راه حل مشکلات خواباندن کودک و دیر خوابیدن کودکان
فهرست سرفصل ها
در هر خانه‌ای گاهی مشکلات خواباندن کودک و دیر خوابیدن کودکان در هنگام شب وجود دارد که خوابیدن را برای مادر و احتمالاً پدر غیرممکن می‌کند.
کودک تقاضا می‌کند قصه دیگری برایش تعریف کنند تا به خواب رود. می‌خواهد یک بار دیگر به دستشویی برود یا اینکه نیم ساعت دیگر تلویزیون تماشا کند. در آخر می‌خوابد اما کمی بعد دوباره با صدای ناله بلند می‌شود: «مامان، بابا».
کودکان به دلایل متعددی در مقابل رفتن به تختخواب مقاومت می‌کنند. شاید آنها از تاریکی یا بیدار نشدن به‌موقع می‌ترسند یا اینکه هنگامی که تنها هستند، احساس ناامنی می‌کنند. اگر به تازگی با مشکلات شبانگاهی و خوابانیدن بچه‌ها روبرو شده‌اید، می‌توانید از پیشنهادهایی که در زیر خلاصه شده‌اند، استفاده کنید تا بتوانید تصمیم بگیرید که چه کاری انجام دهید و یک برنامه مقدماتی برای خواب کردن آنها طراحی کنید.
برنامه مقدماتی برای رفع مشکل دیر خوابیدن کودکان
-
زمان مشخصی برای خوابیدن کودکتان مشخص کنید
در مورد یک زمان مشخص برای خوابیدن کودک تصمیم بگیرید و سپس به آن پایبند باشید. این بدان معنا نیست که شما باید مطلقاً انعطاف‌ناپذیر باشید. مثلاً هنگامی که ساعت ۸ زمان خواب کودکتان است ولی دایی کودک به منزلتان آمده، او را به تختخواب بفرستید! اما این را بدانید که هر چقدر اقتدار بیشتری در زمینه زمان خوابیدن کودکتان داشته باشید، آسان‌تر خواهد بود که کودک را در یک زمان مشخص به تختخواب بفرستید.
-
تاریک شدن هوا را به عنوان زمان خواب تعیین نکنید
اگر تاریک شدن هوا را به عنوان زمان خواب تعیین کنید، با فرارسیدن تابستان یا عقب و جلو کشیدن ساعت، دچار مشکل خواهید شد.
-
یک برنامه شبانگاهی تعیین کنید
برنامه شبانه باید احساس امنیت و نزدیکی آرام‌بخشی را ایجاد کند. به عنوان مثال آماده کردن لباس‌های مدرسه و مرتب کردن کتاب‌های فردا یا دادن یک خوراکی در ساعت مقرر خوابیدن، به کودک کمک می‌کند که بفهمد الآن زمان خوابیدن است.
-
قبل از خواب کودکتان را آرام کنید
کودک باید نیم ساعت قبل از زمان خواب به فعالیت‌های آرام بپردازد تا به تدریج برای خواب آماده شود. مثلاً به جای جنگ متکا و توپ بازی، برنامه پیش از خواب می‌تواند شامل نظافت، مطالعه کردن، شنیدن قصه یا موسیقی باشد.
-
در مورد ترس‌ها و نگرانی‌های کودک با او صحبت کنید
کودک خود را تشویق کنید که در مورد مسائل و مشکلاتش با شما صحبت کند تا بتوانید آنها را برطرف کنید و به اوکمک کنید تا بخوابد. او را کمی نوازش کنید.
-
از جدول ستاره استفاده کنید
جدولی طراحی کنید که در سطر اول، روزهای هفته نوشته شود (برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در این مورد، به مقاله صبح خیلی زود بیدار شدن کودکان مراجعه کنید). در ابتدا برای ۵ دقیقه در بستر ماندن به کودک ستاره بدهید و بعد می‌توانید طول مدت در بستر ماندن کودک را با دادن ستاره بیشتر کنید. یادتان باشد همیشه باید ابتدا رفتار انجام شود، بعد پیامد داده شود. پس دادن پیامد چه خوشایند و چه ناخوشایند، قبل از بروز رفتار کاملاً بی‌فایده است. به طور مثال نمی‌توانید به کودک بگویید: «بهت ستاره می‌دهم، به شرط اینکه بعد از اینکه به جدول چسباندی، بخوابی». این کار کاملاً بی فایده است. در هر موقعیتی بحث امتیاز و ستاره دادن را قطع نکنید و طی مسافرت، مهمانی و هر شرایط دیگر این جدول را اجرا کنید. در هیچ شرایطی برای ارائه پیامد ناخوشایند به کودک، ستاره‌ها را حذف نکنید.
-
جعبه شبانگاهی به او بدهید
به او یک جعبه شبانگاهی بدهید و هر چیزی را فکر می‌کنید لازم است در آن بگذارید: یک لیوان آب، چراغ قوه، اسباب بازی مورد علاقه کودک و یک رادیو یا ضبط که کودک بتواند قبل از خواب به آن گوش دهد.
با توجه به آنچه اشاره رفت، هر خانه‌ای باید زمان مشخصی برای خوابیدن داشته باشد و اگر قرار باشد در خانه‌ای صلح و آرامش برقرار باشد، پدر و مادرها نباید اجازه انتخاب در مورد آن را به کودکشان بدهند. والدینی که می‌گویند: «بچه‌ها! فکر نمی‌کنین الآن وقت خواب باشه؟» خودشان این طور انتخاب کرده‌اند که کاری از پیش نبرند و مطمئناً کودکشان به‌موقع به بستر نخواهد رفت. والدینی که همیشه کوتاه می‌آیند و به بچه‌ها اجازه می‌دهند که کمی بیشتر بیدار بمانند، محکومند که همیشه هنگام خواب مشکل داشته باشند. با انجام راهکارهای ذکر شده می‌توان مشکل دیر خوابیدن کودکان را حل کرد.
منابع:
bamom.net
تبریزی، علیرضا. (۱۳۹۳). رفتاردرمانی (روش‌هایی برای تغییر سریع رفتار کودکان ۴ تا ۱۱ ساله). تهران: انتشارات فراروان.
گاربر، استفن. گاربر، ماریان دانیلز. فریدمن اسپیزمن، روبین. (۱۳۹۴). چگونه با کودکم رفتار کنم؟ (مترجمان شاهین خزعلی، هومن حسینی نیک، احمد شریف تبریزی). تهران: انت