(نام لاتین: thrombocytopenia)
شرح بیماری
ترومبوسیتوپنی عبارت است از كاهش تعداد پلاكت‌ها در گردش خون. پلاكت‌ها با بستن هر شكاف كوچكی كه در جدار عروقی خونی ایجاد گردد، نقشی حیاتی در كنترل خونریزی ایفا می‌كنند. در ترومبوسیتوپنی تمایل به خونریزی به ویژه از عروق خونی كوچك‌تر وجود دارد. این امر باعث خونریزی غیرطبیعی در پوست و سایر قسمت‌های بدن می‌گردد. چند نوع ترومبوسیتوپنی از جمله پورپورای ترومبوسیتوپنیك ایدیوپاتیك و پورپورای ترومبوسیتوپنیك ترومبوتیك وجود دارد.
علایم شایع
پتشی (لكه‌های كوچك، گرد، بدون برجستگی و به رنگ قرمز مایل به ارغوانی در پوست)
تمایل به كبودشدگی
خونریزی در دهان
خون دماغ
قاعدگی‌های شدید یا طولانی
وجود خون در ادرار
علل
مادرزادی
تولید كم یا ناقص پلاكت‌ها در مغز استخوانی
گاهی علت ناشناخته است (ایدیوپاتیك)
عوامل تشدید كننده بیماری
عفونت حاد
عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی (ایدز)
مصرف آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیراستروییدی
مصرف داروهایی چون كینیدین، داروهای گوگردار، داروهای ضد دیابتی خوراكی، نمك‌های طلا، ریفامپین و غیره
بزرگی طحال (هیپراسپلنیسم)
كاهش درجه حرارت بدن
انتقال خون
مصرف الكل
پره‌اكلامپسی
بیماری‌های دیگر از جمله لوپوس اریتماتوی سیستمیك، كم‌خونی، لوسمی، سیروز و غیره
مواجهه با اشعه ایكس
پیشگیری
اجتناب تا حد ممكن از داروهایی كه عامل خطرزا هستند.
در مورد بیماران مبتلا به ترومبوسیتوپنی از آسیب بپرهیزید و در صورت وقوع، دنبال درمان باشید.
عواقب مورد انتظار
در موارد حاد به خصوص در كودكان، اكثراً ظرف 2 ماه بهبود می‌یابند.
در موارد مزمن ممكن است فروكش و عود وجود داشته باشد. بعضی خود به خود بهبود می‌یابند.
عوارض احتمالی
سكته مغزی (خونریزی مغزی)
از دست دادن شدید خون
عوارض جانبی دارو درمانی
درمان
اصول كلی
تشخیص با توجه به علایم بیمار و نتیجه آزمایش خون كه نشانگر تعداد پلاكت‌ها است گذاشته می‌شود.
در بعضی موارد درمانی لازم نیست و اجازه داده می‌شود تا ترومبوسیتوپنی سیر خود را طی كند.
سایر برنامه‌های درمانی بسته به علت زمینه‌ای فرق می‌كنند.
قطع داروی مضر در ترومبوسیتوپنی ناشی از دارو
جراحی برای برداشتن طحال (اسپلنكتومی) در موارد دایمی
انتقال پلاكت برای بیماران مبتلا به ترومبوسیتوپنی مزمن
داروها
ممكن است در زمان تشخیص و در موارد عودكننده، كورتیكواستروییدها تجویز شوند.
در طی مرحله حاد یك حمله شدید ممكن است گاماگلوبین تجویز گردد.
در موارد دایمی ممكن است درمان سركوبگر ایمنی تجویز شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
استراحت در بستر در طی مرحله حاد
حداقل فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری برای پیشگیری از آسیب
پرهیز از ورزش‌های تماسی
رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی ندارد.
درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
اگر علایم در طی درمان بدتر شوند. از دست‌رفتن شدید خون در یك وضعیت اورژانس
اگر علایم جدید یا غیرقابل توجیه. داروهای مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبی ایجادكننده به ویژه كورتیكواستروئیدها عوارض جانبی و واكنش‌های زیانبار بسیاری دارند كه مستلزم پیگیری هستند.
تصاوير بيماري [divider]
این مطلب فقط جنبه اطلاع رسانی دارد.برای تجویز دارو حتما با پزشک مشورت کنید