کاکتوس توسط تیغ‌هایی محافظت می‌‌شود کاکتوس ها برگهای خیلی کوچکی داشته و یا اصلاً برگ ندارند.

تکثیر رویشی کاکتوس، قلمه زدن

عمده‌ترین تکثیر رویشی کاکتوس‌ها روش کاتینگ Cutting یا قلمه زدن است. قلمه زدن در کاکتوس به فصل بستگی دارد و بهترین فصل برای آن اوایل تابستان می‌باشد. بطوری که آن‌ها را در یک بستر سبک و محیط با رطوبت کافی با آبیاری منظم کشت می‌کنند.

 اما قبل از اینکه قلمه‌ی کاکتوس مخصوصاً کاکتوس‌های گوشتی نظیر سرئوس‌ها وارد بسترهای کشت شوند باید شیرابه گیاه را قطع کرد. برای انجام چنین عملی قبلاً قطعات جدا شده یا قلمه‌های کاکتوس را به مدت چندین ساعت در معرض تابش مستقیم آفتاب در تابستان قرار می‌دادند تا اینکه جریان شیرابه قطع می‌شد و سپس اقدام به کشت آن می‌کردند.

اما امروزه با توجه به اینکه ریشه‌دار کردن گیاهان در کمترین زمان حائز اهمیت است قلمه ها را در آب ولرم حدود ۴۵ درجه سانتی گراد قرار می دهند. که در نتیجه جریان شیرابه قلمه ها قطع می شود.سپس آنها را در بستر کاشت قرار می دهند. روش معمول این است که قلمه با توجه به سطح برش داده شده چند روزی در سایه و سپس در شن خالی کاشته می‌شود

تکثیر رویشی کاکتوس، پیوند زدن

کار دیگری که بیشتر بعنوان یک هنر به نظر می‌رسد عمل پیوند یا گرافتینگ Grafting در کاکتوس است. آنچه مسلم است سرئوس‌ها یا کاکتوس‌های مخروطی، پایه‌های بسیار خوبی برای بیشتر مامیلاریاها یا اوپنسیه‌ها هستند.

مطلب پیشنهادی: روش های کاشت گل رز

تکثیر بذری کاکتوس‌ها

عموم کاکتوس‌ها بذرهای بسیار ریز با قوه نامیه نسبتاً کوتاه دارند. نکات مهم در کشت بذری کاکتوس:

– بذرها قوه نامیه مناسبی داشته باشند؛ یعنی تعداد جوانه زنی گیاه در زمان معین به اندازه قابل قبول باشد؛ نحوه کشت طوری باشد که بذرهای ریز بتوانند جوانه بزنند.

بنابراین کاکتوس‌ها را در سبدهای پلاستیکی کم عمق با یک خاک بسیار سبک (ترجیحا پیت ماس) کشت می‌کنند. آبیاری بسترهای کشت در پای گیاه انجام می‌گیرد، یا اینکه سبدها را در ظرف‌های آبی قرار داده که بتدریج آب را جذب می‌کند و گیاه و بذرها مرطوب شده و بعد جوانه می‌زنند. مثل هر گیاه دیگر بذرکاری باعث طولانی شدن زمان رشد و نمو و بلوغ گیاه می‌شود.

پرورش کاکتوس‌ها

ترکیب خاکی کاکتوس‌ها، باید شنی رسی و درصد بیشتری از شن یا سنگریزه باشد. کاکتوس‌ها آبیاری منظم و با فواصل بیش از گیاهان معمول نیاز دارند و بسته به سرعت رشد و فصل، تعداد و فواصل آبیاری تنظیم می‌شود. کاکتوس‌ها در مناطق گرم و پر نور رشد می‌کنند زیرا بومی آمریکای لاتین هستند. کاکتوس‌ها به نور زیادی احتیاج دارند و در محیط‌های کم نور معمولا رشد علفی می‌کنند و منظره ظاهری آن‌ها از حالت کاکتوس بودن خارج می‌شود.

مطلب پیشنهادی: آموزش نحوه کاشت گیاه جعفری در منزل

تکثیر کاکتوس‌ها

– جنسی

– غیر جنسی

بعضی از کاکتوس‌ها نظیر مامیلاریا گل دهی منظم هر ساله دارند. بذر سیاه رنگ کوچک تولید می‌کنند. بعضی دیگر از کاکتوس‌ها نظیر زیئو کاکتوس که گل‌های بسیار کم دوامی دارند تولید بذر کمتری می‌کنند.

زیر خانواده کاکتوس‌ها

1- زیر خانواده پرسکیه Pereskia

2- زیر خانواده اوپنسیه Opuntia

3- زیر خانواده سرئه Cerea

توجه داشته باشید که تعدادی از کاکتوس‌ها مثل اکینو کاکتوس و … در این طبقه‌بندی قرار نمی‌گیرند.

زیر خانواده پرسکیه Pereskia

تنها کاکتوس برگ‌دار در این زیر خانواده جای می‌گیرد. گیاه پرسکیه برگ‌هایی شبیه برگ مرکبات به رنگ‌های متنوع دارد و گل‌های سفید آن شبیه به گیاهان خانواده رزاسه است. این کاکتوس در خاک‌های متوسط تا معمولی باPH  حدود ۵/۶ – ۵/۷ نگهداری می‌شوند و قلمه‌های ساقه این گیاهان براحتی در ماسه ریشه‌دار می‌شوند (برای تکثیر مشکلی ندارند).

زیر خانواده اوپنسیه Opuntia

کاکتوس‌های اوپنسیه به فارسی کاکتوس‌های راکتی نامیده می‌شوند. که در برگیرنده انواع کاکتوس‌های برگ پهن، راکتی، زرد، راکت درشت و کوچک هستند. این دسته از کاکتوس‌ها گاهی در مناطق گرمسیری میوه‌های خوراکی تولید می‌کنند که مصارف دارویی دارد.

زیر خانواده سرئه Cerea

کاکتوس‌های کشیده و مخروطی در زیر خانواده سرئه قرار دارند. این دسته از کاکتوس‌ها در مناطق سردسیری در فضای گلخانه‌ها قابل حفاظت و نگهداری می‌باشند. این گیاهان بدلیل خارهای گزنده و حساسیت‌زا ایجاد مشکل می‌کنند پس در منازل از دسترس بچه‌ها دور نگه دارید.

مامیلاریا از جمله کاکتوس‌های کوچک و ریز هستند که گل دهی منظم هر ساله دارند. این کاکتوس بسیار کوچک و دارای فرم دایره‌ای کوچک هستند. گیاه گی توپس که به کاکتوس شباهت دارد عیناً شبیه یک تخته سنگ است که از وسط آن یک گل خارج شده است (شبه کاکتوس).

مطلب پیشنهادی: روش های کاشت و پرورش اسفناج

شرایط محیطی مناسب برای پرورش کاکتوس

حرارت
این گیاه، به حد متوسط گرما در فصل بهار تا پاییز و شب‌های خنک نیاز دارد. هوای زمستان باید خنک باشد (حدود ۱۰ تا ۱۴ درجه سانتی گراد).

کاکتوس‌هایی که تار دارند باید در محلی با دمای حداقل ۱۶ درجه نگهداری شوند. همچنین توجه داشته باشید که تهویه مناسب از جمله نیازهای کاکتوس است.

بهترین درجه برای نگهداری کاکتوس‌ها ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

نور
باید توجه داشته باشید که میزان تابش نور و روشنایی محیط نگهداری کاکتوس‌ها در شکل ظاهری کاکتوس‌ها، رنگ گل، تعداد گل‌ها، ساقه‌ها و شکل غنچه‌های گل اهمیت فراوانی دارد. اما توجه داشته باشید به‌طور کلی، کاکتوس‌ ها به نور زیاد (نزدیک پنجره‌های شرقی و غربی) و نور خیلی زیاد (نزدیک پنجره‌های جنوبی) نیاز دارند.

نکته حائز اهمیت در مورد میزان نور محیط نگهداری کاکتوس‌ها در این است که چنانچه نور محیط کم باشد کاکتوس‌ها طراوت و زیبایی خود را از دست می‌دهند، و در مورد کاکتوس‌هایی که گل دارند، توانایی گل دهی خود را از دست می‌دهند. کاکتوس بعد از مدتی در نور کم ازبین می‌رود البته نور زیاد در تابستان باعث آفتاب سوختگی می‌شود.

رطوبت
رطوبت برای گیاه کاکتوس اهمیت چندانی ندارد. چرا که بومی مناطق خشک و صحراهای آمریکا می‌باشد.

هوا
آب‌وهوای گیاه کاکتوس باید تقریباً گرم یا کوهستانی باشد.

میوه کاکتوس

امروزه میوه کاکتوس به عنوان میوه درجه اول در بعضی از کشورها مورد علاقه مردم است.

کشور مراکش به عنوان یکی از بزرگترین صادرکننده این میوه‌است که مناطق وسیعی را در این کشور دربر گرفته‌است. البته “میوه کاکتوس” باید به خوبی برسد تا قابل استفاده گردد. زیرا خارهای بسیار ریز میوه کاکتوس بعد از رسیدن از میوه جدا شده و می‌شود میوه را با خیال راحت میل نمود.

البته اگر میوه را کال بچینیم خارهای میوه بر آن باقی خواهند ماند و حتی با زرد شدن رنگ میوه باز همه خارها نخواهند ریخت. میوه کاکتوس بسیار مقوی بوده و دارای طبعی بسیار گرم می‌باشد. مزه آن نیز مابین مزه آناناس و کیوی و انبه می‌باشد. به دلیل داشتن پوست ضخیم میوه تا مدت‌ها حتی در بیرون یخچال هم قابل به نگهداری می‌باشد. درون میوه نیز تخم‌های ریزی وجود دارد که سفت بوده و کمی خوردن میوه را مشکل می‌نماید.

گردآوری از مجله اینترنتی همراه باعلم

منبع:Asemoni.com